6l
Schatgravers bovengronds
EILANDEN
VERZAMELD WERK
UNDERGROUND
OUDERWETSE KAMER
MUSEUM
vrijdag 14 oktober 2011
De expositie Opgravingen met groot materiaal en... met de hand, voor het fijne werk. Het resultaat van een geslaagde opgraving.
Underground loopt tot
15 april 2012.
veel veranderd. Archeologische
waarden moeten sindsdien wor
den opgenomen in bestemmings
plannen. Zo is archeologisch onder
zoek nu altijd verplicht, als er op
enige schaal in de bodem wordt ge
woeld. Commerciële archeologi
sche bedrijven schoten als padden
stoelen uit de grond.
Dat alles heeft tot veranderde ver
houdingen tussen de werkers in
het veld geleid. Er zijn drie groe
pen te onderscheiden: de professio
nals, de amateurs en de schatgra
vers. De eerste twee werken goed
samen. Met de groep illegale gra
vers ligt dat anders. Overheden
zijn zich sterker tegen de schatgra
vers gaan afzetten. Zodanig, dat er
in Vlissingen onlangs gravende
avonturiers zijn aangeklaagd.
Eén van de gevolgen van die ver
harding is dat vondsten lang niet
allemaal meer worden gemeld.
Wie nu op een bouwterrein of op
een akker een munt of een ge
bruiksvoorwerp vindt, kijkt wel
twee keer uit voor hij dat meldt.
En dat is nu precies waar het om
draait, zegt Nathalie van Jole. Zij
heeft in Middelburg het bureau Ar
tefact voor 'advies en onderzoek in
erfgoed', en is voorzitter van de Ne
derlandse Vereniging van Archeolo
gie.
Ze zegt: „Je hebt twee soorten
schatgravers. De één laat het weten
als hij iets vindt. De ander gaat
voor de kick van het illegale en
houdt zijn vondst stil." Grootste
probleem is dat met het achterover-
drukken van archeologisch materi
aal het historische verhaal in de bo
dem wordt verstoord. „Dat is fu
nest", zegt Nathalie van Jole. „He
laas zijn de verhoudingen de afgelo
pen jaren ernstig verstoord geraakt.
We willen duidelijk maken dat het
ons alleen gaat om registratie van
vondsten, er wordt geen beslag ge
legd." Op de expositie worden en
kele vitrines demonstratief leeg ge
laten, met onderschriften voor de
ontbrekende voorwerpen. „Later
hopen we tijdens een debat met de
schatgravers in gesprek te raken."
Volgens de wet zijn schatgravers strafbaar. Je mag niet
zomaar archeologische vondsten voor jezelf houden.
Toch wil het Zeeuws Museum in gesprek raken met de
ondergronds opererende archeologen. Om het verhaal
van Zeeland zo compleet mogelijk te kunnen vertellen.
door jan van Damme
Underground: het En
gelse woord ont
loopt het Nederland
se niet eens zoveel -
ondergronds. Bij het
jubileumfeest van het Zeeuws Mu
seum mogen we het ondergrondse
letterlijk én figuurlijk nemen.
Want het gaat over archeologie. En
het gaat over 'schatgravers', die lie
ver ondergronds opereren. Al
thans, dat is op dit moment nog
zo. Als de expositie Underground
en volgend voorjaar het debat over
schatgraverij vruchten afwerpen,
zal niemand meer illegaal naar erf
goed moeten spitten. Laten we zeg
gen: het Zeeuws Museum gooit
een balletje op over hoe er met cul
tureel erfgoed moet worden omge
gaan. Een experiment, dat aansluit
bij één van de centrale vragen die
het 50-jarig museum stelt: wat kan
het publiek voor ons betekenen en
andersom, wat kunnen wij voor
het publiek betekenen?
Sinds in 2007 in Nederland de op
het Verdrag van Malta gebaseerde
Wet op de Archeologische Monu
mentenzorg van kracht werd, is er
