Hoger beroep tegen
spectrum 6
Kwaliteit
coffeeshops
in gevaar
J
Zaterdag 5 november 2011
Checkpoint betitelen als een cri
minele organisatie is volgens
Nicole Maalsté het meest in
het oog springende onderdeel
van de uitspraak van de Mid
delburgse rechtbank tegen de Terneuzense
coffeeshop. De senior onderzoeker van de
Universiteit Tilburg kent de Nederlandse
softdrugswereld als geen ander. Ze deed ja
renlang onderzoek en schreef samen met
haar partner het boek Polderwiet waarvoor
ze tientallen hennepkwekers, tussenhan
delaren, growshop- en coffeeshophouders
sprak. Ze noemt die uitspraak dan ook
zeer opvallend, omdat er nooit sprake was
van geweld door de medewerkers van
Checkpoint. Er is ook geen enkel bewijs ge
vonden dat Checkpoint werd beschermd,
noch zijn er wapens gevonden. De weten
schapster noemt de uitspraak van de Mid
delburgse rechtbank dan ook 'een afkal
ving van het begrip criminele organisatie'.
Die rechterlijke uitspraak zorgt er wel voor
dat coffeeshops nu gezien kunnen worden
als criminele organisaties met alles risico's
van dien voor eigenaren en medewerkers.
„Terwijl Meddie Willemsen en zijn mede
werkers niets anders deden dan alle hande
lingen die nodig waren voor het runnen
van een coffeeshop." Maalsté ziet dat cof
feeshophouders op die uitspraak inspelen
en de bevoorrading uitbesteden. „Daar
door krijgen criminele tussenhandelaren
wel veel meer macht en invloed. Dat vind
ik geen goede ontwikkeling."
Ze constateert dat doordoor het aanbod in
de coffeeshops verschraalt, omdat die tus
senhandelaren alleen nog inkopen bij gro
te telers. „De kleine telers, die erop ge
brand waren om goede waar te leveren,
zijn door de intensieve jacht door de poli
tie grotendeels verdwenen." Omdat cof
feeshophouders steeds meer leunen op tus
senhandelaren kunnen ze ook niet meer
de kwaliteit garanderen. Daardoor is
de volksgezondheid in gevaar. „De diversi
teit van het aanbod is sterk achteruit ge
gaan. Producten worden verzwaard en ver
sneden en een coffeeshophouder kan nu
niet meer vragen aan zijn kweker of er be
strijdingsmiddelen zijn gebruikt"
Maalsté vindt het terecht dat de Middel
burgse rechtbank streng oordeelde over de
gemeente Temeuzen. „Als Checkpoint een
criminele organisatie is, dan maakt de ge
meente deel uit van die criminele organisa
tie." Volgens de wetenschapster is de ge
meente Checkpoint steeds ter wille ge
weest en heeft ze steeds gezocht naar prak
tische oplossingen om de coffeeshop te hel
pen als er problemen opdoemden. „De ge
meente speelde steeds in op problemen als
overlast. Legde daarom extra parkeerplaat
sen aan en plaatste daarom, na overleg
met Den Haag, verkeersborden die voor
kwamen dat coffeeshopbezoekers door de
wijken gingen rijden. Voor de gemeente
was Checkpoint een normaal bedrijf"
Het hoger beroep tegen de Terneuzense coffeeshop Checkpoint begint
donderdag. Het Haagse gerechtshof heeft, verspreid over drie maanden,
negen dagen uitgetrokken voor het proces tegen eigenaar Meddie
Willemsen, zijn medewerkers en enkele leveranciers.
tekst Emile Calon
foto Peter Nicolai
Het proces begint met het horen
van de verdachten. Tijdens de
rechtszaak in Middelburg, eind
2009 en begin 2010, bleven Wil
lemsen en zijn medewerkers
thuis, omdat ze vonden dat ze door de media al
waren afgeschilderd als criminelen. Naar ver
wachting zal een aantal van hen nu wel voor
het hof verschijnen. De bedrijfsleider in ieder ge
val want hij wordt ook gehoord als getuige.
Tijdens eerste vier zittingsdagen gaat het hof
ook een aantal getuigen horen: burgemeester
Jan Lonink van Terneuzen, zijn advocaat René
de Groot, ambtenaren, politiechefs en de officie
ren van justitie ]o Valente en Rutger Jeuken.
Tot ieders verrassing vinden die verhoren in het
openbaar plaats. Het Openbaar Ministerie noch
de advocaten hadden om openbare verhoren ge
vraagd. Blijkbaar willen de raadsheren zelf ook
wel eens horen wat alle betrokkenen wisten
over Checkpoint. Want het proces gaat niet al
leen over de vraag of Willemsen en zijn mede
werkers de gedoogregels overtraden. Maar ook
in hoeverre de overheid een rol speelde bij de
groei en de bloei van de grootste coffeeshop van
Europa. Niet voor niets stelde de Middelburgse
rechtbank in het vonnis dat Checkpoint nooit
zo groot had kunnen worden zonder de mede
werking van de gemeente. Ook vonden de rech
ters het opmerkelijk dat justitie nooit waar
schuwde dat de coffeeshop te groot werd. Om
die reden veroordeelde de rechtbank het be
drijf, de leiding en de medewerkers tot relatief
lage straffen. De rechtbank stelde zelfs dat 'de
gemeente, de politie, het OM en de fiscus ener
zijds en Checkpoint anderzijds elkaar gevangen
hielden. Iedere speler had zijn eigen belangen
om de situatie in stand te houden'. De recht
bank stelde ook dat 'de gemeentelijke overheid
en het OM verantwoordelijk zijn geweest
voor een klimaat waarin Checkpoint onge
stoord kon doorgroeien naar de status van groot
ste coffeeshop van Nederland en ver daarbui
ten. Het zijn weliswaar de leiding en medewer
kers van Checkpoint geweest die de strafbare fei
ten hebben gepleegd. Maar de overheid gaat
zeker niet vrijuit. Naar het oordeel van de
rechtbank moet dat in de strafmaat tot uitdruk
king worden gebracht'.
Willemsen werd maart 2010 veroordeeld tot het
betalen van 9,7 miljoen euro en een celstraf ge
lijk aan zijn voorarrest (66 dagen). Tegen hem
was 1,5 jaar geëist. Bovendien wilde het OM
hem plukken voor 28,3 miljoen euro. De recht
bank vond wel dat Willemsen leiding gaf aan
een criminele organisatie. Vooral die veroorde
ling hakte er in bij de medewerkers van Check
point. Het merendeel dacht bij een normaal be
drijf te werken en betaalde gewoon belasting.
Enkelen waren zelfs door het UWV doorverwe
zen naar Checkpoint toen ze op zoek waren
naar een baan.
