De steltlopers van Les Landes
19 reizen
u
n
Op de heidevelden van Les Landes in Frankrijk
liepen de schaapherders, échasses, vroeger op
stelten. De herders zijn verdwenen, maar Kees
van den Berg zag nog steeds steltlopers.
reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 22 oktober 2011
Op het schilderij bewoners van Les Landes van Jean Louis Gintrac is te zien hoe schaapherders in de
negentiende eeuw hun werk deden. foto Joconde/ministerie van Cultuur Frankrijk
Speciaal voor toeristen geven bewoners in traditionele klederdracht demonstraties stelt
lopen. foto Kees van den Berg
In de klassieker Alleen op de
wereld van Hector Malot
komt een scène voor waarin
hoofdpersoon Remi zich het
apezuur schrikt. In het half
duister ziet hij een zwarte schim
op hoge poten op zich afkomen. Is
het een nachtvogel? Een grote
spin? Het valt gelukkig mee, het is
een schaapherder op stelten, zoals
ze toen op de heidevelden van Les
Landes rondliepen.
Op zoek naar hedendaagse steltlo
pers, gaan we naar de streek ten
zuiden van Bordeaux. Maar we
brengen eerst een bezoek aan de
wijnstad zelf Bordeaux blijkt een
sympathieke stad te zijn. Onder
burgemeester Alain Jupé heeft de
stad een grote schoonmaak gehou
den. De zwart uitgeslagen gebou
wen zijn schoongespoten en heb
ben hun optimistische okerkleur
van vroeger terug. Er schuiven
beeldschone trams zonder boven
leiding fluisterzacht door de stra
ten. De kade langs de Garonne
werd een moderne promenade
met veelkleurige lampen. Centraal
voor het beursplein ligt een recht
hoekig bassin, een stadskunstwerk
dat beurtelings onder water komt
en een wolk laaghangende mist te
voorschijn tovert waar voetgan
gers, en vooral kinderen, vrolijk en
verwonderd in rondlopen.
Bordeaux is een open stad met bre
de, Parijsachtige avenues, luxe win
kels, het grootste plein van Europa
en in de oude binnenstad het ge
zelligste plein van Europa, de Place
du Parlement, waar het tot diep in
de avond aangenaam verblijven is
met lekker Frans eten.
Bordeaux is 'le Cité du Vin'. Dus
ga ik een kleine wijncursus volgen
in het eerbiedwaardige Conseil In-
terprofessionnel du Vin. Daar
steek je als 'vinoleek' altijd wat
van op. Samen met een klasje ken
ners krijg ik een halve dag les in
kijken, ruiken en proeven. Gewa
pend met die kennis gaan we de
volgende ochtend de praktijk tege
moet. Al vroeg stappen we, nog
nuchter, in de bus en gaan op weg
naar de Médoc. We rijden door
een groen, heuvelachtig land
schap, maar onze wijngids houdt
ons bij de les en praat honderduit
over het belangrijkste wat nog ko
men gaat. Dat gebeurt in de dor
pen Pauillac en Margaux, waar we
het ene wijnkasteeltje na het ande
re passeren. De spotters in het ge
zelschap werken nauwkeurig hun
lijstjes bij van de namen die we
zien. Bij een drietal adressen leg
gen we aan. Waarna het proeven
begint. Hier wordt me iets pijnlijk
duidelijk. Een Grand Cru Classé
deponeer ik met stijve kaken in
het spuugvat, terwijl om me heen
geestdriftig gorgeous! wordt geroe
pen. Ik zal nooit een kenner wor
den.
Na de wijngaarden volgt badplaats
en kuurootd Arcachon, het Scheve-
ningen van Bordeaux en al jaren
populair bij arm en rijk. Vroeg in
de ochtend gaan we aan boord
van de Vega voor een rondvaart
door het Bassin d'Arcachon, een
ondiepe baai, bekend van de oes
terteelt. Het is windstil en vloed,
het enige tij waarbij veilig gevaren
kan worden. Een paar uur later
staan we oog in oog met de Dune
de Pila, een onvoorstelbare berg
zand, met 115 meter het hoogste
duin van Europa. Het is een popu
laire vakantiebestemming. Maar
we moeten naar boven, langs de
steile helling naar de top. Gelukkig
hebben de Fransen keurig een trap
aangelegd. Na een adembenemen
de klim hebben we een uniek uit
zicht over het beboste Franse ach
terland en de Atlantische Oceaan.
Onder ons ligt de ultieme zandbak
die mens en dier vrolijk maakt. In
de verte dansen parapenters (para-
gliders zouden wij zeggen) boven
de duinenrij om elkaar heen. Op
weg naar het zuiden passeren we
de grens tussen de departementen
Gironde en Les Landes. Hier ligt
over een lengte van 220 kilometer,
van Arcachon tot Biarritz, het
www.bordeaux-tourisme.com
www.tourisme-gironde.fr
www.tourismelandes.com
www.franceguide.com/nl
Reageren?
redactie.reizen@wegener.nl
langst aaneengesloten stuk wit-
zandstrand van Frankrijk. Andere
kusten zijn rotsachtig of liggen aan
de kalme Middellandse Zee, maar
hier lééft de oceaan; de hoge gol
ven en rollers bij Hassegor zijn be
roemd in de wereld van surfers en
jetskiërs. Het is nooit vol, de tem
peratuur is gematigd en de prijzen
zijn schappelijk. Je kunt hier ook
fietsen op het lange-afstandsfiets-
pad dat 220 kilometer evenwijdig
aan de kust loopt. Het pad slingert
door de pijnbossen. Ooit was het
hier moeras en heide. Maar onder
Napoleon III werd het land ont
gonnen en werden pijnbomen ge
plant om het land droog te leggen.
Het wordt tijd om de steltlopers in
het echt te zien. Die stelten wer
den niet, zoals vaak wordt ge
Via een trap kun je de Dune de Pila
beklimmen, een zandduin van 115
meter hoogte, foto Kees van den Berg
dacht, gebruikt om op moerassige
grond te lopen. De kleine schaap
herders konden op die manier
hun kuddes beter overzien en
grote afstanden sneller afleggen in
dat uitgestrekte land zonder pa
den. Ook de postbode liep hier op
stelten.
In Biscarosse krijgen we een de-
montratie te zien van Lous Esqui-
roous, een folkloregroep op stel
ten. Twee tieners in klederdracht
op stelten maken een ommetje
door het bos. Ze lopen met lange,
stijve steltstappen voor ons uit.
Dan, als ze even stilstaan in de
schaduw van een boom, zie ik de
silhouetten. Hector Malot had ge
lijk, in het halfdonker moet dat
een nietsvermoedend kind de stui
pen op het lijf jagen.
