SS Reageren?
m reizen@wegener.nl is reizen
024-3650360
Zaterdag 15 oktober 2011
Het is drie uur 's nachts,
het waait hard en de
Europa duikt briesend
voorover in een hoge
golf De zeilen staan
strak gespannen, het dek is verla
ten. Uit de stuurhut schijnt wat
licht, ijskoude motsneeuw maakt
mijn gezicht gevoelloos. Ik geef
twee slagen stuurboord en besef
voor de zoveelste keer: wat een on
gelooflijk avontuur is dit!
Aan het roer van een schitterende
driemaster, zeilend over de beruch
te Drake Passage. Onderweg van
Ushuaia in Argentinië naar Antarc
tica. De hondenwacht loopt van
middernacht tot vier uur 's och
tends. Wat is het koud. Dit is echt
afzien. Een half uurtje aan het
roer, langer houd ik het niet vol.
Dan gauw naar binnen voor koffie
of soep. „Let op onderkoelingsver-
schijnselen", heeft scheepsarts
Jeannette ons bezworen. De signa
len: koude huid, klappertanden,
pijnlijke handen en voeten.
Gelukkig hebben we Robert in on
ze wacht, bijgenaamd Obelix. Een
beer van een Zwitser. Groot, sterk
en stil. Soms zie je hem een uur
lang zwijgend naar de einder tu
ren, vrijwel bewegingloos. Blote
handen waar anderen twee lagen
handschoenen nodig hebben.
Nooit te beroerd nog even een
half uurtje extra mee te draaien.
Nooit een onvertogen woord,
nooit een schreeuw van enthou
siasme. Maar als we de prachtige
kust van Antarctica naderen, zie ik
de tranen in zijn ogen.
We hebben nog zo'n zwijgzame
beer aan boord. Pascal is een Bel
gische wegenbouwer en kreeg de
ze reis cadeau omdat hij werkne
mer van het jaar werd. Hij mocht
6.000 euro uitgeven, maar alleen
aan een reis. Hij koos een tocht op
de bark Europa.
In de loop van dag vier verschij
nen de eerste ijsbergen aan de ho
rizon. En dan: land in zicht! Ieder
een is aan dek, er hangt enthou
siasme in de lucht en ook een zeke
re opluchting. We hebben het
toch maar gehaald. De eerste in
drukken van het Antarctisch
schiereiland zijn die van een on
herbergzaam, koud en winderig ge
bied. Prachtig, maar ook angstaan
jagend onvriendelijk. Rotsachtige
berghellingen vol pinguïns, reus
achtige gletsjers en hier en daar
een plukje groen. De overheersen
de indruk is er één van ongastvrij
heid. „Hier horen echt helemaal
geen mensen thuis", mompelt ie
mand een beetje angstig.
Dezelfde dag gaan we voor het
eerst aan land. We steken over
met kleine rubberbootjes of zo
diacs. Dit zijn de meest risicovolle
momenten van de reis: het zeewa
ter is hooguit 2 graden, het waait
bijna altijd. Als zo'n bootje om
slaat, heb je maar heel weinig tijd
om te overleven. Vandaar dat we
allemaal degelijke, zelfopblazende
zwemvesten dragen. De instruc
ties zijn kort en bondig: nooit
gaan staan tijdens de overtocht en
altijd de bevelen van de beman
ning opvolgen. En neem je eigen
TPA mee, een soort plastic slaap
zak voor noodgevallen. Want als
er onverwacht een storm opsteekt,
kan het gebeuren dat je niet meer
terug kunt naar het schip. Dan
heb je een serieus probleem.
De eerste landing tussen duizen
den pinguïns is onwennig. Het ijs
lijkt het te hebben gewonnen van
het land. Er komen hier regelmatig
mensen, maar je zou net zo goed
de eerste kunnen zijn die hier voet
aan wal zet. Links en rechts kleine
pinguïnkolonies. Hier en daar een
bosje Weddell-zeehonden: grote,
zachtaardige dieren met vriendelij
ke koppen. Walvisbotten liggen
verspreid over het strand. Broeden
de pinguïns zoeken beschutting
tussen de kleinere stukken.
Het leven is hier keihard. Als het
eventjes tegenzit, is het ook direct
afgelopen. Als je een manke pin
guïn moederziel alleen over het
strand ziet waggelen, dan weet je
dat die niet lang meer heeft te
gaan. Je zit hier met je neus bo
venop het leven en de
dood. Daardoor voel je
dat je zelf leeft.
Een reis op de bark
Europa is er een vol
contrasten. Soms is
SRS
De bark Europa maakt de hier beschreven reis vier keer
tijdens de Antarctische zomer (van december tot en
met februari). Prijzen vanaf 5.600 euro per persoon,
voor 22 dagen. Daar komt de transfer naar Argentinië bij.
Informatie: www.barkeuropa.com of via 010-2810990.
Thijs Heslenfeld maakte een boek over deze reis, zie:
www.cold-the-book.com.
er storm, regen en ijzige kou, dan
weer lig je in een T-shirt in het
zonnetje. Het is een dure reis en
het verblijf aan boord is niet be
paald comfortabel. Benedendeks
liggen mensen in hun warme kooi
te ronken, terwijl bovendeks een
storm woedt en golven van 8 me
ter hoog het too jaar oude schip
teisteren. De centrale plek aan
boord is het dekhuis. Hier is kof
fie, soep en sfeervolle muziek,
's Avonds lijkt het een bruin café.
Met pils van de tap, sterke verha
len en veel lol. Op het dek heerst
een andere wereld. Met ijzig kou
de winden, sneeuwbuien, gevoello
ze vingers, kletsnatte handschoe
nen en bevroren tenen. Hier hakt
kapitein Klaas knopen door, klin
ken luide bevelen en zie je in het
schemerduister van de poolnacht
vage figuren de mast inklimmen
om een zeil los te trekken of een
gebroken lijn te vervangen. Maar
toch, geen betere ervaring dan met
tintelende vingers, gloeiende oren
en wintertenen het dekhuis in te
strompelen. Een doorweekte muts
op het hoofd, de bril beslagen, tril
lende handen. En dan koffie: 'Hoe
hard lopen we?' 'Wat is de koers?'
In ruim tien dagen tijd bekijken
we grote delen van het
Antarctisch schier
eiland. We zien le
gendarische plek
ken, verlaten wal
visstations en een
paar permanente bases die wor
den bewoond door eenzame, be
baarde mannen. We passeren
scheepswrakken waar heroïsche
verhalen bij horen en natuurlijk
trekt een eindeloze parade dieren
aan ons voorbij.
Wat uiteindelijk de meeste indruk
maakt, is wat óp het schip ge
beurd. Je komt hier letterlijk en fi
guurlijk heel dicht bij elkaar. Op
de één of andere manier beseft ie
dereen dat je je hier geen knallen
de ruzies kunt permitteren. Wat
overheerst, is een gevoel van avon
tuur, pionieren, risico's nemen en
de controle laten varen.
Na bijna drie weken zit het erop.
We hebben Antarctica gezien, we
hebben de Drake Passage over
leefd, we hebben Kaap Hoorn ge
rond. Walvissen, pinguïns, zeehon
den, albatrossen: de hele faunalijst
is afgevinkt. We hebben gelachen
en gehuild, gevreten en gekotst.
Veel opvarenden voelen zich een
ander mens geworden.
Terwijl de Europa de laatste nach
telijke etappe door het Beagle ka
naal aflegt, vieren we nog één keer
feest. Als we bij -2 graden staan te
dansen op het dek, zie ik uit mijn
ooghoeken Pascal bij de reling
staan. De tranen rollen over zijn
wangen. „Wat was dit mooi", ver
zucht hij in het Frans.
redactie.reizen@wegener.nl
Bark Europa
Type: driemaster
Lengte: 56 meter
Diepgang: 3,90 meter
Passagiers: 48
