Elke Duitser verstaat je...
onderwijs 15
Informatie
Steinkohlen Deutsch
woensdag 23 november 2011
Duits is een makkelijke taal. Ja toch?
Vervang simpelweg zullen door sol
lenuit door aushebben door haben,
zeg aan het einde van zelfstandige
naamwoorden geen -ing maar -ung.
En elke Duitser verstaat je.
door Ondine van Vleuten
Er is een groot misverstand, zegt docente Duits
Ellen Ristau: „Duits lijkt op Nederlands, waardoor
het eenvoudig lijkt om te vertalen, maar in de
praktijk worden er heel veel fouten gemaakt. Die
zijn soms heel storend."
Neem nu dat vermaledijde sollen. „Dat heeft in
het Duits de betekenis van 'je moet en zal'. Heel
dwingend."
Ander voorbeeld. „Duitsers spreken elkaar met U
aan, tenzij er uitdrukkelijk te verstaan gegeven is
dat je mag tutoyeren, ledereen die ouder is dan
een jaar of 16, daar zeg je U tegen. Ook leraren
doen dat tegenover hun leerlingen."
Misverstanden - of die nu uit de taal of de cul
tuur voortkomen - kunnen klanten, en dus geld
kosten. Het ROC Zeeland biedt daarom cursus
sen aan, speciaal voor de horeca en de toeris
tische sector.
De Zeeuwse hotels en campings trekken elk jaar
veel Duitsers. Heel veel zelfs, zegt Patricia Bleijs-
wijk. De Zeeuwse werkt als receptioniste bij Cam
pingpark Ons Buiten in Oostkapelle en volgde
een speciaal op haar werkzaamheden toegespits
te cursus Duits van het ROC. Twee jaar Duits op
het mbo waren net genoeg om haar Duitse gas
ten te verstaan en eenvoudige gesprekken te voe
ren. „Maar ik beantwoord ook veel mails, en had
er behoefte aan om mijn schriftelijke vaardighe
den te verbeteren. Met name op het gebied van
grammatica en naamvallen heb ik veel gehad aan
de cursussen die ik gevolgd heb: eerst een mon
delinge en later een schriftelijke. Het is fijn om
mensen goed in hun eigen taal te woord te kun
nen staan. Ik krijg nu veel complimenten. De
schoolboeken van de cursus kijk ik nog regelma
tig even in."
Aardlekschakelaar
Het cursusaanbod wordt toegesneden op de be
hoeften van de cursisten. Hans de Boekert werkt
net als Patricia op Campingpark Ons Buiten, maar
dan bij de technische dienst. „Ik krijg dus andere
vragen; over een wc die verstopt zit, of een elek
trische storing. Dan heb je weer andere woorden
nodig dan wanneer je achter de balie staat. Welis
waar komen ze bij mij ook wel met algemene vra
gen, zoals waar je lekker kunt eten of waar je iets
kunt vinden, maar ik moet ook weten wat een
aardlekschakelaar is." Hij lacht. „Een Fehlstrohm-
schalter, dus!"
Oversteken
De Broekert - 'vier jaar Duits op de mavo, dertig
jaar terug'- volgde alleen de mondelinge oplei
ding. „Nu weet ik dat oversteken geen
überstecken is, maar überqueren. En graag ge
daan is gern geschehen, wist ik ook niet. Maar ik
kwam er altijd wel uit hoor. Soms met handen en
voeten, maar het ging best."
Nederlanders overschatten hun eigen kennis van
het Duits nogal eens, meent Ellen Ristau. De do
cente Duits geeft een paar voorbeelden van het
typerende 'Nederdeutsch': „Sie gehen mit dem
Bus nach..., in plaats van fahren. Ich soil Sie
zurücktelefonieren, in plaats van Ich werde.
Guten Mittag - midden op de dag - in plaats
van Guten Tag. Haben Sie mich begriffen, in
plaats van verstanden. En: Ich will Hen Radier
sprechen, in plaats van Ich möchte Herrn R. spre-
chen."
Nederdeutsch roept in eerste instantie vooral ver
bazing op. Wat te denken van een Nederlander
die opmerkt dat het een schwule Sommerabend
is? Waarom begint die rare Nederlanders over ho
mo's SchwulenAl zal hij na enig nadenken
best begrijpen dat er schwül (zwoel) bedoeld
wordt. En de man die meldt dat hij Die Hure zu
teuer (hoer te duur) vindt, die bedoelt natuurlijk
gewoon dat hij minder huur (Miete) wil betalen.
Menukaart
Wil je een gast vertellen dat het station zo dicht
bij is dat hij er gerust naartoe kan lopen, zeg dan
niet laufen, want dat betekent rennen. Een Duit
ser geht zu Fuss.
Heel grappig allemaal, maar als je als Duitser de
menukaart niet begrijpt, wil je wel graag weten
wat er nu precies op staat. Ristau: „Ik heb al zo
vaak gezien dat de bediening er dan niet uitkomt.
Of dat er fouten staan in de Duitse vertaling van
de kaart. Je hebt specifieke, Duitse vaktaal nodig
om te kunnen praten over vlees en vis, over
groenten en gerechten, over bereidingswijzen.
Die kennis heeft het bedienend personeel vaak
niet. Bij het afscheid van de klant hoor ik vaak
zeggen: Guten Tag, Frau. Dat doet een Duitser
niet, tenzij hij exact weet hoe de achternaam is.
Dan zegt hij wellicht: Guten Tag, Frau Schnei
der. Maar nooit alleen: Frau. Dat klinkt een Duit
ser absurd in de oren."
Ristau is ervan overtuigd dat het Nederlandse be
drijfsleven opdrachten mist door de gebrekkige
kennis van het Duits. „Zo zal de Duitse gast een
hotel of camping waar hij in zijn eigen taal om uit
leg of hulp kan vragen, enorm waarderen. Dat
zou een Nederlander in het buitenland toch ook
fantastisch vinden?"
Reinhard Wolff schreef een komisch boekje
met een serieuze ondertoon over het wonder
lijke steenkolenduits van Hollanders: Lass mal
sitzen.
Een greep:
- Dann haben wir das hinter dem Rücken
(Dann haben wir das hinter uns
- Bier vom Tapf (Fassbier)
- Wie war der Name? Es ist mir zwischen-
durch geklippt (Wie war doch gleich Ihr Name?
Er ist mir leider entfallen)
- Wann gehen die Winkels hier dicht? (Wann
machen die Geschafte hier zu? NB:
Winke/=hoek)
- Der Aufritt zur B9 (Die Auffahrt zur B9)
- Gut moge es bekommen (Zum Wohl)
- Apfelgeback mit Schlagruhm (Apfelkuchen
mit Schlagsahne)
- Frambozeneis als Tutchen (Himbeereis zum
Nachtisch)
- Ein Mobielchen (Ein Handy)
- Ich bin es mit Ihnen eins (Ich bin ganz Ihrer
Meinung)
- Angenehm mit Ihnen Kennis zu machen (An-
genehm Sie kennen zu lernen)
- Die Verwarmung stand auch serh hoch (Die
Heizung war voll aufgedreht)
- Ich habe eine Absprache mit Frau Schmidt
(Ich habe einen Termin mit Frau Schmidt)
- Haben Sie bitte Begriff (Haben Sie bitte
Verstandnis)
- Man hat mir belobt, das binnen zwei Uhren
zu reparieren (Man hat mir versprochen, das in-
nerhalb von zwei Stunden zu reparieren)
- Ich habe mich vergisst (Ich habe mich geirrt)
Cursus Duits voor horeca en toerisme,
ROC Zeeland
Bedoeld voor: mensen die werkzaam
zijn in de horeca of de recreatiesector
Wat kun je ermee? Doel is om in korte
tijd (enkele maanden) de spreek- en luis
tervaardigheid Duits en/of de schriftelij
ke vaardigheden in die taal aanzienlijk te
verbeteren. De opleiding is concreet, di
rect toepasbaar en wordt toegespitst op
de werkzaamheden van de cursisten.
Kosten: circa €325,00 incl. cursusmateri
aal.
Vereiste vooropleiding: afhankelijk van
de cursus (basis of voor gevorderden)
Levert op: getuigschrift van het ROC.
