Bert
van Leeuwen
missie
De laatste
klassieker
van het jaar
kijktip
Bert van Leeuwen gaat in Het familiediner
weer op pad om ruziënde familieleden met
elkaar te verzoenen. „Dat het in de meeste
gevallen lukt, geeft veel voldoening."
door Nico de Boer
zaterdag, 14.30 uur
zaterdag 15 oktober 2011
In Hetfamiliediner, dat op
31 oktober aan een nieuwe
reeks begint, probeert pre
sentator Bert van Leeuwen
gekwetste ego's zo te bepra
ten en te balsemen, dat fami
lieleden in een limousine naar een
familiediner zoeven om aan een
vorstelijk gedekte dis hun ruzie bij
te leggen. Dat levert soms ontroe
rende taferelen op, van bloedver
wanten die na lang gebrouilleerd
te zijn elkaar weer in de armen
sluiten en de strijdbijl begraven.
Van Leeuwen, ook bekend van
That's the question, benadert de
hoofdrolspelers blijmoedig en on
bevangen, zonder strategie of truc
jes. „Ik treed de mensen frank en
vrij tegemoet. In het begin was het
krampachtig, maar als ik meer ont
spannen ben, werkt het beter."
Hetfamiliediner gaat het negende
seizoen in en is een vaste waarde
bij de publieke omroep. Het wordt
goed bekeken en gewaardeerd. Kij
kers die Van Leeuwen onverwacht
aan de deur krijgen, stellen door
gaans verrukt vast dat ze hem ken
nen. Wat is de kracht van het pro
gramma? „De herkenbaarheid. Als
mensen iets van zichzelf kunnen
laten zien waarmee ze erg zitten,
is dat heel herkenbaar. Daar word
je als kijker door gepakt. Een an
der aspect is het verrassingseffect.
We weten zelf ook absoluut niet
hoe het afloopt."
Soms figureren verwanten die el
kaar zo het bloed onder de nagels
vandaan hebben gehaald, dat het
onbegonnen werk lijkt die nog te
verbroederen. Toch lukt het door
gaans. De magie van de camera?
„Een camera kan positief werken,
maar het kan er ook voor zorgen
dat het de andere kant opgaat. Dat
mensen met stomheid geslagen
zijn. Het komt voor dat je met
mensen praat, die pertinent weige
ren mee te werken. Dan vraag ik
ze toch het serieus af te wegen en
zitten ze tot mijn verrassing even
later toch in de limousine."
Soms vraag je je af waar die men
sen zich druk om maken. Heeft hij
dat zelf nooit? „De eerste keer had
ik dat. Toen ontdekte ik dat ook
achter heel kleine dingen veel
schuilgaat. Neem het kettinkje dat
de ene zus wel en de andere niet
kreeg na het overlijden van moe
der. Dan denk je 'waar gaat dit
foto Ruben Timman/GPD
over, het is een kettinkje'. Maar
dan blijkt het altijd weer terug te
grijpen op andere dingen."
Veranderde Hetfamiliediner zijn ei
gen kijk op familie? „Ik ben er aler
ter op dat dingen niet uit de hand
lopen. Iedereen heeft weieens een
meningsverschil, ergernis, con
flict. Ik had laatst een familie die
na 24 jaar bij elkaar kwam. Uit
eindelijk zeiden ze allemaal:
'Het is wonderlijk. Wat heb
ben we elkaar een tijd niet ge
zien!' Je moet het niet zover
laten komen, vind ik. Ruzie
is niet altijd te voorkomen,
maar probeer het bijtijds
op te lossen."
Ligt het in families gevoe
liger dan erbuiten? „Jaze
ker. Bij blije of droevige
gebeurtenissen kom je el
kaar altijd tegen, je wordt
er vroeg of laat altijd mee
geconfronteerd. We hebben
bij het programma een
soort top tien van uit
spraken. Daarin
scoort 'het blijft toch
je zus of broer'
hoog. Als je even
doorpraat na
dat ze eerst
hun gal heb
ben gespuwd
over dat fami
lielid, blijken
ze diep van bin
nen toch wel te
willen dat het goedkomt."
Ook na de uitzending is er contact
met de deelnemers. „Ik geef heel
makkelijk mijn o6-nummer aan
mensen. Ik val zelf onverwacht bij
ze binnen, dus moeten ze mij ook
onverwacht kunnen bellen. We
houden sowieso de week na de op
namen contact met de mensen.
En er zijn omstandigheden waarin
zij contact opnemen."
Soms raken familieleden die zich
in het programma verzoend heb
ben toch weer gebrouilleerd.
„Maar in de meeste gevallen komt
het goed. Als ik de mensen aan
het diner heb, adviseer ik ze niet
over alle gevoelige dingen te pra
ten. Als het even kan, maken we
een afspraak of bellen we de men
sen de week erna om met een pro
fessionele mediator erbij bepaalde
dingen uitgepraat te krijgen."
Krijgt hij nooit genoeg van die ru-
Bert van Leeuwen.
V-j1 Reageren?
familieleden? „Nee. We ne-
de reeks in periodes op. Na
aantal draaidagen is het wél
iets anders te doen, geluk-
heb ik dan mijn spelletjespro-
en ben ik er na die week
wel weer klaar voor. Dat maakt
het leuk, de afwisseling. Het is ook
elke keer anders. Steeds andere
mensen. Het is nooit te voorspel
len hoe mensen reageren."
Van Leeuwen is zelf een familie
man. Hij komt uit een gezin met
zeven kinderen en heeft zelf een
gezin met vier kinderen. „Daar ge
niet ik erg van. De familie heeft re
gelmatig feestjes en bijeenkom
sten. Dat vind ik belangrijk. En
ach, in elke familie is er weieens
wat. Het is de kunst het met elkaar
uit te praten. Als ik zelf partij ben,
moet ik niet de mediator gaan zit
ten uithangen. Dat werkt niet. Ik
denk dat het daarom zo goed
werkt in het programma, dat ik
neutraal ben. Ik kom van buitenaf,
kies geen partij. Ik kan open met
beide partijen praten. Ik ga op
avontuur. Ik ben eigenlijk bezig
met een soort missie."
En als het mislukt? Als familiele
den onverzoenbaar zijn? Voelt het
dan alsof hij zelf gefaald heeft? „Ja.
Als mensen zeggen 'ik hoef mijn
zus nooit meer te zien' en dat met
of zonder camera erbij uitleggen,
dan snap ik dat wel. Daar kan ik
vrede mee hebben. Maar er zijn
ook gevallen waarin ik het gevoel
heb dat iemand door zijn of haar
partner of wie dan ook wordt te
gengehouden. Dat is frustrerend.
Maar dat heb je nu eenmaal met
dit soort programma's, ze bieden
geen garantie op succes."
Het familiediner. Vanaf maandag
31 oktober iedere maandag op
Nederland 1 om 22.15 uur.