Klagen, maar toch een zesje
50]
barometer
CIJFERS
Ronald Reunis
Philips
Jan Pollemans
Supermarkten
Rob Franken
ROC West-Brabant
Boelo Tigchelaar
Autobedrijf
Lilliane van der Ha
Agrariër
Scarlett Kwekkeboom
Janse Janse I
Geert v.d. Horst
Rabobank
Willem Jonkmans
Ondernemer
Henk v. Koeveringe
De Roompot
Paul Nijskens
Rewiri
Chris van Loon
De Unie
Roeland Adriaansens
BZW Zeeland
Guust Verpaalen
Consultant
Joris Jansen i
Aubergc Des Moules
Scarlett Kwekkeboom-Janse: De
schrik zit er goed in
De experts in onze barome
ter sluiten het jaar toch nog
redelijk positief af, een 6,2. Hoe
wel ze klagen over gebrek aan
daadkracht en vertrouwen, blij
ven hun cijfers toch redelijk.
Roeland Adriaansens: 5,5
Verduurzaming enige garantie
Twee maanden geleden schreef ik op
deze plaats reeds over het ontbreken
van daadkracht in Europa voor het op
lossen van de schuldencrisis en de ge
volgen die dit heeft op de economie
in de verschillende landen van Euro
pa. Ik had toen niet durven denken
dat we nu na twee maanden er nog
even slecht voor zouden staan op dit
vlak als destijds. Intussen worden de
barsten in Europa alleen maar groter
en wordt er door steeds meer mensen
gesproken over het opbreken van de
eurozone. Nu ben ik geen econoom,
maar voor een ieder die de discussies
hierover volgt is het al snel duidelijk
dat het uit elkaar vallen van de euro
zone een negatief (lees doem) scena
rio is. Op het recente congres georga
niseerd door de BZW en de ZMF
was het indrukwekkend te zien wat
er al gebeurd in Zeeland op het ge
bied van verduurzaming en de transi
tie naar de biobased economie. Be
drijfsleven, maar ook de provincie
werkt op vele fronten om hier grote
stappen te maken. Door insiders als
prof. Jan Rotmans van DRIFT (Dut
ch Research Institute for Transitions
van de Erasmus universiteit wordt dit
ook herkend en naar zijn mening
steekt Zeeland dan ook positief uit bo
ven wat er gebeurd in bijvoorbeeld
het Climate Initiative van Rotterdam
en de Botlek. Ik denk dat de prikke
lende rol die de Zeeuwse Milieu Fe
deratie op zich neemt in dit verband
zeer stimulerend werkt en er zeker
toe heeft bijgedragen dat we hier din
gen van de grond krijgen. Nu nog
Den Haag en Brussel ervan overtui
gen dat dit ook hun ondersteuning
verdiend. Voor de lange termijn is
verduurzaming de enige garantie, dat
de industrie ook in de toekomst de
sterke motor van de Zeeuwse econo
mie blijft zoals ze nu is.
Scarlett Kwekkeboom-Janse: 5,5
Vertrouwen moei stijgen
Vorige week sprak ik met verschillen
de ondernemers op hetzelfde mo
ment. We spraken over de huidige si
tuatie op de financiële markten en de
invloed ervan op hun dagelijkse busi
ness. Een ondernemer had een pro
duct ontwikkeld dat momenteel hele
maal hot" is en ziet de omzet toene
men net als de vraag die uit de hele
wereld komt. Een andere onderne
mer zit in de bouw' en heeft het
zwaar, heel zwaar. Hij vraagt zich af
hoe hij ooit volgend jaar moet door
komen en wat hij nog kan verzinnen
om zijn beste medewerkers aan zich
te binden. Er is weinig werk, amper
inkomsten en de bank is niet bereid
extra krediet te verschaffen aan deze
09-T1
10-11
ll-ll
12-11
Rob Franken Voorzitter ROC West-Brabant
6,5
4,0
7,5
7,5
Willem Jonkmans Ondernemer
6,5
7,5
7,0
7,0
Scarlett Kwekkeboom Directeur Jeune Janse
6,5
6,5
6,5
5,5
GuustVerpaalen Diiccteur Phiddity Consultancy
5,0
5,0
4,0
4,0
Boelo Tigchelaar DimleurTigchdaar
7,0
8,0
6,0
6,5
Chris van Loon Bestuurder De Unie
5,0
5,0
5,0
5,5
Paul Nijskens Directeur Rewitr Wést-Brabant
6,0
6,0
5,5
53
Lillianne van der Ha Agrarisch ondernemer
6,5
6,5
5,5
6,0
Ronald Reunis ldrilips
7,0
7,0
7,5
7,5
Henk van Koeveringe Directeur Roomjxrt Groep
6,5
6,5
7,0
6,0
Jan Pollemans Si qmnarktdeskundiqe
6,5
6,0
5,7
7,0
Geert van der Horst Directeur Rabobank Roosendaal
6,0
5,7
5,7
5,5
Joris Jansen Hgettaar restaurant Anberge des Moules
8,5
8,0
8,0
8,0
Rod Adriaanssens BZW Zeeland
6,0
5,5
53
53
ondernemer die al 25 jaar in het vak
zit en nagenoeg altijd zwarte cijfers
heeft geschreven. De derde onderne
mer werkt in de infrasector. Heeft
nog zeker voor een jaar voldoende
werk maar ziet het daarna zeer som
ber in. Hij zit met zijn activiteiten on
deraan de keten en heeft angst voor
wat komen gaat. We zaten samen
met 7 ondernemers waarvan er dus
uiteindelijk maar eentje positief ge
stemd was. Dat was eigenlijk ook wat
mij het meeste opviel, de veerkracht
van deze ondernemers lijkt zwaar op
de proef te worden gesteld. Ze zien
in de huidige financiële crisis dingen
gebeuren die ze niet kunnen beïnvloe
den en waar ze geen grip op hebben.
Dat maakt deze ondernemers angstig
voor de toekomst. De banken zeggen
wel dat ze het belangrijk vinden om
samen met ondernemers de MKB mo
tor van de economie draaiende te
houden maar beleid moetje ook belij
den. Normaal zijn ondernemers opti
mistisch van aard maar nu zit de
schrik er goed in. In een land waar
wordt geroepen dat innovativiteit en
ondernemerschap moet worden ge
koesterd wordt het nu toch de hoog
ste tijd dat er knopen worden doorge
hakt met als resultaat dat het vertrou
wen stijgt en de ondernemer weer
met glans ondernemer kan zijn!.
Chris van Loon: 5,5
Ondeelbaar economisch gebied
Op het moment dat ik dit schrijf
moet de Europese "top der toppen"
nog beginnen Europese politici kam
pen met emotioneel verzet tegen Eu
ropa op hun thuisfront. Concrete ac
ties zullen dus moeilijk worden.
Toch valt er niet aan te ontkomen
dat, wil de Europese Economische
markt geen speelbal worden van spe
culanten, dat de economieën verder
integreren. Alleen dan kan er ook één
markt ontstaan die zelfstandig in staat
is om te lenen op de kapitaalmarkt.
Het is natuurlijk van den zotte dat
een kleine economie als die van Grie
kenland het Europees financieel sys
teem al bijna twee jaar gegijzeld
houdt. In de Verenigde Staten is de si
tuatie veel slechter. Staten als Califor-
nië zijn al jaren technisch failliet en
toch veroorzaakt dat geen enkel pro
bleem ten aanzien van de rente die de
VS moet betalen op de kapitaalmarkt.
Dat komt omdat er sprake is van één
ondeelbaar economisch gebied. Japan
doet het economisch al jaren slecht
en ook daar kan nog steeds goedkoop
geleend worden. Het gaat er dus om
dat er sprake is van een samenhangen
de economische zdne van betekenis.
Indien Europa op Europese schaal
zou lenen op de kapitaalmarkt dan
ben ik er van overtuigd dat dit uitein
delijk stabiliteit oplevert en een rente
die nauwelijks hoger zal zijn dan die
nu door Nederland en Duitsland be
taald wordt. De samenhang dient te
worden verzekerd doordat overheden
verplicht worden de tering naar de ne
ring te zetten en hun begrotingen dus
structureel in evenwicht te laten zijn
waarbij slechts in uitzonderlijke om
standigheden een begrotingstekort
wordt toegestaan. U begrijpt dat ik
niet tot degenen behoor die terugver
langt naar een eigen munt en Europe
se samenwerking niet ziet zitten. Een
dergelijke populistische actie zou ons
land enorme schade toebrengen die
ons jaren in welvaart terugwerpt
Paul Nijskens: 5,5
Onzekerheden maar ook veel kansen
De positie van West-Brabant bij het
aantrekken van nieuwe investeringen
is de achterliggende 10 jaar steeds ster
ker geworden. Dat blijkt uit een stu
die van adviesbureau Stee uit Nijme
gen waarin West-Brabant samen met
Amsterdam op een gedeelde eerste
plaats staat. En dat voor de gehele pe
riode van 2000 tot en met 2010 Dat
zegt toch wel wat over de potentie
van deze regio. Zo zijn we bijvoor
beeld sterk in de markt voor Bene-
lux-hoofdkantoren en grote Europese
distributiecentra: al jaren staan wc in
de top drie van de logistieke hot spots
van Nederland. Deze positie danken
we aan de ligging tussen twee wereld
havens en de goede infrastructuur,
maar ook aan de proactieve houding
van REWIN richting potentiële vesti-
gers. In het eerste halfjaar van 2011
leek het de goede kant uit te gaan. Dc
regio trok 44 nieuwe bedrijven, het
investeringsvolume oversteeg de 200
miljoen euro en de ondememersver-
wachtingen waren positief. Eind
2011 moeten we vaststellen dat de
economische vooruitzichten en daar
mee het vertrouwen van de investeer
ders weer wegzakken.
