21 zeeland
Steeds vaker een
Tweede eis overval niet
veel anders dan de eerste
Tijdcapsule
PZC
vrijdag
De krant 6 weken voor 18 euro!
Cultureel geograaf Mirjam Klaassens onderzocht plekken waar
doden worden herdacht en analyseerde tweehonderd
bermmonumenten, als onderdeel van haar promotieonderzoek.
Vlaketunnel
nacht dicht voor
rampenoefening
vrijdag 11 november 2011
door Ondine van der Vleuten
Een van de vele eigenaar
digheden van Andy War
hol was dat hij uitnodigin
gen, tekeningetjes, recla
mefolders en wat al niet bewaar
de in dozen: tijdcapsules, noemde
hij die. Ik heb ook zo'n tijdcapsu
le: een bakje in de hal, waar van
alles 'even' in wordt gelegd. Deze
week heb ik mijn time capsule
maar eens uitgeruimd.
Het gaf een fraai beeld van alle
daags leven. Een kleine greep uit
het bakje:
Uitnodiging van de ruilwinkel in
Goes, om op 3 september 2011 aan
wezig te zijn bij de feestelijke ope
ning.
Een foldertje van het Prijzenpoets-
festijn van Plenty, met mijn eigen
unieke code.
Een bestelbon van kinderpostze
gels, d.d. 28 september 2011.
Een folder over het Japanse Maan
feest op 12 september 2011 in het
arboretum te Kalmthout (Tai-
ko-optreden gemist Potjandorie.)
Kaarten van mijn tandarts: onze
gebitjes zijn alweer een halfjaar
niet gecontroleerd. (Ik dacht al:
wanneer moeten we er weer eens
colofon mBÊmm
PZC
Park Veldzigt 35, Middelburg
Postbus 91,4330 AB Middelburg
0118- 43 4000
Uitgever/directeur
Ad Verrest
Hoofdredactie
Peter Jansen pjansen@pzc.nl
Arie Leen Kroon (adjunct) alkroon@pzc.nl
Centrale redactie
T: 0118- 43 4010
E: redactie@pzc.nl
Redactie Walcheren
Postbus 91,4330 AB Middelburg
T: 0118- 43 4050
E: walcheren@pzc.nl
Redactie Bevelanden-Tholen
Postbus 162,4460 AD Goes
T: 0113-31 5670
E: bevelanden@pzc.nl tholen@pzc.nl
Redactie Zeeuws-Vlaanderen
Postbus 145, 4530 AC Temeuzen
T: 0115- 64 5740
E: zeeuws-vlaanderen@pzc.nl
Redactie Schouwen-Duiveland
Postbus 80,4300 AB Zierikzee
T: 0111-45 4650
E: schouwen-duiveland@pzc.nl
Advertenties
VerkoopteamZeeland
T: 0118-43 4070
E: teamzeeland@bndestem-pzc.nl
Business-to-business/de Ondernemer. Zorg
Onderwijs. Educatie. Onroerend Goed
T: 076- 531 2277
E: segmentteam@bndestem-pzc.nl
Familieberichten: 088- 0139 999
Personeelsadvertenties: 055- 5388 000
Kleintjes: 0900- 6743 836
Krant niet ontvangen?
Wijziging van uw adresgegevens?
Gebruik maken van de vakantieservice?
Abonnement opzeggen?
Vul het formulier in op:
www.pzc.nl/lezersservice
of bel: 088- 013 9910
Toets 1: bezorgklachten (vanaf 07.00 uur)
nabezorging bij melding voor 12.00 uur
Toets 2: informatie over uw abonnement
Toets 3: informatie over abonneevoordeel
Maandag t/m vrijdag: 08.00 - 17.00 uur
Zaterdag: 08.00 - 12.00 uur
PZC Lezersservice
Postbus 3229,4800 MB Breda
U kunt uw abonnement beëindigen tot uiteriijk-
vier weken voor het einde van de betaalperiode.
U gntvangt een schriftelijke bevestiging.
Abonnementsprijzen
Maand 25,50 (acceptgiro n.v.t.)
Kwartaal 71,95 (acceptgiro €74,95)
Jaar €274,95 (acceptgiro €277,95)
Auteursrechten
Alle auteursrechten voorbehouden Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant, onderdeel van
Koninklijke Wegener NV.
Publicatierecht beeldende kunst via Beeldrecht.
Gegevensbescherming
PZC is een uitgave van Wegener NV. Wegener legt
van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van
de abonnementsovereenkomst. Deze gegevens
kunnen gebruikt worden om u op de hoogte te
houden van interessante producten en diensten
van andere onderdelen van Wegener en zorgvuldig
geselecteerde partners. Indien u geen prijs stelt op
informatie van de PZC of indien u uw toestemming
voor het gebruiken van uw e-mail adres wilt intrek
ken, kunt u dit schriftelijk kenbaar maken bij PZC
Lezersservice. Zie ook het privacy statement op
www.pzc.ni
Ja, ik neem de PZC en ontvang de eerste 4 weken gratis en neem aansluitend:
een doorlopend abonnement met automatische betaling van 74,65 per kwartaal ina28)
een doorlopend abonnement met betaling per accept van 77,75 per kwartaal (na28>
ik neem een proefabonnement van 6 weken voor €18,-. Na deze periode stopt de bezorging vanzelf
(ik heb de laatste 3 maanden geen proef gehad) (P6)
Stuur de bon naar: PZC, Afdeling Lezersservice, Antwoordnummer 54050,5004 VB Tilburg.
Bellen kan ook: 088-013 9910
m/v
Telefoonnummer Emailadres
Ik machtigde PZC om het abonnementsgeld van mijn rekening af te schrijven.
Rekeningnummer Handtekening
De PZC gaal zorgvuldig om mei persoonsgegevens In hel colofon treft u nadere informatie aan.
BERMMONUMENTEN
langs?) Een lot, van de Grote Club
actie. Of nee: 'Dit is niet uw lot,
maar een bedankbriejje.' Een voddig,
in vieren gevouwen papiertje
over percussielessen in Den Haag
(met op de achterkant het mail
adres van cabaretier Marcel Ver-
reck). De heuglijke aankondiging
van een geboorte. Het telefoon
nummer van Leo Unland (naar
verluidt zeer goed in het repara-
ren van buizenradio's). Een zegel-
kaart van Grillmeister (die helaas
nooit meer vol zal raken). De
Smurfbode van 6 augustus 2011;
het telefoonummer van Yvonne
Bliek, Exclusieve Lingerie op
Maat; en een miniboekje 'handlei
ding voor het oecumenische Ro
zenkransgebed, geïnspireerd door
de boodschap van Fatima'.
Ik zal nu maar stoppen.
Wat een mens zoal verzamelen
kan, in een klein bakje!
Bijna had ik het allemaal opge
ruimd, maar dat heb ik niet ge
daan. Nee, ik heb alles in een doos
je gestopt. En dat begraven in de
tuin. Wat zullen ze opkijken, over
honderd jaar.
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
door Rob Siebelink
Steeds vaker verschijnen
ze op plekken waar men
sen zijn overleden: klei
ne monumenten die her
inneren aan een ongeval
met dodelijke afloop. Bloemen,
vlinders, hartjes en zelfs gedenk
platen langs de kant van de weg,
in de berm.
Cultureel geograaf Mirjam Klaas
sens (31) uit Drachten bracht vier
honderd bermmonumenten in
kaart, vooral langs provinciale we
gen, en sprak met hun oprichters -
veelal nabestaanden van dodelijke
verkeersslachtoffers. Klaassens wil
de weten wat deze plaatsen voor
mensen betekenen. „Nabestaan
den zien de plek veelal niet als een
locatie waar iemand is doodge
gaan, maar vooral als de plek waar
iemand voor het laatst in leven is
geweest. Nabestaanden communi
ceren er ook vaak in gedachten
met de overledenen. Een moeder
die altijd met haar fietsbel rinkelt
als ze er langs komt bijvoorbeeld.
Of vrienden die de knipperlichten
van hun auto aanzetten. Het is
een manier om even gedag te zeg
gen."
Klaassens onderscheidt 'spontane'
monumenten - vaak het werk van
vrienden of klasgenootjes - en per
manente. De laatste soort geeft
meestal veel meer informatie, zo
als de geboorte- en sterfdatum, en
de naam van de overledene. En
doorgaans zijn het ouders die ze
neerzetten.
Een monument dat Klaassens is
bijgebleven is het monument dat
werd opgericht voor twee zussen,
waarvan er één in verwachting
was. Zij verongelukten op de N361,
op 5 januari 2001. Drie kruisen
markeren de plek van het fatale on
geval' één voor het ongeÊoren
kindje. Klaassens: „Die plek en het
verhaal maakten veel indruk, met
dat kleine kruisje erbij."
Bijna driekwart van de bermmo
numentjes langs de Nederlandse
wegen is opgericht voor jonge ver
keersslachtoffers. Dat is opvallend,
omdat het aantal personen in deze
leeftijdsgroep ongeveer een derde
is van het totale aantal verkeers
slachtoffers, zo blijkt uit onder
zoek van de Rijksuniversiteit Gro
ningen.
Volgens onderzoekster Mirjam
Klaassens wordt „de dood van de
ze jongeren als onacceptabel ge
zien". Dat maakt de behoefte van
de nabestaanden om het verlies en
September 2006: Vrienden van de 16-jarige Mathieu Cijsouw uit Goes plaat
sen een gedenkteken bij het fietspad op de kruising bij de Praxis in Goes.
MIDDELBURG - Tegen een 29-jarige
vrouw uit Goes is gisteren op de
zitting van de rechtbank in Middel
burg een celstraf van twee jaar,
waarvan tien maanden voorwaar
delijk geëist. Ook wil de officier
van justitie dat de vrouw 1140 eu
ro schadevergoeding betaalt.
De vrouw wordt ervan verdacht
op 5 maart betrokken te zijn ge
weest bij een woningoverval waar
bij de 56-jarige bewoner van 125
euro werd beroofd. Haar vriend
was verslaafd aan cocaïne en be
sloot een kennis, een minder be
gaafde man, te beroven. Hij brak
in bij diens woning aan de Van de
Spiegelstraat en wachtte op zijn
thuiskomst. Toen de man arriveer
de ontstond er een worsteling en
werd hem zijn portemonnee ont
futseld. Het geld werd omgezet in
cocaïne.
In juli van dit jaar eiste de officier
16 maanden tegen de vrouw. De
rechtbank besliste toen dat de
vrouw door gedragsdeskundigen
moest worden onderzocht. Voor
de officier waren de resultaten van
dat onderzoek overigens geen re
den aanzienlijk van zijn eerdere
eis af te wijken. De vriend, een
25-jarige Kattendijker is al eerder
veroordeeld tot drie jaar waarvan
tien maanden voorwaardelijk. Von
nis over twee weken
de woede te delen met andere weg
gebruikers nog groter. „Het is het
feit dat ze zo jong zijn en niet
thuis maar ergens langs de weg
overlijden, waarom nabestaanden
het er zo moeilijk mee hebben",
legt Klaassens uit. „We willen toch
het liefst oud worden en enigszins
zijn voorbereid op de dood, met
onze geliefden om ons heen."
Door de plek te markeren kunnen
nabestaanden het onacceptabele
karakter van een jonge verkeersdo
de zichtbaar maken. Daarmee
wordt het wellicht makkelijker te
aanvaarden. Zo wordt het berm
monument onderdeel van een
rouwritueel.
In het buitenland wordt meestal
een kruis geplaatst, maar dat is Ne
derland minder vaak het geval, „je
ziet vaak dat de identiteit van de
overledene wordt gereconstrueerd.
Met een foto, een voetbal of voet
balshirt, een flesje bier. Voorwer
pen die doen denken aan het le
ven dat iemand heeft geleid." De
belangrijkste reden om een berm-
monument op te richten is de
slachtoffers te herdenken en niet
te vergeten.
Nabestaanden merken dat
een monument vaak ook
een waarschuwing blijkt
te zijn voor andere .weggebruikers,
al is dat niet de hoofdreden. „Het
is meer een mooie bijkomstigheid.
Daarbij is het voor de nabestaan
den ook prettig om te merken dat
anderen mee rouwen." De op
komst van bermmonumenten, die
in Nederland ongeveer vijftien
jaar geleden is begonnen, laat vol
gens Klaassens zien dat we anders
omgaan met de dood en rouwver
werking. „Vroeger gingen de ra
men dicht als iemand was overle
den en werden de spiegels bedekt.
De dood werd niet publiek be
leefd. Dat verandert. De stille toch
ten passen daar ook in."
Klaassens heeft voor haar promo
tieonderzoek ook gekeken naar be
graafplaatsen, crematoria en virtue
le gedenkplaatsen. Zij hoopt op 17
november te promoveren.
SCHORE - De Vlaketunnel in de
A58 bij Schore wordt in de nacht
van maandag op dinsdag in beide
richtingen afgesloten voor het ver
keer. Tussen acht uur 's avonds en
vijf uur de volgende ochtend
wordt door Rijkswaterstaat en de
Veiligheidsregio Zeeland een oefe
ning gehouden. Daarbij draait het
om procedures in rampenbestrij
ding. Verkeer in de richting van
Bergen op Zoom wordt bij de af
slag 's-Gravenpolder omgeleid via
de N289 en de Vlakebrug. Het ver
keer naar Vlissingen wordt bij de
afslag Yerseke over diezelfde weg
geleid. Weggebruikers moeten re
kening houden met vertraging.
