voor
spectrum 6
Zaterdag 19 november 2011
gSpnjljl
niet altijd vanzelfsprekend is geweest, werd
schrijnend duidelijk halverwege de 19e eeuw. In
Zeeland hebben we met het in 1859 gepubliceer
de boek Middelburg voorheen en thans, van de
toenmalige stadsgeneesheer Samuel Coronel,
een prachtig sociaal monument. Dat het tegen
woordig integraal op internet kan worden ge
raadpleegd, zou je ook een weldaad kunnen noe
men. In zijn uitgave geeft arts Coronel een in
drukwekkend mooie schets van het leven in
zijn stad. Hij kwam bij de armsten thuis.
„De kleine ramen der woning, die ons hier tot
studie zal strekken, zijn gedeeltelijk met groene
glazen, gedeeltelijk met veelkleurig en bemorst
papier beplakt of met lompen toegestopt, en de
havelooze deur, zonder sluiting, wijzen ons als
vanzelf den weg aan. Wij zijn dan in dat ver
blijf der ellende en omringd van wezens, die al
leen het uiterlijke van menschen hebben, doch
menschen op den laagsten trap van beschaving,
die aan verdierlijking grenst. Het is winter en
het huisgezin zit, of liever ligt aan den disch. De
duisternis, die in het vertrek heerscht, en de
lompen en hoopen geplukt touw, waarmede de
grond bedekt is, noodzaken u voorzigtig voor
waarts te gaan."
Coronels beschrijving - in feite een noodkreet
en een aanklacht - had resultaat. Dat wil zeg-
OverNieuw is een tweewekelijkse serie over nieuwe
architectuur in Zeeland. Op meerdere fronten, 's Ochtends
vindt u een reportage in de PZC, 's avonds kunt u op
Omroep Zeeland de nieuwe architectuur ook in een
filmversie zien. Programmamaker Rebecca van Wittene en
architect Johan de Koning zijn in samenwerking met het
Centrum voor Beeldende Kunst de drijvende krachten
achter OverNieuw: zij maakten de filmdocumentaires. In
totaal staan er tien afleveringen gepland.
Vandaag aflevering i: sociale woningbouw.
Betaalbaar wonen is nog altijd een
hot item voor mensen met hart
voor de samenleving. Eigenlijk had
hier moeten staan: een hot item
voor de politiek. Maar dat is nogal
bezijden de waarheid. De rijksoverheid heeft
zich sinds 1995 nadrukkelijk uit de sector terug
getrokken en steekt er geen cent subsidie meer
in. Woningbouwverenigingen en -corporaties
moeten zelf maar zien dat ze een voldoende
ruim woonaanbod hebben voor al die mensen,
voor wie het begrip modaal alleen gaat leven als
ze het in een woordenboek opzoeken.
In de loop van de twintigste eeuw is er in Zee
land ruim gebouwd voor de lagere inkomens.
In Terneuzen, Sas van Gent, Hansweert, Bigge-
kerke - om maar enkele voorbeelden te noe
men. En natuurlijk in Vlissingen en Middel
burg, waar relatief veel arbeiders woonden. De
Zeeuwse hoofdstad heeft nog altijd twee wij
ken die nog steeds als zodanig herkenbaar zijn.
Om te beginnen Nieuw Middelburg, dat mo
menteel grondig wordt opgeknapt. En het Ba-
gijnhofj pal achter de bouwput waarin ondertus
sen al menige Middelburgse droom is verdron
ken. Ook al is het water er dan niet zo lang gele
den uitgepompt.
Dat zorg voor de minderbedeelde medemens
Het Bagijnhof in Middelburg: nu studentenwoningen, maar in 1924 gebouwd voor de lagere inkomens.
door Jan van Damme
