'Het is een sport om de
grenzen op te zoeken'
'Het belangrijkste is
dat het mij oplucht'
'I
Wat zijn
reaguurders?
'Het zijn zeker niet allemaal idioten. Een groot deel bestaat uit donderdag 8 december 2011
mensen zoals jij en ik' 13
Albert Benschop, mediasocioloog
Reaguurders doen graag
hun zegje, maar praten
over zichzelf is heel wat
anders. 'Jan Wandelaar'
en 'Rotterdammer' zijn
de positieve uitzonderin
gen. Ze zijn vaste klanten
van de site van hun krant.
Nurten Albayrak is een
'onderkruipsel' dat
'haar grote bek moet
houden'; Tweede Ka
merlid Tofik Dibi is 'een druiloor'
en links doet niets anders dan 'zak
ken vullen'.
Reaguurder 'Rotterdammer' (65)
neemt bepaald geen blad voor de
mond. Hij wil best uitleggen waar
om, maar alleen anoniem, omdat
anders 'mijn ruiten niet heel blij
ven'. „Albayrak heeft de boel be
hoorlijk belazerd bij het coa. Dibi
noemt zelf PW'ers racisten en
heeft een hekel aan Israël. Wouter
Bos zit zijn zakken te vullen door
vier daagjes per week aanwezig te
zijn bij zijn nieuwe werkgever
voor 400.000 euro per jaar."
Hij neemt een trek van zijn zware
sjekkie. Het is dinsdagmiddag. Op
zijn televisie is het wekelijkse vra
genuurtje van de Tweede Kamer
aan de gang.
Hij is niet van plan zijn opinies in
iets andere, nettere bewoordingen
te vatten. Hij heeft bijna zijn hele
leven in Rotterdam gewoond. „Ik
geef mijn mening recht voor z'n
raap. Ik ben van 'niet lullen maar
poetsen'."
Hij is geen woedende burger, heeft
ook niet het vertrouwen in politici
volledig verloren, maar er moet
wel wat veranderen. Als Pim For-
tuyn nog geleefd had, dan was er
veel veranderd in dit land, daarvan
is hij overtuigd. „Hij durfde de din
gen bij hun naam te noemen. Dat
de multiculti-samenleving is mis
lukt bijvoorbeeld. Ik heb in heftige
wijken op Zuid gewoond. Er wo
nen veel allochtonen, maar het wa
ren bijna altijd Marokkaanse jon
gens die de boel verziekten. Mijn
zoontje van acht werd beroofd
toen-ie voor ons naar de winkel
ging"
Nu is zijn hoop gevestigd op de
PW. Hij stemde op Hero Brink
man 'omdat die democratischer is
dan Wilders'. „De PW kan din
gen veranderen. Het strafrecht bij
voorbeeld, de straffen moeten veel
zwaarder, betere ouderenzorg, een
immigratiestop. Maar niet alles
van Wilders vind ik geweldig
hoor. Zo'n woord als 'kopvodden-
taks', dat gaat me te ver. Ik heb al
tijd tussen de allochtonen ge
woond en van de meesten had ik
nooit last."
Acht jaar geleden is hij vertrokken
naar zijn huidige woonplaats, een
middelgrote stad in het oosten van
het land. „Ik had het helemaal ge
had met al die overlast. Bovendien
wilde mijn vriendin daar niet wo
nen. Hier is het lekker rustig. Mijn
wilde tijd is wel voorbij." Hij werk
te in de haven, op de markt, als
koerier; hij heeft gevaren, runde
een verhuisbedrijf en een schoon
maakbedrijf en exploiteerde 06-lij-
nen ('vroeger een gouden han
del'). „Ik ben altijd eigen baas ge
weest. Ik kan niet zo goed tegen ge-
zag en instanties."
Zijn vriendin ziet hij drie tot vier
keer in de week, alleen 's avonds.
Ze wonen apart. Reaguren is een
belangrijk tijdverdrijf geworden.
„Ik kan overdag in mijn nest blij
ven liggen of achter dat ding krui
pen. Af en toe zit ik echt te schate
ren van het lachen, als ik reacties
van anderen lees." Want reaguren
is voor Rotterdammer voor een
groot deel een kwestie van sarren
en jennen. „Het leukste is als ande-
ren door mij uit hun plaat gaan.
Veel van mijn bijdrages worden ge-
weigerd, omdat ze te grof zijn
denk ik." Zo is zijn opmerking
over Albayrak ('onderkruipsel')
nooit op de website terechtgeko
men. „Ik snap dat wel, meestal.
Het is voor mij een sport om de
grenzen op te zoeken."
k ben zo'n ventje dat over
al een mening over heeft.
Ik loop me de hele dag te
informeren, volg het
nieuws op de voet. Als ik iets hoor
waar ik het helemaal niet mee
eens ben dan moet ik daar even
op reageren", zegt Jan Wandelaar,
een alias van een 56-jarige man
die in het centrum van een provin
ciestad woont. Zijn televisie staat
een groot deel van de dag afge
stemd op nieuwsbulletins. Als hij
een reactie voelt opborrelen, dan
kruipt hij achter zijn computer en
tikt een bijdrage op een de site
van deze krant. Gemiddeld zo'n
vijf keer per dag. „Lekker makke
lijk en snel."
Wandelaar is geen makkelijk man
netje. Bazen werden moe van zijn
'bemoeienissen'; sollicitaties zijn
weieens mislukt door zijn anti-au
toritaire houding en bij zijn laatste
werkgever nam hij ontslag omdat
naar zijn mening niet goed naar
hem werd geluisterd. Dat was vier
jaar geleden, sindsdien zit hij
thuis. „Ik heb er vrede mee dat ik
vanwege mijn leeftijd niet meer
aan de bak kom, maar laat me dan
ook verder met rust. Geen sollicita
tietrainingen of reïntegratietrajec-
ten meer."
Niet dat hij vereenzaamt, maar
zijn gehoor is de laatste jaren fors
geslonken. Vroeger, in de kantine,
als lid van de ondernemingsraad
of als vrijwilliger bij de lokale om
roep, kon hij zijn zegje doen. En
dan was er nog de kroeg, waar hij
regelmatig te vinden was. Die
mijdt hij tegenwoordig om gezond
heidsredenen. Internet is dan wel
zo makkelijk. Zelf actief zijn in de
politiek, dat is niets voor hem.
„Door al dat gepolder moet je in
dit land met de mening van elke
boerenlul rekening houden. Al die
compromissen, dat schiet niet op."
Jan Wandelaar, vernoemd naar
een bekend whiskymerk, reageert
alleen anoniem. Ook bij dit inter
view wil hij niet zijn echte naam
vermeld zien. „Ik heb er geen enke
le behoefte aan dat ik overal word
geconfronteerd met mijn mening.
Ik heb te vaak meegemaakt dat het
uit de hand loopt, in de kroeg, op
het werk. Tot vechtens aan toe. Ik
heb daar geen zin meer in."
Wandelaar behoort tot de gematig
de reaguurders. Hij is meestal be
leefd, gebruikt argumenten om
zijn standpunten te onderbouwen
en daagt anderen uit hetzelfde te
doen. „Ik word doodmoe van men
sen die maar wat roepen op zo'n
website. Al dat domme gelul."
Maar als hij zich boos maakt dan
wil hij ook nog weieens de gren
zen van het betamelijke overschrij
den. „Dan wordt mijn bijdrage ge
weigerd. Ik ben daar niet blij mee,
maar heb ook geen zin om een ge
kuiste versie te maken." Als hij
over de schreef gaat dan betreft
het negen van de tien keer een reli
gieus of politiek onderwerp. „Ik
ben niet typisch links of rechts. Ik
kan niet tegen al die omhooggeval
len mensen. Die weten zo goed
voor zichzelf te zorgen. De men
sen die fysiek de zwaarste arbeid
verrichten, verdienen vaak het
minst. En wat religie betreft: ik
word daar doodziek van. Het is
een en al indoctrinatie, weten
schappelijk bewijs is er niet."
Of hij iets bereikt met het schrij
ven van die reacties? „Het belang
rijkste is dat het mij oplucht. En
als ik er één iemand mee aan het
denken zet, dan is dat meegeno
men. Maar ik maak me geen enke
le illusie."
i
De term 'reaguurder' is oorspronke
lijk de benaming voor mensen die
reacties ('reaguursels') achterlaten
op de provocerende weblog
GeenStijl, die in 2003 is opgericht.
Ze reageren onder een pseudo
niem, hebben veelal een afkeer van
'links' en zijn fan van ironie en sar
casme. Ze gaan scheldwoorden
niet uit de weg en zijn zeer creatief
met taal. Bij andere media staat rea
guurder tegenwoordig voor men
sen die anoniem en niet inhoude
lijk reageren maar vooral op de per
soon spelen. Mensen die 'gewone'
reacties achterlaten worden vaak
reageerders of 'users' genoemd. On
der sommige reageerders is de
term reaguurder een geuzennaam.
Benschop: 'Men heeft recht
op anonieme communicatie'
