Staatspropaganda helpt niet meer
II
'Er komen nieuwe acties, we zijn nog maar net begonnen'
Janna, actievoerende studente
woensdag 7 december 2011
Stuivertje wisselen
uit machtsbehoud
Na het uiteenvallen van de Sovjet-
Unie in 1991, was Boris Jeltsin pre
sident van het onafhankelijke Rus
land. In deze roerige periode van
de overgang van een geleide eco
nomie naar een markteconomie
werden veel staatsbedrijven ver
sneld geprivatiseerd.
Er ontstond een kleine maar mach
tige groep nieuwe rijken, de oligar
chen, met politieke invloed. Zij
hadden vooral belangen in de ener
gie- en mediasector.
jeltsin trad op 31 december 1999
af. Vladimir Poetin, die premier was
onder jeltsin toen die vertrok, volg
de hem op. Hij won op 26 maart
2000 de presidentsverkiezingen.
Poetin werd populair met zijn asser
tieve politiek ten opzichte van het
Westen en de voormalige Sovjet
staten. Hij rekende ook af met oli
garchen. Sommigen van hen ver
dwenen in de gevangenis en ande
ren werden in ballingschap ge
dwongen. Op 16 maart 2004 werd
hij herkozen.
De Russische grondwet staat drie
termijnen als president niet toe.
Het is wel mogelijk meer dan twee
termijnen president te zijn als er
een periode tussen de tweede en
derde termijn ligt.
Om de macht te houden maakten
Poetin en Dmitri Medvedev, die el
kaar kennen uit de Sint-Petersburg-
se politiek, een deal. Medvedev
kreeg tijdens de presidentsverkie
zingen van maart 2008 iets meer
dan 70 procent van de stemmen,
net als eerder Poetin, vooral dank
zij een door het Kremlin opgezette
mediacampagne. Op 7 mei werd
Medvedev ingezworen als presi
dent en een dag later werd zijn po
litieke vriend Poetin beëdigd als
premier.
Poetin werd in 2007 gekozen tot
lijsttrekker van de Kremlin-partij
Verenigd Rusland. In september
van dit jaar werd Poetin door zijn
partij benoemd tot kandidaat voor
de presidentsverkiezingen van
maart 2012.
Door het veranderen van de ter
mijn van het presidentschap van
vier naar zes jaar, kan Poetin in
theorie tot 2024 president van Rus
land blijven.
Als Poetin tenminste de verkiezin
gen wint, want terwijl tijdens de
parlementsverkiezingen van 2007
Verenigd Rusland nog 45 miljoen
stemmen haalde, zijn dat er slechts
vier jaar later 12 miljoen minder ge
worden. Dat betekent dat een gro
te groep Russen zich van het lei
dende duo Poetin-Medvedev en
hun partij heeft afgekeerd. Dat
wordt nog duidelijker als naar de
opkomstcijfers van de verkiezingen
wordt gekeken. De opkomst voor
de verkiezingen van zondag be
droeg amper 50 procent, de vorige
keer was dat nog 64 procent.
d>apcoM
[Deze verkiezing is een farce
Oppositieleiders Vladimir Ryzjkov
(links) en Boris Nemtsov staan voor
een poster met de tekst: 'Deze ver
kiezing is een farce'.
foto Ivan Sekretarev/AP
door Carel Goseling
Verenigd Rusland (VR),
de partij van premier
Vladimir Poetin en presi
dent Dmitri Medvedev,
startte zondag als grote favoriet tij
dens de parlementsverkiezingen,
In 2007 haalde de partij 64,3 pro
cent van de stemmen, goed voor
315 van de 450 zetels in het parle
ment, de Doema. Voorafhad de
VR-leiding zich ten doel gesteld
60 procent te halen.
Het werd 49,5 procent en dat na
grootschalige stembusfraude. Vol
gens de organisatie Golos is er met
15 procent van de stemmen 'ge
rommeld'.
Bewijzen daarvoor zijn er genoeg.
Kiezers werden met door VR ge
organiseerde bussen van stembu
reau naar stembureau gereden zo
dat ze meerdere keren konden
stemmen. Stemmen werden ge
kocht voor 1000 roebel (24 euro).
Kiezers ontdekten in het stembu
reau dat ze volgens de registratie
daar al gestemd hadden. Functio
narissen werden betrapt met pak
ken reeds ingevulde stembiljetten.
Anderen werden gefilmd terwijl
ze stiekem stembiljetten invulden.
Pennen in stemhokjes waren voor
zien van onzichtbare inkt, zodat
de uitgebrachte stem gewijzigd
kon worden.
Onafhankelijke waarnemers wer
den stembureaus uitgestuurd bij
de start van het stemmen tellen.
Alleen VR-vertegenwoordigers
mochten blijven. Maandagavond
waren er voor Rusland ongekend
grote protestbijeenkomsten van
met name jongeren in Moskou en
Sint-Petersburg. Ordetroepen arres
teerden honderden van hen. Dat
Rusland geen westerse democratie
is,'was bekend. De Russen kennen
niet beter dan (tsaristische en com
munistische) dictaturen. Hun
werd verteld wat te doen en te la
ten. Toen dat in de periode
1985-1999 onder Michaïl Gor-
batsjov en Boris Jeltsin niet meer
zo dwingend gebeurde, verviel het
land in chaos.
Het was Vladimir Poetin die daar
vanaf 2000 als opvolger van Jeltsin
de touwtjes weer strak aantrok,
daarin sinds eind 2001 gesteund
door de toen opgerichte VR. In
2008 'regelde' VR Poetins opvol
ger, Dmitri Medvedev. Die moet
nu weer premier worden zodat
Poetin in maart 2012 tot president
gekozen kan worden.
De verkiezingen van zondag ma
ken echter duidelijk dat de Russen
genoeg hebben van de VR-domi-
nantie. Omgerekend staat nog
maar een kwart van de 140 mil
joen Russen achter VR die inmid
dels in de volksmond als 'de partij
van bedriegers en dieven' wordt
aangeduid. De propaganda van de
staatsmedia is onderuit gehaald
door sociale media.
De stembusgang betekent natio
naal en internationaal een afgang
voor het duo Medvedev-Poetin,
ook al houden ze zich groot door
te roepen dat dit de werking van
de democratie is, dat de partij nog
altijd een meerderheid in de Doe
ma heeft, en coalitievorming al
leen maar goed is. Meer discussie
Stembusgang betekent
een afgang voor het
duo Medvedev-Poetin
levert betere besluiten op, claimt
de VR-leiding schijnheilig.
Inhoudelijk is het plaatje anders.
Medvedev, Poetin en de VR zijn
hun gezag kwijt. Poetin zal alles
uit de kast moeten halen om zich
in maart 2012 op geloofwaardige
wijze tot staatshoofd te laten kie
zen. Mooie beloften volstaan niet.
De wijze waarop het land wordt
bestuurd, zal revolutionair moeten
veranderen.
Of met name Poetin daartoe in
staat is, moet worden afgewacht.
In Rusland bestaat de angst dat
Poetin naar nog meer dictatoriale
methoden zal grijpen om aan de
macht te blijven. Dat zal de woede
bij de burgers alleen maar doen
toenemen. Poetin zei gisteren te
gen leden van VR dat de partij 'in
de huidige situatie een goed resul
taat' heeft behaald. „Verenigd Rus
land slaagde erin de meerderheid
te behalen, een stabiele meerder
heid", zei de premier.
De Amerikaanse senator John Mc
Cain heeft Poetin al voor een 'Ara
bische Lente' gewaarschuwd. Niko-
laj Petrov, verbonden aan het Car
negie Center in Moskou: „Dit is
het begin van veranderingen."
