io gezondheidszorg Mil Vandaag in het vierde deel van de zorg- serie: ouderenzorg. Medisch is er heel veel mogelijk maar artsen vergeten vaak te vragen of ouderen die zorg nog wel wil len. „De dood is essentieel in ons leven, die moeten we niet steeds voor ons uit schuiven." zaterdag 29 oktober 2011 Tussen kunnen en willen door Monique Prins evrouw Hofs van 89 jaar heeft depressie ve klachten. Van antidepres siva wordt ze echter wankel op haar benen. Zo loopt ze kans opnieuw haar heup te breken waardoor haar wereldje nog kleiner wordt. Wat is dan wijs heid? En wie bepaalt dat? Me vrouw zelf, de psychiater of de chi rurg? Veel lezers maken zich boos over de gebrekkige inspraak van oude ren in hun eigen behandeling. Art sen zouden niet de afwezigheid van ziekte maar een zo gelukkig mogelijke ouderdom moeten na streven. „Het is jammer dat het zelf de baas zijn over je leven, nog zo slecht geaccepteerd wordt", schrijft Ans Tresoor (76), voorma lig verzekeringsarts. „Voor hoogbe jaarden beslissen anderen over le ven en welzijn, terwijl je dat je he le leven zelf hebt gedaan." Ronald Bartels, afdelingshoofd neurochirurgie, deelt die kritiek. „We moeten in de zorg essentiële keuzes gaan maken met nut en rendement in het achterhoofd. De verantwoordelijkheid hiervoor moet niet alleen bij artsen liggen. We moeten een maatschappelijke discussie voeren over de vraag of wij gezamenlijk zoveel geld willen betalen voor alle zorg bij alle cate gorieën patiënten." „Wat doen we als het twijfelachtig is of bij een tachtigplusser een zeer dure behandeling nog accepta bele kwaliteit van leven toevoegt? Indien de situatie zich daartoe leent, maak ik dat wel bespreek baar. Maar dat is op individuele ba sis. Beter is het dat de gemeen schap duidelijkheid geeft bij mon de van onze gekozen vertegen- In de serie over de gezond heidszorg hebben we markt werking, zorg in het buiten land en bureaucratie behan deld. De volgende keer kijken we naar mogelijke oplossin gen voor de vele problemen in de zorg. Hoe kan het goed koper en vooral beter? Heeft u creatieve oplossingen? Laat het ons weten via: zorgvraag@wegener.nl of Zorgvraag Centrale Redactie Wegener Postbus 36, 6500 DA Nijmegen woordigers. In het regeerakkoord staat echter expliciet dat mensen recht hebben op de beste zorg die er is. Een definitie van de beste zorg is niet gegeven. Dan kiezen zowel artsen als patiënten voor de veilige route: maximale behande ling op hoop van zegen." Bartels pleit voor grenzen aan de zorg. „De idee is nu: we hebben al lemaal zorgpremie betaald en alles kan dus alles moet. Maar er zijn ziektebeelden waarbij ingrijpen niet zinvol is, zoals bij kwaadaardi ge hersengezwellen met veel uit zaaiingen. De dood is essentieel in ons leven, die moeten we niet steeds voor ons uitschuiven." Er is te weinig aandacht voor de optie om niet te behandelen, vindt Bartels. „Vooral jonge artsen vinden het gemakkelijker om te opereren dan om het gesprek aan te gaan dat de kans dat uw vader of moeder op een goede manier herstelt heel klein is. Kwaliteit van leven moet centraal staan. Dat geldt zeker voor oudere mensen. Gemiddeld worden we 80 tot 82 jaar. Iedereen van boven de 80 jaar is eigenlijk al aan zijn reservetijd begonnen. De bijwerkingen van medische ingrepen werken dan veel zwaarder door. Dan moet je misschien wat extra nadruk leggen op een kwalitatief hoogwaardig einde van het leven." Hoogleraar geriatrie Marcel Olde Rikkert voelt niets voor vaste gren zen bij bepaalde ziektebeelden. „Ie dere patiënt is toch weer anders. En waar trek je dan precies de grens: bij een uitzaaiing in de le ver wel en in de darmen niet? Je komt in een moeras terecht waar je niet meer uit komt." De levensdoelstellingen van oude ren krijgen te weinig aandacht in het huidige zorgsysteem, vindt hij. „We moeten inzicht krijgen in me dische, psychische en sociale wen sen van oudere mensen. Alleen dan kun je een oplossing beden ken die bij hen past. Uit onder zoek komt naar voren dat mensen eerder kiezen voor minder ingre pen dan voor de meest ingrijpen de behandeling met de hoogste overleving. De meesten voelen er niets voor om hun laatste jaren steeds in en uit het ziekenhuis te moeten." Onvoldoende persoonlijke zorg leidt volgens Olde Rikkert vaak tot overbehandeling. „Artsen worden meer beloond naarmate ze meer operaties verrichten. Dit zorgt voor een perverse prikkel. Nu staat te vaak de winst van het me disch apparaat centraal terwijl het zou moeten gaan om de gezond heidswinst van patiënten." Om dit te veranderen moet het huidige systeem op de schop. Op een paar plekken in Nederland loopt in het kader van het Natio naal Programma Ouderenzorg een experiment met een persoonlijk in tegraal zorgplan voor ouderen. „In zo'n zorgplan werken geriater, huisarts en eventueel orgaanspecia listen samen in plaats van dat ie dereen afzonderlijk naar de ziekte of klacht van de oudere kijkt. Het totale beleid wordt vastgelegd in een zorgplan. De kosten worden niet meer per ingreep afgerekend maar er wordt een gemiddeld inte graal zorgtarief bepaald. Voor het eerst staat de patiënt voorop." Aarzelend gaan sommige specialis ten en verzekeraars mee in het ex periment. Verzekeraars zijn bang voor extra uitgaven. Specialisten die meewerken krijgen nu nog de garantie van hun huidige inko men. Het is de vraag wat er ge beurt als dit gegeven wordt losgela ten. „Specialisten kunnen selectie ver worden in hun ingrepen maar gemiddeld toch evenveel mensen behandelen, omdat er de komen de jaren meer ouderen komen die een beroep op zorg zullen doen." Olde Rikkert zou willen dat de po litiek een overgangsperiode creëert naar financiering van integrale zorg. „Nu vindt de politiek het nog gemakkelijker om aan de oude knoppen te draaien. Maar de marktwerking werkt hier niet. Dat moet nu toch wel duidelijk zijn." Ouderen zelf hebben ook een ver antwoordelijkheid. „Er is veel on wetendheid over ouder worden. Net als zorgverleners nemen velen de tijd niet om te bedenken wat ze zelf kunnen doen." Olde Rikkert probeert het altijd eenvoudig uit te leggen: „Veroude ren is niet meer dan het stapelen van schade in onze lichaamscellen. Naarmate er meer schade op treedt, vermindert het geheugen, val je vaker en stijgt je bloeddruk. Maar mensen kunnen veel meer sturen in dat verouderingsproces dan ze denken. Als je te veel eet en te weinig beweegt, zal die schade zich eerder opstapelen dan wan neer je zuinig bent op je lichaam. Treedt er dan toch verlies op, dan kun je kiezen tussen vervangen, re pareren, of zelf compenseren. Door zelf goed te sturen, is het mo gelijk om actief oud te worden. Ik zie mezelf als geriater het liefst als loods van oude mensen, die zelf varen naar hun veilige haven."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2011 | | pagina 10