Op naar een brede volksbeweging
7 spectrum
Zaterdag 15 oktober 2011
foto EPA
Arlington, Virginia.
Wat een maand geleden op Wall Street in New York begon als klein
protest van een handjevol 'hippies', groeit met steun van vakbonden,
maatschappelijke organisaties en beroemdheden langzaam uit tot
een brede volksbeweging. Niet iedereen is daar blij mee.
door Hanneke Keultjes
ames Ziegler had in het Braziliaanse
I Governador Valadares een goedlo-
I pende handel in edelstenen. „Maar
I nu mensen met moeite melk voor
I hun kinderen kunnen kopen, geven
M ze geen geld uit aan edelstenen."
Dus boekte Ziegler een ticket terug
naar zijn vaderland om in New York te de
monstreren. Nu runt hij daar de afdeling
van Occupy Wall Street, die sinds twee we
ken steun krijgt van de kleine vakbonden.
„Ik waarschuw al tien jaar dat het niet
goed gaat, nu wordt eindelijk geluisterd."
Dag en nacht is Ziegler er. Al vindt zijn
51-jarige lichaam, gepijnigd door botontkal-
king, de koude nachten in een slaapzak op
de grond niet prettig.
De protestbeweging - die zegt 99 procent
van de Amerikanen te vertegenwoordigen
door in het geweer te komen tegen de heb
berigheid van Wall Street en oneerlijke
machts- en inkomensverdeling - groeit en
krijgt veel publiciteit. Dat gaat hand in
hand met een toenemend aantal steunbe
tuigingen. Eerst van linkse beroemdheden
als Michael Moore en Susan Sarandon,
maar ook van maatschappelijke organisa
ties en vakbonden die miljoenen Amerika
nen vertegenwoordigen. Maar op Liberty
Plaza, waar Ziegler 'kantoor' houdt aan
één van de roodmarmeren zitjes, zijn nau
welijks afgevaardigden van vakbonden te
vinden. „Soms komt er een delegatie", zegt
Ziegler. „Maar ze zijn er niet altijd."
Rob, die zijn achternaam niet wil geven, is
lid van een vakbond waarvan het bestuur
zich nog niet publiekelijk heeft uitgespro
ken vóór Occupy Wall Street. „Maar als
wij onze steun laten zien, volgt de leiding
vanzelf', denkt Rob. Hij is blij dat vakorga
nisaties en maatschappelijke organisaties
als de burgerrechtenbeweging NAACP en
ACLU over elkaar heen buitelen om hun
solidariteit uit te spreken. Zelfs president
Obama zei vorige week de 'brede frustra
tie' van de demonstranten te begrijpen.
Kunstenaar Christoph Rivera, gestoken in
spijkerbroek die overeenkomsten met een
schilderij van Jackson Pollock vertoont,
heeft er geen goed woord voor over. Hij
vindt dat iedereen wil meeprofiteren van
de publiciteitsgolf die Occupy Wall Street
heet. „Maandag kwam Kanye West langs.
Wat doet een rijke rapper hier?! Ze probe
ren allemaal onze beweging te kapen."
Yesenia Barragan noemt dat onzin. Ze is
juist opgetogen door de steun en toont
trots een bord dat de vakbond voor ver
pleegkundigen heeft achtergelaten. „Wij
zijn hier toch voor de 99 procent? Dan
moet het ook een brede volksbeweging
worden. Daar zijn we hard naar op weg."
hun organisatie vormgeven: smartphones,
social media, mobiel internet.
Rob van Eeden van Verhuisjegeld.nl - en
in een grijs verleden uitgever van de Vrek-
kenkrant waarin consuminderen werd ge
propageerd - denkt dat mensen vooral uit
zijn op gerechtigheid. Het is ze duidelijk
geworden dat topbankiers voor de crisis
met behulp van spaargeld een enorme hef
boomwerking in gang hadden gezet op de
wereldwijde financiële markten. Dat gaf
aanvankelijk miljardenwinsten, maar leid
de uiteindelijk tot een ongeëvenaarde red
dingsactie met belastinggeld, waarna de
managers vertrokken met miljoenenbonus
sen. Van Eeden: „Men is terecht ongeloof
lijk kwaad over de bonuscultuur, zoals die
bij ABN Amro blijft heersen, een bank die
met ons geld is gered."
Volgens Van Eeden is het Occupy-protest
nu nog geen politiek protest. „Het is tégen
de politiek." Dat klinkt vaag - er is ook een
roep nu meteen concrete, politieke doelen
te formuleren. Maar volgens polemoloog
Leon Wecke is tot mensen aan het door
dringen dat de maatschappelijke orde fun
damenteel onrechtvaardig is. „De mate
waarin deze beweging hier een succes
wordt, hangt af van de mate waarin men
ook in Nederland gefrustreerd is."
Politicoloog Kristof Jacobs ziet het protest
nu nog in een pre-politieke fase. „Het
komt van onderop, kent geen leiders, is
spontaan en radicaal. Daarmee heeft het
enige parallellen met de Tea Party in de
VS. Tegenstanders zullen het belachelijk
maken, als onbeduidend of als ongericht
afschilderen. Als het aangevallen wordt,
trekt het meer sympathisanten. De bewe
ging heeft ook de media nodig om aan
dacht te krijgen: 1.000 mensen in de media
brengen meer teweeg dan 100.000 mensen
die geen aandacht krijgen."
Gevestigde organisaties kijken toe. De
Amerikaanse vakbeweging aarzelde eerst,
maar schaart zich steeds meer achter de de
monstranten. Dennis Wiersma, voorzitter
van FNV Jong, hoopt dat jongeren hier
wakker worden. „Ze verkeerden lange tijd
in een comateuze toestand, om nu te zien
dat de arbeidsmarkt, de woningmarkt en
het onderwijs hen te weinig bieden."
Jaap Jongejan, voorzitter van de grootste
CNV-bond (Vaklieden), voelt sympathie
voor de beweging. „Het machtsmiddel
geld heeft te veel invloed op ons leven. Als
leiders daar geen paal en perk aan stellen,
zal het volk op enig moment ingrijpen."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Washington DC.
foto EPA