Losgeweekt maar betrokken
J
cultuur 117
www.festival-zvl.nl
Tussenstand
Weblog over pas verschenen Zeeuwse boeken
SCHRIJVEN OVER RELIGIE Worsteling met 'geween en knersing van tanden'
ZEEUWSE
boekenprijs#
agenda
OP WEG NAAR
Knielen i
de klei
ival
iPeSti
Kijk op www.pzc.nl/zeelandgeboekt
zaterdag 15 oktober 2011
JAAP GOEDBGEBÜURE
Nederlandse schrijvers
en religie 1960-2010
-Vaarik
Nog tot en met 4 november
kan er, in het kader van de
Zeeuwse Boekenprijs 2011,
worden gestemd voor de
PZC-publieksprijs. Redacteu
ren van de PZC belichten el
ke zaterdag een aantal kandi
daten. Vandaag: schrijvers
en religie.
door Ali Pankow
Hoe divers de boeken
over religie, meeding
end om de Zeeuwse
Boekenprijs, ook zijn,
gezamenlijk kenmerk is de per
soonlijke betrokkenheid van de au
teurs. Op basis van de huidige ver
kiezingsstand mag geconstateerd
worden dat ze weinig kans maken
op de overwinning. Dat is uiter
aard absoluut geen reden deze ti
tels niet te signaleren.
Zo leverde Jaap Goedegebuure
met Nederlandse schrijvers en religie
1960-2010 een boeiende, weten
schappelijke verzameling essays
over enkele auteurs en hun relatie
tot religie. Hij koos bewust niet
voor schrijvers die het geloof als
een gepasseerd station beschou
wen Jan Wolkers, Maarten 't
Hart, Jan Siebeling e.a.), maar voor
auteurs die serieus op het geloof re
flecteren. Zo speelt Frans Kellen-
donk en vooral diens omstreden
werk Mystiek lichaam (1986) een
belangrijke rol in dit boek. Verder
analyseert Goedegebuure het werk
van Willem Jan Otten, Gerard Re-
ve, Désanne van Brederode en van
dichters als Hans Faverey en Kees
Ouwens.
Jaap Goedegebuure is hoogleraar
Moderne Nederlandse letterkunde
in Leiden, naast recensent en es
sayist. Hij is geboren in Sint-Anna-
land (1947) en volgde zijn middel
bare school in Middelburg. In een
persoonlijk hoofdstuk bij wijze
van epiloog legt hij verantwoor
ding af voor dit boek. „Men galmt
er de psalmen in hele noten",
schrijft hij onder meer over de Ge
reformeerde Bond in de Neder
lands Hervormde Kerk waarin hij
werd gedoopt. Ook memoreert hij
de eeuwige verwijzingen van de
predikant naar 'oorden waar ge
ween is en knersing van tanden'.
Goedegebuure kerkt allang niet
meer en beschouwt zichzelf niet
als christen, maar erkent toch al
tijd een zwakke plek te hebben be
houden voor het calvinisme.
„Waarschijnlijk omdat ik me in
deszelfs steilheid en letterlievend
heid herken", luidt zijn verklaring.
'Geween en knersing der tanden'
duiken ook op in Op weg naar
Zoor, 'de eerste reformatorische
graphic novel in Nederland'van
Sela©, ofwel: Liesbeth Goud
zwaard-Labeur (1975). Als 13-jarig
Zeeuws meisje uit een groot gezin
verbeeldt zij in haar tekeningen
het verloop van een zondag. De
calvinistische zuil waartoe haar fa
milie behoort, vertoont scheuren
en barsten. Voorafgaand aan de
zondagse kerkgang had zij een ang
stige droom over hoe het verder
moet met de refowereld als de zuil
ten onder zou gaan. Sela neemt
zich voor - bij wijze van boetedoe
ning voor die foute droom - de he
le preek te zullen luisteren. Dat
lukt haar echter niet. Terwijl de do
minee preekt over 'alle vlees dat
trouw'loos is afgeweken', fanta
seert Sela over hoe zij van bovenin
de kerk van kroonluchter naar
kroonluchter zwiert. Haar vrolijke
vlucht boven het zwart geklede
kerkvolk levert humoristische teke
ningen op, evenals grappige con
trasten met de plaatjes van haar
broer die zijn leven leidt boven
een shoarmatent, ver verwijderd
van de calvinistische zuil.
De titel Knielen in de klei (met een
knipoog naar Jan Siebelink) gaat
iets minder over een worsteling
met het geloof dan die titel doet
vermoeden.
Basis voor dit boek is het leven
van Jan Heijnsdijk die in 1944 in
Zaamslag werd geboren in een
streng christelijke gemeenschap.
Hij en zijn huidige vrouw Denice
(1954) zijn de auteurs van deze au
tobiografische roman. Dat wil zeg
gen: Denice schreef het boek op ba
sis van het dagboek, waarin Jan
zijn emoties van zich af schreef
In de roman wordt hij niet onder
eigen naam maar als Daan Hoek-
dijk opgevoerd. In de eerste hon
derd pagina's wordt in vrij vlot ge
schreven tekst geschetst hoe hij als
arbeiderskind weet verder te leren
en een succesvolle loopbaan kan
opbouwen. Daarna draait het ver
haal met een overdaad aan woor
den meer om de worstelingen in
zijn huwelijk dan met het geloof
Hl HnHBHnHHBHMMMMHHHB
Er zijn al ruim 2000 stemmen uit
gebracht voor de PZC-publieks-
prijs. Rosee Bentana staat nog al
tijd stevig aan kop met de 'young
adult thriller' Black Mamba. Stae
m'n bovenmusse goeden De Sterke
van Saeftinghe zijn vooralsnog de
voornaamste concurrenten.
De top-10 ziet er momenteel als
volgt uit (tussen haakjes de stand
van vorige week):
1. (1) Rosee Bentana: Black Mamba
(296 stemmen)
2. (2) Wendy Marteijn-Hulsteijn
en Kees de Ridder: Stae m'n boven
musse goed(235)
3. (5) Paul de Schipper: De Sterke
van Saeftinghe (203)
4. (3) Hart voor Erremuu (150)
5. (-) Angèle Nederlof 8c Sjaak
Vane: Verdiep je relatie (145)
6. (4) Ralph Henssen: Trompetters
en tamboers om de Zeeuwse zee
vaart ten tijde van de Republiek
(126)
7. (6) Rona Lichtenberg: De kleu
ren van mijn ziel (110)
8. (8) Hans Tabbers: Schelmen van
de Schelde (109)
9. (6) Arthur Scheijde: De Woest-
duynschipbreuk nader ontrafeld (97)
10. (-) Maaike van Poelje: De hon-
dendief (93)
Voor de prijs komen alle 40 titels
in aanmerking die zijn ingestuurd
voor de Zeeuwse Boekenprijs.
Stemmen kan tot 4 november via
www.pzc.nl/boekenprij s
of door een briefkaart te sturen
naar:
PZC-publieksprijs
Postbus 91
4330 AB Middelburg
22 oktober 2011
Het Gelders Orkest
PODIUM
ZATERDAG 15 OKTOBER
Domburg
Najaarsconcert Apollo en Delta Brass.
Zaal Schuttershof, 19.30 uur
Heinkenszand
Piet Brakman treedt op.
De Stenge, 15.00 uur
Hulst
Ernst Löw (literatuur en muziek).
Den Dullaert, 20.00 uur
Middelburg
Ensemble Klang.
Zeeuwse Concertzaal, 20.00 uur
Ierse dans en muziek van Ragus.
Stadsschouwburg, 20.00 uur
Nieuw- en Sint Joosland
Thé Lau treedt op ('Water en vuur').
De Wegwijzer, 20.30 uur
Oostburg
Michiel Borstlap presenteert cd Blue.
Ledeltheater, 20.15 uur
Oost-Souburg
Kinderboekenweekshow.
De Zwaan, 14.00 uur
Concert The Naughty Gurus.
Razzmatazz, 21.00 uur
Renesse
Martin van Dijk e.a; (cabaret/muziek).
Theater aan Zee, 20.00 uur
Rilland
Theaterconcert Leoni Jansen.
Luctor et Emergo, 20.00 uur
Terneuzen
Festival Z-Vlaanderen: Cello8tet A'dam.
Grote Kerk, 20.00 uur
Cabaret van NUHR.
Scheldetheater, 20.00 uur
'De Pit goes Mosh'
De Pit, 21.00 uur
Vlissingen
Afsluiting Dansweek met Zeeuwse jon
geren, Krisztina de Chatel en Dansgroep
Amsterdam.
Timmerfabriek, 20.15 uur
Marike Jager treedt op.
De Piek, Hellebardierstraat 13, 22.00 uur.
Zierikzee
Ska met Mark Foggo en Groover.
Brogum, 21.30 uur
ZONDAG 16 OKTOBER
Kortgene
Regina Albrink Klaas Hofstra.
De Pompweie, 14.00 uur
Middelburg
Familiemusical.
Stadsschouwburg, 16.00 uur
Optreden ROLR (rockcovers)
't Schuttershof, 17.00 uur
Oost-Souburg
Poppentheater: Jan Klaassen is jarig.
Historische Kerk, 11.30 uur
Terneuzen
Andre Donni Quintet.
Porgy en Bess, 15.00 uur.
Champagne Charlie presenteert cd.
De Paerdestal, 15.00 uur
Vlissingen
Cappella Amsterdam zingt.
Sint Jacobskerk, 15.30 uur
Concert Chi Coltrane.
Arsenaaltheater, 20.15 uur.
IJzendijke
Festival Z-Vlaanderen: Wishfulsinging.
NH Kerk, 15.00 uur.
Dit actieve en dynamische orkest ziet het als taak de passie voor klassieke
muziek over te brengen op jong en oud. Beethoven nr. 5 is vanavond 'hoofdact',
voorafgegaan door Mozarts Gran Partita. Hiermee wordt u ambassadeur van het Festival.
Zaterdag 22 oktober - Basiliek Hulst - 20:00 uur - 25,-
of telefonisch 0900 3300033.
Kaarten:
www.theaterverkoopzeeland.nl
Op concertlocatie tot 1 uur voor aanvang,
ZeetJwsch-Vltiano'ere! i maar: VOL VOL