i
De symbiose van muziek en
'Concurreer
niet, maar
werk samen'
iól zeeland
Fliplanders op de dijk
zeeland
in de
vorige
eeuw
Wat met de Zeeuwse ziekenhuizen
gebeurt staat niet op zichzelf, zegt
PvdA-Kamerlid Eeke van der Veen.
maandag 21 november 2011
door Jeanette Vergouwen
Tien jaar geleden zijn Anna
Enquist en Ivo Janssen be
gonnen met het presente
ren van programma's die een sym
biose zijn van muziek en litera
tuur. In de jubileumeditie werd de
pianocyclus 'On an overgrown
path' van de Tsjech Leos Janacek
gecombineerd met de theatermo
noloog 'Mendel Bronstein'. Jana
cek schreef deze cyclus tussen r90i
en 1911 en wil met dit werk de ge
voelens over het verleden uitdruk
ken. Het verleden en het verlies
spelen in het werk van Enquist
een belangrijke rol. Het was frap
pant hoe goed de tien werkjes aan
sloten bij het verhaal van Bron-
Muziekpodium Zeeland
jubileum programma: 10 jaar Enquist
(voordracht) en Janssen (piano).
Gehoord vrijdag 18 november in de
Zeeuwse Concertzaal in Middelburg.
stein (uit de bundel De Sprong).
De klagende lijnen na het vertrek
van Helga, de weemoedige melo
die met koraalmotief als Bronstein
vertrekt in Warschau, de vele
krampachtige trillers, het steeds
herhalen van een motief en zware
akkoorden die de verwijten en de
spijt uitdrukten tijdens de over
tocht naar Amerika en de smartelij
ke slotmelodie, het waren allemaal
onderstrepingen van de gebeurte
nissen en emoties die Bronstein
onderging. Het slotdeel (The barn
owl has not flown away) schreef
Janacek na de dood van zijn doch
ter Olga en dit paste naadloos in
het slot van het verhaal waarin
Bronstein niet alleen zijn Helga
maar ook zijn waardigheid ver
liest. De warme, donkere stem van
Enquist dwong tot ademloos luiste
ren. Zij leest de teksten bijna emo
tieloos, maar die emotie komt wel
van binnenuit en dringt als een
melodie door. Janssen speelde de
ze werkjes van Janacek op indrin
gende wijze. Technisch perfect
met als enig minpuntje dat het pe-
daalgebruik soms te overdadig
was, wat leidde tot een te grote re
sonantie.
Na de pauze werden de gedichten
GEZONDHEIDSZORG
Een nieuwe opgave uit de collectie kaarten en foto's van Hans Linden-
bergh.
Onze vraag: waar is deze foto genomen?
We zijn nieuwsgierig naar de locatie en lezen graag anekdotes of verha
len over deze plek.
Stuur uw oplossingen naar:
redactie@pzc.nl of stuur een brief naar de PZC, postbus 91, 4330 AB Mid
delburg.
Drie inzenders van goede antwoorden ontvangen een waardebon.
Soms herkennen lezers van
de PZC zichzelf op de
Raadkaart-foto. Zo ook vo
rige week. Op de foto, van
de Zuiddijk in Sint Philipsland
(het dorp), herkent J.C. Kluijf-
hout-Verlinde zichzelf. „Het meis
je met strik vooraan, dat ben ik.
En de lange jongen in het midden
is mijn broer Jo Verlinde", schrijft
mevrouw Kluijfhout-Verlinde.
Mevrouw R. Francoijs uit Kruinin-
gen meldt dat de opname als an
sichtkaart is uitgegeven door P. L.
Boone uit Sint Philipsland, die zelf
ansichtkaarten in het dorp ver
kocht. Kees Stevense uit Middel
burg specificeert de locatie iets
meer: „Deze raadkaart toont ons
een langs de Krabbenkreek gele
gen gedeelte van de Zuiddijk van
Sint Philipsland, met in het ver
lengde daarvan het zogenaamde
Karreveld. Op de links gelegen,
drooggevallen slikken van de
kreek ligt een tweetal scheepjes
voor anker. In het hoge gebouw
op de achtergrond woonde vroe
ger Jacob Sorber, later de familie
Wolse. Het tweede pand - rechts -
ligt aan de Voorstraat en het huis
daarvoor op de hoek Zuid-
dijk-Voorstraat werd het 'molen
huis' of ook wel 'dijkhuis' ge
noemd. Daar woonde de mole
naar van de nabijgelegen korenmo
len De Hoop, die tevens bakker
was. In het molenhuis was een
bakkeet ingericht waar brood
werd gebakken."
Volgens de Middelburger woonde
hier later schipper Willem de
Rooy met zijn vrouw Elisabeth
den Braber. „Men verkocht er ook
turf en andere brandstof. Nadat
hun dochter Betje hier nog een
aantal jaren had gewoond is het
pand in 1971 afgebroken."
De foto is omstreeks 1930 ge
maakt. Gemotoriseerd verkeer is
niet te zien. Wel was er, gezien de
hoop paardenvijgen, sprake van
paardentractie. Op 20 september
1992 stortte een vliegtuigje neer
op de mosselbank in de Krabben
kreek bij de Zuiddijk. Vier Fliplan
ders verloren het leven.
Winnaars waardebon: fam. Nortier,
Cadzand; M. van Duuren, Kruiningen;
fam. Hendriksen, Goes.
door Jeffrey Kutterink
Hoewel hij dagelijks
met een Haagse bril
naar Zeeland kijkt,
ziet hij vanuit zijn
huisje bij Dishoek
ook de Zeeuwse kant van het ver
haal. PvdA-Tweede Kamerlid Eeke
van der Veen is woordvoerder
zorg, maar ook Zeeuws verbin
dingsofficier. Hij zorgt dat de frac
tie weet wat in Zeeland speelt.
Sinds kort bezit hij een huisje in
het Vebenabos tussen Dishoek en
Vlissingen. Eeke van der Veen (65,
geboren in het Friese Wonsera-
deel) komt in Zeeland sinds zijn
schoonouders in 1978 een huisje
kochten in Westkapelle. „Het is
een prachtige provincie."
Hij ziet de gezondheidszorg verbe
teren. „Er wordt nu gelukkig beter
samengewerkt tussen ziekenhuis
ZorgSaam in Terneuzen en het Ad
miraal De Ruyter Ziekenhuis.
Gaandeweg ontstaat in Zeeland
het besef dat voorzieningen goed
op elkaar moeten zijn afgestemd:
van huisarts tot poliklinische voor
zieningen. Dat is belangrijker dan
een stenen gebouw."
Wat met de Zeeuwse gezondheids
zorg gebeurt, staat niet op zichzelf,
zegt Van der Veen. „Vele denken
bij een ziekenhuis nog steeds aan
een gebouw waar mensen
's nachts verblijven, waar ze in een
pyjama rondlopen en waar je een
bloemetje kunt brengen. Maar de
zorg is zo ontzettend veranderd.
Tachtig tot negentig procent van
de klachten kan poliklinisch wor
den behandeld. Het gevolg is dat je
de zorg anders gaat organiseren.
Tegelijk zie ik de nauwe band met
de gemeenschap. Mensen hebben
het niet voor niets over 'ons zie
kenhuis'. De kunst is om uit te leg
gen dat de zorg vooruit gaat als je
het anders organiseert."
Moeten Zeeuwen dan vaker buiten
de provincie naar het ziekenhuis?
„Dat doen ze al. Als mensen een
vooraf te plannen ingreep moeten
ondergaan, kijken ze vaker naar
welk ziekenhuis het beste is. Dan
zijn ze ook bereid om te reizen."
Is dat niet de bijl aan de wortel van
een Zeeuws ziekenhuis?
„Nee. De regio moet zorgen dat er
een goed algemeen ziekenhuis is.
Eén die de spoedeisende hulp
goed voor elkaar heeft. De algeme
ne ziekenhuizen zullen zich gaan
specialiseren in aandoeningen, zo
als chronische ziektes. Die zorg
moet dichtbij mensen blijven.
Daarom is het belangrijk dat zie
kenhuizen, specialisten en huisart
sen goed samenwerken. Vanwege
kwaliteit zullen die regionale zie
kenhuizen ook concentreren op
één plek. Voor specialistische ingre
pen zul je verder moeten reizen."
Minister Edith Schippers zei in
maart in de PZC: Zeeland moet nu
zelf eens aan de slag. Terecht?
„Zeeland vertoont een soort afhan
kelijkheid naar Den Haag wat niet
nodig is. Zeeland moet zelf zorgen
voor goede zorg. Zijn er dan nog
problemen - bijvoorbeeld door de
krimp - dan kan ze in Den Haag
aankloppen. Dan moet wellicht re
gelgeving worden aangepast. De fi
nanciering van de extra ambulan
ce op Walcheren is een goed voor
beeld. De minister heeft beloofd
die te betalen. Dat doet ze niet. Sa
men met Kees van der Staaij van
de SGP heb ik vragen gesteld."
Onlangs is in Middelburg het Cardio
logie Centrum Zeeland geopend.
Een initiatief van de cardiologen van
ZorgSaam. Verstandig?
„De samenwerking in de Zeeuwse
zorg is een broos proces. Voorzich
tig moet vertrouwen worden her
steld. Ik vind het niet verstandig
om dan via een verkapte construc
tie vanuit ZorgSaam in Middel
burg te gaan zitten. Dat gebeurt
'Zeeland moet zelfzorgen
dat er een goed algemeen
ziekenhuis is'
om elkaar te beconcurreren. De ge
zondheidszorg krijgt te maken
met financiële problemen. Nu al.
De ziekenhuizen moeten af van
die' concurrentie-gedachte."
Vindt u dat ze moeten fuseren?"
„Fusie kan het sluitstuk zijn na
een tijd van samenwerken. Het
