Objecten gevangen
in geologische lagen
Wat maakt iets tot een museumstuk?
ZEE S MUSEUM
JAAR
Ontwerp van het werk dat Mariana Castillo Deball maakte.
vrijdag 14 oktober 2011
Mariana Castillo Deball (1975, Mexi
co City). Woont en werkt in Berlijn.
Titel werk: Sciences Diagonales.
,Ik werk al vele jaren met archeologie
en antropologie, in combinatie met col
lecties en archieven. Mijn werk is geba
seerd op een dialoog met instituten die
meestal geen directe link hebben met
hedendaagse kunst, zoals wetenschap
pelijke en archeologische musea. Ik
probeer met hen samen te werken en
wat me vooral interesseert, is de ma
nier waarop zij omgaan met objecten,
hoe ze deze ontsluiten en presenteren
en hoe de objecten zo de legitimatie
worden van de geschiedenis.
Ik was aangenaam verrast dat het
Zeeuws Museum mij heeft uitgeno
digd. Meestal benader ik zelf musea
om uit te leggen wat hedendaagse
kunst is en waarom ik een werk met
hen wil maken. Nu was het dus pre
cies omgekeerd en werd ik gevraagd
een project te ontwikkelen gebaseerd
op de collectie. Ook de relatie met Mar
cel Broodthaers vond ik heel interes
sant, omdat hij zich nadrukkelijk heeft
bezig gehouden met wat een museum
is.
De collectie van het Zeeuws Museum
heb ik bekeken en ik vond die echt ge
weldig, zó divers. Vervolgens probeer
de ik me voor te stellen wat er in de
toekomst gebeurt als musea zijn ver
dwenen en je maakt een dwarsdoor
snede van de plek waar ze ooit hebben
gestaan. Ik zie dan al die geologische
lagen voor me met de museale objec
ten erin.
Dat idee heb ik uitgewerkt in een
sculptuur, een muur van drie meter
breed en twee meter hoog die de geolo
gische lagen verbeeldt. De objecten die
ik erin heb verwerkt, lijken op die uit
de collectie van het Zeeuws Museum,
met bijvoorbeeld etnografische objec
ten, stenen en schelpen.
Het is in feite een samengeperst mu
seum geworden. In plaats van dat alles
keurig is geclassificeerd en georgani
seerd, heb ik alles door elkaar gedaan,
zodat je een soort tsunami van objec
ten krijgt.
Mijn werk heb ik Sciences Diagonales
genoemd, diagonale wetenschap. Het
is een rechtstreekse verwijzing naar de
Franse auteur Roger Cailloir. Hij noem
de het de grootste fout van de weten
schap om heel gespecialiseerd te wer
ken. Hij vond dat we onze ogen moe
ten openen en zaken met elkaar moe
ten proberen verbinden die ogenschijn
lijk geen relatie hebben.
Ik heb geprobeerd te experimenteren
met diagonale wetenschap, door aller
lei verschillende objecten in één ge
heel te laten zien."
James Beckett (1977, Harare). Woont
en werkt in Amsterdam. Titel werk:
A Lazarus Taxon.
„Ik heb al met een groot aantal musea
projecten gedaan, gebaseerd op hun
collecties. Het is altijd een uitdaging
om de collectie door te nemen en iets
te ontdekken dat je op een interessan
te manier kunt vertalen in een kunst
werk.
Bij het Zeeuws Museum stuitte ik op
de verzameling mammoetbeenderen.
Tegelijkertijd vond ik elders een verza
meling grote machine-onderdelen, da
terend uit de late industriële revolutie.
Wat ik heb gedaan is het samenbren
gen van deze twee collecties, die uit
heel verschillende tijden komen, maar
toch op elkaar lijken door hun schaal.
De vraag die ik mezelf stel gaat over de
status van objecten: wat maakt het tot
een museumstuk? Om de twee collec
tie samen te presenteren, is eigenlijk
nogal absurd, omdat er geen enkel ver
band is. Maar het idee is dat je als be
zoeker gaat nadenken over de overeen
komsten en verschillen tussen mam
moetbeenderen en menselijke artefac
ten, tussen natuurlijke fenomenen en
de producten van de mens.
Naast deze verzamelingen vul ik een
aantal vitrinekasten met zaken die aan
sluiten bij dat thema, op een gecompli
ceerder manier. Een voorbeeld is Blade
Runner, de sciencefictionfilm uit 1982
van Ridley Scott. Op internet vond ik
de man die slangenschubben namaakt,
een object dat een belangrijke rol in de
film speelt. Hij maakt dus reproducties
voor wat al fictie is. Het is dus dubbel-
nep en daarmee zegt het ook iets over
de andere objecten en hun status.
Ook toon ik allerlei studies van de ma
chineonderdelen en de beenderen, om
te laten zien hoe je objecten kunt ma
ken en namaken. Het is een soort van
museumwetenschap: hoe objecten als
relevant worden beoordeeld en hoe ze
worden gecategoriseerd. Het decon
strueren van een museum, daar gaat
het mij om.
Mijn werk is behoorlijk gecompliceerd,
met diverse lagen en allerei tegenstel
lingen. Ik kan me goed voorstellen dat
een bezoeker die niet allemaal meteen
doorziet. Mijn bedoeling is vooral dat
hij, op een onderbewust niveau, ver
banden legt. Wie de zaaltekst leest, ont
dekt nog meer relaties. Mijn overtui
ging is dat het toegevoegde waarde
heeft als je de tijd neemt om de ten
toonstelling goed te bekijken. Dan zie
je pas echt hoe het in elkaar zit."
James Beckett
foto's Lex de Meester
Be expositie
VeHêHield Wetk ieept
let 14 juni 1011.
