Slapen op de rand
van het ravijn
Zeg La Mancha en
je denkt aan
Don Quichot, de
bevechter van
windmolens. Maar
hier, in het hart van
Spanje, ligt ook
Cuenca.
Mirjam vanTwisk
bezocht een van de
meest bijzondere
Spaanse steden.
-
Stgf
reizen@wegener.nl 'J_ J reizen
024-3650360
Zaterdag 17 december 2011
Vertwijfeld vragen we
ons af waar we terecht
komen. Verdieping na
verdieping omlaag, in
een doolhof van gange
tjes en trappen. „Zal ik u voorgaan
naar uw kamer?", vroeg de recep
tioniste bij het inchecken. De
tocht naar de krochten van Posada
de San José eindigt voor een dood
gewone deur, die toegang geeft; tot
een doodnormale hotelkamer.
Dan wijst onze hotelgids op een
deur in de kamer. 'Doe maar
open', gebaart ze. Nieuwsgierig
stappen we over de drempel naar
buiten. Als aan de grond genageld
blijven we staan. We staan in een
kamer hoog boven de afgrond,
vastgeplakt aan de rotswand. Met
een uitzicht zo mooi als we nog
nooit hebben gezien.
In de avondschemer onderschei
den we een diepe kloof We zien
een fraai aangelichte kerktoren en
aan de overkant van de kloof een
metershoog Christusbeeld. Langs
de randen van de kloof zorgen de
verlichte ramen van huisjes voor
een alternatieve kerstverlichting.
Welkom in Werelderfgoedstad
Cuenca, gebouwd óp en net óver
het randje van het ravijn,
's Ochtends is het uitzicht nog
spectaculairder. Onder ons de
kloof, uitgesleten in de zachte rot
sen door de rivier Huécar. Aan de
andere kant van de smalle bergrug
het historisch centrum van Cuen
ca en de tweede rivier, de Jücar, in
nog zo'n kloof. De aanwezigheid
van de rivieren, in combinatie met
de hoge ligging, was voor de Mo
ren onweerstaanbaar. Zij bouwden
er in de achtste eeuw een burcht
en wisten zich daar eeuwenlang
staande te houden.
Op 2i september 1177 lukte het de
christenen, aangevoerd door ko
ning Alfonso VIII, om de moslims
SPANJE
Madrid
FRANKRIJK
Cuenca j
.ivs
O
te verjagen. Een overwinning die
nog steeds wordt gevierd in Cuen
ca. Van de Moorse bebouwing zijn
slechts sporen terug te vinden
rond de gerestaureerde kasteelres-
ten op het hoogste punt van het
centrum. De komst van Alfonso
luidde een periode van grote wel
vaart in. Maar met z'n allen op
een klein lapje grond, ingesloten
door ravijnen, vroeg om een onor
thodoxe bouwstijl. Dus werden de
huizen vanaf de straat opgetrok
ken en aan de zijde van de afgrond
uitgebouwd, naar boven én naar
beneden. Twaalf verdiepingen was
geen uitzondering, zes naar bene
den en zes naar boven.
Schuin tegenover onze buitenka
mer, aan de andere kant van de ri
vier, maakt de plaatselijke parador
(de Spaanse keten van luxe hotels
in historische gebouwen) indruk.
In dat voormalige klooster hadden
we eigenlijk willen slapen. Maar
dat we in de minder luxueuze
posada, ooit koorschool van de ka
thedraal, terecht zijn gekomen, vin
den we niet erg meer.
De gasten van de parador bereiken
de stad over een nogal detoneren
de, ijzeren voetgangersbrug. De
55 meter hoge brug kwam er toen
de oude verbinding tussen kloos
ter en stad eind negentiende eeuw
instortte. Er moest iets nieuws ko
men en in die tijd werd de bouw
stijl van Eiffel je-van-het gevon
den. Dus kwam er een stalen brug.
In Cuenca paren ze op onnavolgba
re wijze oud aan nieuw. Zo ver
toont de facade van de kathedraal
gotische kenmerken, een bouwstijl
die niet of nauwelijks bekend was
in Spanje aan het einde van de
twaalfde eeuw. Maar in Frankrijk
kenden ze die stijl wel en daar
kwam de vrouw van de toenmali
ge koning Alfonso VIII vandaan.
Dus haalde zij bouwers uit eigen
land om een begin te maken met
de bouw van de kathedraal. Ze
hadden hun hielen echter nog niet
gelicht of de Spanjaarden namen
het werk over en gingen vrolijk
verder in Romaanse stijl.
Net zo makkelijk zijn enkele decen
nia geleden de oorspronkelijke ge
brandschilderde ramen van het im
posante godshuis aan het Plaza Ma
jor - een knus plein vol terrasjes
en toeristenwinkeltjes - vervangen
door ramen die werden ontwor
pen door moderne kunstenaars.
Ook gebrandschilderd, maar ab
stract, strak en kleurig. Het effect
van die combinatie is verbluffend.
Kunstenaars drukken al eeuwen
lang een stempel op de stad met
zijn schilderachtige omgeving. Re
center zochten ze er een goed
heenkomen toen dictator Franco
hen te vijandig gezind werd. On
der hen was Fernando Zobèl. Hij
ontfermde zich over het cultureel
erfgoed waaraan Cuenca zijn be
kendheid te danken heeft: de han
gende huizen.
Ooit waren het er een stuk of
acht, balancerend over de rots te
genover het klooster. Gebrek aan
onderhoud reduceerde hun aantal
tot drie. Zobèl begon in de eerste
helft van de jaren zestig van de vo
rige eeuw aan het restaureren. In
een van de drie panden werd een
restaurant gevestigd, in de andere
twee bracht Zobèl zijn eigen collec
tie moderne kunst onder en redde
daarmee de huizen. Het Museo de
Arte Abstracto Espanol is al net
zo'n schat als de stad zelf. Eenmaal
binnen wacht vervoering over de
wijze waarop het overdonderende
uitzicht van de hangende huizen
het museum in is gehaald door
het gebruim van wandvullende ra
men, om harmonie aan te gaan
met de getoonde kunstwerken. Ei
genlijk is dit museum de stad in
een notendop: balancerend op het
randje brengt het historie, heden
en toekomst van Cuenca samen.
La Mancha is het dunstbevolkte
deel van Spanje. De afstanden
zijn aanzienlijk, maar de regio
wordt goed ontsloten door een
net van snelwegen. Met het
vliegtuig is Madrid in een paar
uur te bereiken; huur daar een
auto. De afstand naar Toledo is
75 kilometer en naar Cuenca
169 kilometer.
In het spoor van Don Quichot
zijn veel routes uitgezet, bijvoor
beeld in een Nederlandstalige
brochure, verkrijgbaar bij het
Spaans Verkeersbureau in Neder
land.
www.spaininfo/nl
Foto boven: Op een uurtje rijden van Cuenca ligt de prachtige, maar drukke toeristenstad Toledo.
Foto onder: Het indrukwekkende panorama van Cuenca, met in het midden de hangende huizen. foto's GPD
