m
de kijkcijfers
media
35
The big Lebowski
TERUGGESPOELD
Mensen vergapen zich graag aan de tv-beslommeringen van echte mensen. Maar 'reality' en 'echt'
zijn twee op zichzelf staande begrippen in tv-land, zegt Barbara Kuipers. Ze schreef Niet te filmen,
een op haar belevenissen gebaseerde roman over het gemanipuleer achter de schermen,
door Monique Brandt
media@wegener.nl
024-3650570
Zaterdag 5 november 2011
In de serie Teruggespoeld staat
wekelijks de spot gericht op
een filmklassieker die op veel
mensen een onuitwisbare
indruk heeft gemaakt.
De broers Coen vinden 'The big Le
bowski' uit 1998 niet hun beste
film. Bioscoopsucces blijft uit,
maar de film wordt een onverval
ste culthit. Briljante dialogen, bizarre perso
nages in combinatie met een zeer grappig
scenario, dat niet is geschreven om de kij
ker te wijzen op een bepaalde moraal.
Er zijn, vooral in Amerika, nog steeds spe
ciale Lebowski-feesten, waar mensen ver
kleed als een karakter uit de film opdraven.
In New York is een winkel die alleen
T-shirts met Lebowski-opdruk verkoopt.
Het is simpelweg een van de meest onweer-
door Branko Eijssen
staanbare komedies van de laatste twee de
cennia en verdient het predikaat klassieker.
Waarom? Poging tot antwoord aan de hand
van een begrippen- en namenlijst
The Dude: de man om wie het draait. JefF
Bridges is JefF Lebowski ofwel The Dude,
een aartsluie hippie op sandalen, die geen
enkele ambitie koestert en zijn tijd het
liefst doorbrengt op de bowlingbaan met
zijn vrienden. Als het even kan blowend.
In de film wordt hij aangezien voor de mil
jonair Lebowski, wiens vrouw schulden
heeft bij foute figuren. Twee kerels vallen
zijn huis binnen, duwen zijn hoofd in de
wc-pot en pissen op zijn geliefde tapijt.
Waarna alles volledig uit de hand loopt.
Walter Sobchak: de beste bowlingmaat van The
Dude. John Goodman speelt een geflipte
Vietnamveteraan, die zich tot het joden
dom heeft bekeerd. Dat levert hilarische si
tuaties op. Hij kan zijn agressie ook nauwe
lijks de baas en aarzelt niet een pistool te
De meeste karakters in The big Lebowski zijn
op zijn minst 'bijzonder' te noemen.
trekken en zo een discussie in zijn voor
deel te beslechten.
The )esus. Als Jesus Quintana (John Turtur-
ro) in zijn strakke, paarse pakje in beeld
komt, klinkt een vrolijk, zomers, Spaans
deuntje. De aartsrivaal van Walter en The
Dude kijkt smerig in de camera en daagt
zijn tegenstanders uit. Hij mag ook graag
aan zijn paarse bowlingbal likken en de
meest vreselijke kreten uitslaan.
White Russian. In menig scène drinkt The
Dude een White Russian, een cocktail van
wodka en koffielikeur. In de jaren na het
uitkomen van 'The big Lebowski' groeit in
hippe bars de vraag naar White Russians.
Op de themafeesten is het dé huisdrank.
Maude. Julianne Moore is de gesjeesde kun
stenares Maude Lebowski en dochter van
de echte Lebowski, met wie ze een belab
berde relatie heeft Haar werk wordt als
'sterk vaginaal' omschreven. Ze wil niets
liever dan een kind verwekken met The
Dude om haar vader op stang te jagen.
Jeff Bridges zei in de Engelse krant Metro.
„Het is een fantastische film. Ook al zou ik
er niet in hebben meegespeeld, dan nog
zou hij hoog staan op mijn favorietenlijst"
Barbara Kuipers.
foto Eelco Hofstra/GPD
M H etis jouw taak
H om spraakma-
kende quotes te
scoren. Hoe je
I het doet, maakt
I mij niet uit. Al
les is geoorloofd." Dat was voor
journaliste Barbara Kuipers de eer
ste les tijdens haar periode als ver
slaggeefster bij het programma
Temptation island, waarin stelletjes
op een exotische plek een relatie
test ondergingen. En wat voor test:
waar nodig werden veel drank en
aantrekkelijke verleiders en verleid
sters ingevlogen om de voor de ge
legenheid gescheiden geliefden in
de fout te laten gaan. Als dat niet
hielp, kregen de kandidaten sugges
tieve beelden voorgeschoteld,
waarop de wederhelft in hoogst be
denkelijke pose te zien was.
Over haar ervaringen achter de
schermen van reality-tv schreef
Kuipers de roman Niet te filmen.
In het boek belandt Sophie, de
ik-persoon, net afgestudeerd van
de School voor Journalistiek, op
het Thaise eiland Phuket om te fil
men voor het tv-programma Love
island.
Barbara Kuipers (32) werkte sinds
die eerste klus zes jaar als verslag
geefster voor realityprogramma's
als Dames in de dop, Prins zoekt
vrouw en Peking express. In haar de
buutroman geeft ze een onthul
lend en smakelijk geschreven kijk
je achter de schermen van reali-
ty-televisie. „Na mijn eerste pro
ductie dacht ik al dat wat achter
de schermen gebeurde, hilarischer
was dan de tv-uitzendingen zelf"
Ze benadrukt dat het een roman
is, maar zeker driekwart van het
boek bestaat uit waargebeurde er
varingen. „Ik wilde kandidaten be
schermen en oud-collega's niet al
te erg tegen het zere been schop
pen. Maar er zijn genoeg mensen
die het heiligschennis vinden dat
ik de trucs van reality-tv onthul."
Niet te filmen geeft een aardig kijk
je in de keuken van het populaire
tv-genre. In die keuken is het niet
helemaal pluis. Reality-tv is vrij
wel geheel vooropgezet. Iets wat je
als kijker wel vermoedt, maar
nooit zeker weet. Het verloop van
het merendeel van de series is van
tevoren al in uitgeschreven scripts
vastgesteld, inclusief de kandida
ten die worden weggestuurd. Aan
de verslaggevers de taak de kandi
daten zo te sturen dat de scripts
ook werkelijkheid worden.
Naar gelang ze meer door de wol
geverfd werd, begon Kuipers te be
seffen dat haar eigen grenzen ver
vaagden. „De kandidaten worden
in-je hoofd louter poppetjes, zijn
geen echte mensen meer. )e wordt
harder. Aan de andere kant, ook
de kandidaten weten meestal heel
goed waar ze mee bezig zijn. Ter
wijl ik vond dat ze zichzelf voor
lui zetten, liepen enkelen rond als
echte tv-sterren. Wat ik heb ge
leerd, is dat ik een heel ander refe
rentiekader heb. Die mensen uit
Oh oh Cherso denken: Ik verdien
hiermee, prima toch! Velen, zoals
Britt in Echte meisjes in de jungle of
Barbie in Oh, oh Cherso, doen zich
dommer voor om op tv komen."
Kuipers schreef het boek in de
hoop een discussie over reality-tv
op gang te brengen. „Met name
jongeren denken dat wat ze op tv
zien, echt waar is. Bovendien wor
den de grenzen elk seizoen ver
legd. Het zou goed zijn als daar
openlijk over werd gesproken.
In Temptation island 1 gebeurde
niet veel, in serie 6 werd op de
tweede dag al gekrikt."
Kuipers stelt in het boek ook haar
eigen gedrag als maker aan de
kaak. Zij manipuleerde er ook op
los om de gewenste quotes te krij
gen. De vaak hysterische taferelen
op de set werden normaal. „Als er
een paar dagen niets gebeurt, voel
je steeds meer druk van de bazen.
Zenders geven al bij voorbaat aan:
we willen best een volgend sei
zoen, maar er moet wel méér ge
beuren. Als maker ga je dan zoe
ken naar extremere kandidaten."
Naar eigen zeggen heeft ze honder
den keren willen stoppen. „Bij Pe
king express vielen de kandidaten
met hun dure sneakers en nieuw
ste jeans het huis van doodarme
mensen binnen, terwijl ze zeiden:
No money, no money. Ik heb wel
eens letterlijk met een baby in
mijn armen gezeten die bijna
doodging. De ouders wilden dat
wij het kind meenamen naar Ne
derland. Voor die mensen is het le
ven geen spel."
Kuipers beseft dat de deur naar rea
lity-tv voor haar dicht is. „Dat
geeft niet. Dat hoofdstuk is voor
mij gesloten."
EU Barbara Kuipers - Niet te filmen.
De Boekerij, 17,95 euro.
Reageren?
redactie.media@wegener.nl
