Tafels voor de eeuwigheid
vraag
antwoord
De techniek van
het emailleren
'Rooddraadschimmel zorgt voor ontsierende
plekken in ons gazonvooral bij nat weer'
'In ons kerkgebouw hebben we heel veel last
van klustervliegen; het zijn er duizenden'
m wonen@wegener.nl 25 wonen
|fjgl 024-3650509
■■■"I Zaterdag 5 november 2011
oms heb ik het gevoel
dat ik uit elkaar knal
van de ideeën. Als ik
naar het dorp fiets,
zie ik de lijnen in het
landschap, de wisselende kleuren
en vormen van de bladeren van de
bomen. De natuur is voor mij een
inspiratiebron, evenals oud be
hang of oude gordijnstoffen. Daar
in zie ik patronen en kleuren, die
ik wil verwerken in email."
De natuur is niet het enige waar
door beeldend kunstenaar Ted
Kahmann zich laat inspireren. „Ik
haal inspiratie uit alledaagse din
gen, zoals een restje pasta op mijn
bord. Met die slierten is het goed
ontwerpen. Je kunt er prachtig ab
stracte vormen van leggen. Het is
veel soepeler dan papier. Daar
maak ik dan weer sjablonen van,
die ik gebruik bij het emailleren."
Het ene idee buitelt over het ande
re heen. Dat is Kahmann ten voe
ten uit. Ze schrijft haar ingevingen
inmiddels op papier en stopt dat
opgevouwen in een oude kist. Als
er tijd is tussen de geplande op
drachten, haalt ze er eentje uit.
Kahmann, die in 1975 afstudeerde
aan de Kunstacademie in Utrecht,
met emailleren als hoofdvak,
Beeldend kunstenaar Ted Kahmann
maakt unieke (buiten-)tafels met een
emaillen blad, dat geheel naar wens
kan worden gedecoreerd,
door Agnes van Brussel
Emaille is een glaslaag die door middel van ver
hitting samensmelt met een metalen onder
grond. Daardoor ontstaat een zeer hechte en
sterke verbinding. Het glasachtige poeder
wordt laag over laag heel dun aangebracht,
waardoor een werk soms wel twintig keer
door de oven gaat. De kleuren zijn rijk en wor
den niet schadelijk beïnvloed door de inwer
king van licht en lucht.
Een emailleur gebruikt altijd metaal als onder
grond. Daarop wordt emaillepoeder aange
bracht met een spatel of een penseel, door te
strooien, te spuiten ofte dompelen, afhanke
lijk van de vorm en aard van het voorwerp. Ver
volgens wordt het emaillepoeder op het voor
werp ingebrand op een temperatuur die kan
variëren van 690 tot 880 graden Celsius. Elke
kleur heeft een ander smeltpunt en gedraagt
zich weer anders in de oven. Na afkoeling
komt het werk op de gewenste kleur.
werkt meestal in opdracht voor be
drijven. Zo maakte ze voor het ge
bouw van TNO Bouw Delft een
groot, cirkelvormig tableau van 79
delen email. Het hangt als een
enorme, kleurrijke zon in het atri
um. Voor het bedrijf Nefit-Buder-
us in Deventer maakte ze een
kunstwerk van 3 bij 4 meter, waar
in de kleuren van elke afdeling van
het bedrijf zijn verwerkt.
Kahmann houdt van monumen
taal en past niet in het beeld van
de emailleur die zich richt op
naambordjes en sieraden. Een
paar jaar liep ze met het idee rond
(buiten-)tafels voor particulieren
te maken. Met emaillen bladen, in
elke gewenste afmeting. Het kostte
veel tijd en moeite het plan goed
uit te werken. Ze wilde elegante ta
fels in ongebruikelijke afmetingen
en weldoordachte verhoudingen.
Tafels met een frame van staal of
hout, eettafels met een blad van
een donkergrijs hittebestendig en
vlekvast materiaal, met in het mid
den een kleurrijke strook email.
Maar ze dacht ook aan bestaande
antieke tafels, met een ovaal van
bloemen in rood en goud. Drie ta
fels zijn gereed. In haar tuin staat
een lange, ranke, kleurrijke tafel.
Het blad bestaat uit zestien in de
oven geëmailleerde delen in trans
parante tinten. Het blad is keihard.
Er kan een berg sneeuw op liggen
zonder schade toe te brengen.
Deze eerste tafel is een 'proef.
Die is niet te koop. In haar atelier
staan kleinere tafels met een dam-
en schaakbord erin van email.
De prijzen variëren van 1.000 tot
8.000 euro, afhankelijk van de af
meting en de hoeveelheid werk.
Dan heb je ook een tafel voor de
eeuwigheid. „Dat is fijn aan email.
Ik weet nog dat ik op een dag een
Ted Kahmann maakt tafels met eert
emaillen blad. foto's Dirk van Schie
plaat email roodgloeiend uit de he
te oven haalde en me vol trots rea
liseerde dat mijn werk mij heel
lang overleeft. Papier en textiel
zijn vergankelijk, email niet. Er is
nog email teruggevonden van de
Etrusken, van vóór Christus dus."
Kahmann werkt in een lange Pipo-
wagen - een atelier - die ervoor ge
maakt lijkt haar lange tafels in te
produceren. In een open kast aan
de wand staan wel honderd potjes
met verschillende kleuren email
poeder. De oven heeft een promi
nente plek en bepaalt de maxima
le afmeting van de emaillen platen
die ze in de tafels verwerkt.
Wie een tafel wil laten maken,
kan eigen ideeën aandragen. Zo
kunnen klanten het patroon van
een mooi servies in email in de ta
fel laten verwerken. Ook stoffen,
tekeningen, teksten of een muziek
partituur zijn welkom. Kahmann
maakt er vervolgens sjablonen van
en verwerkt die in email.
Meer informatie: Ted Kahmann,
tel. 06-20429332 ofe-mail:
kahmann-emaille@zonnet.nl
:<s Reageren?
wonen@wegener.nl
W* door Jan van Mullem
wonen@wegener.nl
024-3650509
Wie eer legt in tuinieren,
koestert ook zijn gazon.
Vindt lezer W. van de Geijn.
De rooddraadschimmel die
haar gazon sinds enkele
ren teistert met roodgele
plekken, is haar een doorn
in het oog: 'Bestaat er een
middel om mee te spuiten ofte in
jecteren?' „Tegen rooddraad bestaat
maar één bestrijdingsmiddel: Herita
ge", zegt deskundige Romke van de
Kaa. „Maar zelfs op voetbalvelden
en golflinks wordt het afge-
1 rooddraad chemisch
n: het gevaar be-
schimmel resis-
i ontwikkelt. Mesten
s de juiste be-
j handeling. Doe dit in het
voorjaar. Ruim het maaisel
op, laat het nooit liggen. Als het pro
bleem onoplosbaar lijkt, is het te
overwegen opnieuw in te zaaien
met een mengsel zonder zwenk-
gras. Vooral deze soort is vatbaar."
In een kerk kom je om sa
men te bidden, te zingen en
te luisteren. Dan is het niet
fijn als je wordt afgeleid.
Niet door een praatgrage
buurvrouw, en zeker niet
door... herfstvliegen!
Dat speelt in een kerkge
bouw dat lezer J. Bos bezoekt. 'In
de kerk van circa 8 meter hoog heb
ben we extreem veel last van klus
tervliegen. Duizenden zitten er. Ze
vliegen en vallen tegen de hoge ra
men aan de zijden van het
kerkgebouw. Het worden er
elk jaar meer. Is er een op
lossing?' „Klustervliegen ko
men in de herfst massaal
huizen en gebouwen bin
nen om te overwinteren",
weet Romke van de Kaa.
„Afgezien van het afdichten van kie
ren en gaten is er weinig tegen te
doen. De klustervliegen zijn onscha
delijk. De overlast duurt meestal en
kele dagen tot enkele weken."
