lang leren
onderwijs 19
k A
lil
Dromen van een
baan als kleuterjuf
woensdag 23 november 2011
Stoppen met studeren zodra je begint met werken, is niet
meer van deze tijd. Ook op latere leeftijd ontkom je er bijna
niet aan om opleidingen of cursussen te volgen. Scholen en
bedrijven in Zeeland moeten inzetten op 'een leven lang le
ren', zo stond anderhalfjaar geleden in het adviesrapport Ke
rend Tij.
door Cornelleke Blok
De Zeeuwse beroepsbevolking is lager opgeleid
dan de rest van Nederland en die achterstand
moet ingelopen worden. Dat is belangrijk om de
kenniseconomie op peil te houden. „Als mensen
in de regio niet goed genoeg opgeleid zijn, zul
len bedrijven vertrekken uit de provincie of zich
niet meer vestigen", zegt Hans Schuit, secretaris
van de Zeeuwse onderwijsautoriteit Ed d'Hondt,
en senior adviseur onderwijs bij adviesbureau
BMC, dat hielp bij de uitvoering van Kerend Tij.
„Het is daarbij heel erg belangrijk dat bedrijven
kunnen samenwerken met onderwijsinstellingen
uit de regio om hun personeel op te leiden. Er is
natuurlijk veel mogelijk met afstandsleren, maar
mensen willen toch het liefst een docent van
vlees en bloed zien. Daarom moet je zorgen
voor een goede onderwijsinfrastructuur."
De Hogeschool Zeeland in Vlissingen heeft de
laatste jaren flinke stappen gezet om meer wer
kende studenten aan te trekken. De HZ stelde
zich als doel om in 2012 twintig procent van de
studenten uit werkende mensen te laten bestaan
Krimpregio
De HZ heeft daarvoor een miljoen subsidie ge
kregen van de overheid. „We willen een bijdrage
leveren aan de kenniseconomie", zegt Annie
Munter, projectleider Leven Lang Leren bij de
HZ. "Er is een terugval in het aantal hbo-opgelei-
den, terwijl zij in de toekomst harder nodig zijn.
Zeeland is een krimpregio: als we als regio toe-
komstbestendig willen zijn, moeten we niet
wachten, maar nu actie ondernemen."
De HZ heeft een expertisecentrum Leven Lang
Leren. Bedrijven die hun personeel willen bijscho
len, of particulieren die terug naar school willen,
kunnen er terecht voor informatie. „Werkenden
hebben andere wensen dan gewone studenten",
weet Munter. „Ze hebben een baan, een privéle-
ven en hobby's. Ze willen flexibel in kunnen stro
men, willen leren op afstand en tentamens doen
op het tijdstip en plaats die zij willen."
Competenties
Een mbo- of hbo-diploma halen naast het werk
is makkelijker dan voorheen. Wie minimaal vijf
jaar werkervaring op hbo-niveau heeft en alsnog
een diploma wil halen, hoeft niet vier jaar lang
naar school. In het EVC-centrum van de HZ kun
nen zogeheten 'eerder verworven competenties'
getest worden. Het ROC Zeeland biedt die moge
lijkheid ook, maar dan op mbo-niveau.
Munter: „Iemand die al jaren werkt, groeit in z'n
carrière en heeft talenten: hij of zij functioneert
al op hbo-niveau, maar heeft geen diploma om
dat aan te tonen. Vroeger moest je alsnog een
hele opleiding volgen, maar nu kan werkervaring
gemeten en erkend worden."
Mensen moeten met eerder uitgevoerde op
drachten in hun werk bewijzen dat ze-beschikken
over competenties. Daarnaast doen ze een asses
sment.
Munter: „Met het rapport dat daaruit komt, we
ten mensen waar ze staan. Hun marktwaarde ver
betert. Ze kunnen het gebruiken om te sollicite
ren, maar ze kunnen ook een hbo-opleiding af
ronden."
Steeds meer waarde
Zeeuwse bedrijven hechten steeds meer waarde
aan de opleiding en ontwikkeling van hun perso
neel. Dow Chemical in Terneuzen, bijvoorbeeld,
investeert daar veel in. Personeelsleden krijgen
geen vaste aanstelling voordat ze mbo-4 niveau
hebben. „We stimuleren medewerkers om zich
zelf te ontwikkelen en te werken aan hun car
rière", zegt Frank van der Meer, coördinator trai
ning en opleiding. Het is niet alleen noodzakelijk
om kennis bij te houden van veiligheidseisen bin
nen het bedrijf, het houdt medewerkers ook ge
motiveerd.
„Het is belangrijk om je te blijven ontwikkelen:
zo houd je het werk interessant en spannend",
zegt woordvoerder Drea Berghorst. Van der
Meer: „Het begint al als je hier komt werken. Je
krijgen eerst twee weken training om het bedrijf
te leren kennen."
Er is veel 'on-the-job-training'. „Mensen leren
een bepaalde sectie in de fabriek beheersen en
doen daarna examen. We willen iedereen laten
doorgroeien tot paneel-operator."
Ook volgen jaarlijks 70 a 80 mensen een mbo-
of hbo-opleiding buiten het bedrijf. "Zo kunnen
medewerkers hun positie op de arbeidsmarkt
verbeteren en werken aan hun individuele ont
wikkeling."
Verantwoordelijkheid
Ook zorginstelling SVRZ, waar zo'n 2200 men
sen werkzaam zijn, vindt opleiding en training
van medewerkers belangrijk. „Wij willen verant
woordelijkheid zo veel mogelijk bij verpleegkun
digen en verzorgenden leggen, omdat zij de eni
ge zijn die goed kunnen bepalen welke zorg ie
mand nodig heeft", zegt Peter Tollenaar, hoofd
opleidingen bij SVRZ.
„Daarnaast is steeds meer specialistische kennis
nodig. Mensen blijven langer thuis wonen: de
zorg voor mensen die in zorgcentra wonen
wordt daardoor steeds ingewikkelder. We moe
ten bewust nadenken hoe onze medewerkers
professioneel en kundig kunnen blijven, zodat
we goede kwaliteit kunnen blijven leveren." Bo
vendien blijven medewerkers gemotiveerder,
weet Tollenaar. „Het maakt het vak aantrekkelij
ker."
Medewerkers geven andere medewerkers trainin
gen binnen het bedrijf, maar er wordt ook sa
mengewerkt met onder meer ROC's. Mbo'ers
met niveau 2 kunnen met een aangepaste oplei
ding, waarbij rekening wordt gehouden met hun
werkervaring, doorgroeien een hoger niveau.
Tollenaar vindt het geen probleem dat mensen
daardoor overstappen naar een andere zorginstel
ling.
„Dat is alleen maar gunstig voor de totale sector
in Zeeland. We hebben al weinig mensen in de
provincie: als je ze niet de kans geeft om hun am
bities na te streven, dan vertrekken ze uit de re
gio. We moeten zorgen dat we kennis in Zeeland
houden."
ie '/et beide benen op de grond:
en zwakke punten kennen, en ik
Jr.tXk in ai die jaren heel wat ge-
iet dat ze meteen hbo-diploma
leeropdracht is voor iedereen die
i wil halen een vereiste. „Gelukkig
eigen werkplek. Ik onderzoek hoe
de administratieve organisatie verbeterd lean wor
den."
De afstudeeropdracht is een flinke klus, maar Vio
la heeft geen spijt van haar keuze om weer te
gaan studeren. „Ik vind het hartstikke leuk om
weer student te zijn. Nu ik begonnen ben, vraag ik
me af: waarom ben ik zo lang gestopt? Ik ben heel
ambitieus: wie weet ga ik nog verder met een mas-
teropleiding."
Het was liefde op het eerste gezicht tus
sen Jeanine Stouten en de kleuters. Toen
de 38-jarige Oosterlandse een tijd gele
den de kleuterleidster op de plaatselijke
basisschool verving, wist ze: dit is wat ik
wil doen. „Het is net alsof je loopt op
sneeuw die net gevallen is", vertelt ze en
thousiast. "Die kinderen vreten informa
tie: die geboeide gezichtjes, daar word
ik zo blij van."
Maar Jeanine had alleen een mbo-oplei-
ding onderwijsassistent en wat werkerva
ring. Om les te geven aan kleuters moet
je een hbo-opleiding tot leerkracht in
het basisonderwijs afgerond hebben. „Ik
wilde niet vier jaar studeren. Via een
EVC-procedure kon ik bewijzen wat ik ai
kon. Ik zou binnen twee jaar de pabo
moeten kunnen halen."
Inmiddels is ze halverwege haar oplei
ding. „Het is pittig", geeft ze toe. „Ik
werk drie dagen, ik loop anderhalve dag
stage, ik ga twee avonden naar school en
ik heb drie kinderen thuis. Gelukkig kan
ik ook veel thuis studeren. Ik wil voor
mijn veertigste afstuderen, maar ik kan
het ook langzamer doen. Als ik het idee
heb dat mijn gezin eronder lijdt, dan
stop ik direct."
Viola heeft veel steun aan haar studiege
noten. „Ik volg lessen met andere zij-in-
stromers. Zij staan allemaal voor de klas
en hebben ook een gezin. We zeulen el
kaar vooruit. Ik heb bovendien het idee
dat ik veel bewuster studeer dan een
achttienjarige. Ik heb veel meer inlevings
vermogen. Wat ik in mijn studie leer,
kan ik de volgende dag in de praktijk
brengen."
En, het vooruitzicht op een baan als kleu
terjuf helpt haar vooruit. „Die kinderen
laden mijn accu op. Het is zo mooi om te
zien als ze een letter ontdekken. Als ik
in het klaslokaal kom, denk ik: ik ben
weer thuis."
