die gasten
Zij een raketgranaatwerper
en jij met je supersoaker
3 spectrum
Werkterrein piraten
Zaterdag 19 november 2011
Ir-n^BOIÊÊIÊBKl
boord. Ze hebben zes uur onder vuur gelegen. Drie
raketgranaten zijn op het dek ingeslagen. Op een ge
geven moment slaagde één van de piraten er in een
ladder in het scheermesjesdraad rond het schip te
haken en naar boven te klimmen. Ze hebben z'n
ogen gezien: een robot, zwaar onder de drugs! Met
z'n blote handen duwde hij dat draad opzij. Eén
van onze mensen wist hem tegdn te houden door
een kettingschakel op z'n hoofd te gooien. Daarna
zijn ze afgedropen. Gelukkig voor ons, want het
dichtstbijzijnde schip dat kon helpen (van de India
se marine), lag 24 uur varen verderop."
Olde Bijvank gelooft stellig dat de bemanning het
angstige avontuur bespaard had kunnen worden,
indien de Iver Exact beveiligers aan boord had ge
had. „Het enige wat die mannen hoeven te doen, is
tijdig duidelijk maken dat ze er zijn. Zichzelf en
hun wapens laten zien. Dat is genoeg, wijst de prak
tijk uit. Wij zijn niet uit op een confrontatie. Maar
wél hebben we de morele plicht ervoor te zorgen
dat onze mensen veilig en in een prettige sfeer zo'n
reis kunnen maken."
In februari wordt in Zuid-Korea een nieuwe tanker
van Vroon afgebouwd en naar Europa gevaren.
Hoe dan ook gaan op het eerste deel van die reis be
wapende beveiligers mee aan boord, zegt Olde Bij
vank. Het Rotterdamse Jumbo Shipping stuurt al
eerder aan op een confrontatie. Tegen het eind van
deze maand moet een schip door het piratengebied
en zullen vier tot zes particuliere beveiligers met
machinegeweren aan boord komen, heeft woord-
voerder Arnold van der Heul aangekondigd.
Houdt het parlement de poot stijf en komt het tot
strafvervolging door het Openbaar Ministerie, dan
j rest de reders volgens Olde Bijvank uiteindelijk
geen andere optie dan de overige schepen ook om
te vlaggen. „Dan heeft Nederland de strijd van de
piraten verloren. Dan is dat het einde van de han
delsvloot en kost dat op termijn een hoop aanver
wante werkgelegenheid, specifieke kennis en inves
teringen in Nederland.' En de kans is groot dat wij
dan op den duur het bedrijf ook verplaatsen. Naar
Engeland of zo."
T eroen van Kralingen (31) schuifelt
I even ongemakkelijk heen en
weer op de bank thuis in de pol
der van Dreischor. „Toen ik drie jaar
geleden werd gevraagd of ik wel
eens bang was, zei ik zonder aarze
ling 'nee'. Maar wanneer je me nu
diezelfde vraag stelt, zeg ik: ja!"
Dertig verre reizen heeft hij in zijn
twaalfjarige loopbaan als machinist
bij de koopvaardij voor het Rotter
damse Jumbo Shipping in zijn mon
sterboekje staan. „En je weet, in de
Straat van Malakka, bij Vietnam en
Maleisië kun je last krijgen van zee
rovers. Die zijn uit op je laptop, hor
loge of de kas van de kapitein. Maar
dat zijn piraten van een heel andere
soort dan die gasten uit Somalië. Die
zijn maar op één ding uit: gijzelaars
en losgeld. En daarvoor zijn ze be
reid heel ver te gaan."
Zijn vrouw Jip (28) vormde voor
hem het keerpunt Twee jaar gele
den koos ook zij voor de wilde vaart
en werd stuurman bij Jumbo. Twee
keer voer ze dwars door het gevrees
de piratengebied. Sindsdien beseft
Jeroen als geen ander hoe machte
loos Nederlandse vrachtschepen en
hun bemanningen zijn op die im
mense oceaan. Enkele weken gele
den zou Jip een derde maal in haar
prille carrière de gevarenzone passe
ren. Op aandringen van haar kapi
tein is ze, op weg naar India, voortij
dig van boord gegaan. Jip: „Hij had
vorig jaar een aanval meegemaakt.
Die heeft twee, drie uur geduurd en
is gelukkig goed afgelopen. De kapi
tein was bang dat een vrouw onder
de bemanning bij een eventuele gij
zeling als pressiemiddel zou kunnen
worden gebruikt. En dat risico wilde
hij niet lopen. Bovendien v/as ik al
een paar maanden onderweg op dat
schip en had ik nog één week te
Jip van Kralingen uit Dreischor, derde
stuurman bij Jumbo Shipping.
gaan voordat ik weer naar huis
mocht. Dus al met al was het prakti
scher om tussendoor van boord te
gaan." Jeroen: „Maar ook omdat ik
het absoluut niet zag zitten dat ze
weer dat gebied zou ingaan."
Jeroen knikt resoluut op de vraag of
hij zich meer zorgen maakt sinds Jip
is gaan varen. „Absoluut! Ik heb daar
echt moeite mee. Vijfjaar geleden
konden we nog varen zonder noe
menswaardige beveiliging. En moet
je nu eens zien hoe het er daar aan
toe gaat. Als het kan, proberen we zo
dicht mogelijk onder de Indiase kust
te blijven varen, en zo zuidelijk mo
gelijk. Maar dat werkt ook niet meer.
Die gasten kapen net zo makkelijk
een schip om grotere afstanden mee
af te leggen en dan toe te slaan. De
situatie is geëscaleerd. Wanneer je
verhalen hoort over vijftien doden,
bemanningsleden die worden opge
hangen om de rest te intimideren,
die onder het schip door worden ge
trokken... Sommige piratengroepen
staan stijf van de drugs. Die gasten
zijn levensgevaarlijk."
Net als Vroon Shipping heeft ook
lumbo zijn schepen zo goed moge
lijk beveiligd tegen het enteren door
piraten. Jip: „Dan heb je het over
schrikdraad en een waterkanon. Ik
moet zeggen dat ik daar niet veel ver
trouwen in heb, als het er echt op
aan komt. Het vertraagt hooguit een
beetje. Als zij met een raketgranaat
werper komen aanzetten, dan sta jij
daar met je supersoaker."
De bemanning wordt voor het bin
nenvaren van gevaarlijk gebied zo
goed mogelijk voorbereid op een
aanval. Op het schip wordt een cita
del aangewezen, een veilige ruimte
onderdeks die goed kan worden afge
sloten en waar een noodvoorraad
eten, drinken en een
EHBO-kist liggen opgeslagen. Meest
al is dat de machinekamer, zodat
ook bij een aanval grotendeels de
controle over het schip kan worden
gehouden. Jip: „We houden een
paar keer een alarmoefening. Dan is
het de bedoeling dat iedereen zo
snel mogelijk die safe zone binnen
gaat. In principe blijft alleen de kapi
tein op de brug achter. Blijken we bij
het koppentellen iemand te missen,
dan houdt het op, dan ben je kwets
baar. Dan is de instructie dat we ons
zo min mogelijk verzetten en in prin
cipe moeten doen wat de kapers van
ons vragen. Wanneer je zo'n gebied
binnenvaart, slaap je ook amper. Je
ligt op bed met je oren gespitst, kle
ren voor de pak en je hut op slot.
Ze snappen niks van de Nederlandse
terughoudendheid over het inschake
len van particuliere beveiliging aan
boord. „Andere landen doen het
ook. Maar omdat bij ons een Neder
landse vlag achterop staat, moeten
we weer het braafste jongetje van de
klas spelen", zegt Jeroen.
Zoals zij het ervaren, is er maar één
oplossing om de piraterij aan te pak
ken en een veilige doorvaart te creë
ren: „Gewoon keihard optreden",
zegt Jeroen. „Net als wat die Fransen
gedaan hebben, toen een Frans zeil
jacht was gekaapt. Ze hebben die pi
raten net zo lang achtervolgd tot ze
die gasten te pakken hadden. Wat
denk je wat de Amerikanen zouden
doen?" Jip: „En wij? Dan hebben we
een keer een piraat te pakken, maar
dan kunnen we niet bewijzen dat ze
iets fouts in de zin hebben. Dus dan
laat je ze volgens goed zeemanschap
met een pak koekjes en drinkwater
weer gaan. Nee. Gewoon, een duw
met een kolf, overboord, klaar!"
Jeroen van Kralingen uit Dreischor, tweede machinist bij Jumbo Shipping.