binnenland 17
T ropeninstituut opent
aanval op Ben Knapen
'Fluisteraars' van een paranoïde kabinet
'Chirurg in
Schepener
niet alleen
schuldig'
BEZUINIGING Voortbestaan in gevaar door dichtdraaien subsidiekraan
Rutte: niet nog
meer bezuinigen
op Oranjes
vrijdag 14 oktober 2011
amsterdam - Het Tropeninstituut
overweegt juridische stappen nu
het ministerie van Buitenlandse
Zaken zegt de subsidie per 2013 te
willen stopzetten.
Het voortbestaan komt daardoor
op losse schroeven te staan, aldus
het Koninklijk Instituut voor de
Tropen (KIT). Het KIT heeft een
jaarlijkse begroting van vijftig mil
joen euro, waarvan twintig mil
joen afkomstig is van het ministe
rie. De bezuinigingen treffen met
name het Tropenmuseum, de bi
bliotheek en het Tropentheater.
Staatssecretaris Ben Knapen vindt
het onjuist dat deze activiteiten
worden betaald uit de middelen
voor ontwikkelingssamenwerking.
Hij zegt dat het Tropeninstuut de
mogelijkheid behoudt om subsi
dies aan te vragen voor biome
disch onderzoek en ontwikkeling
van beleid voor ontwikkelingssa
menwerking. Het instituut ont
ving vorig jaar zes miljoen euro
voor deze activiteiten. Bestuurs
voorzitter Jan Donner van het KIT
zegt niets te begrijpen van de
maatregel. „Het ministerie heeft
eerder bezuinigingen aangekon
digd, maar dit is volledige kaalslag.
Als de staatssecretaris zegt dat hij
geen museum wil financieren uit
de ontwikkelingsgelden, vind ik
dat een enorme miskenning van
wat wij hier aan het doen zijn. De
motivatie overtuigt allerminst."
Het Tropenmuseum vormt de spil
van een reeks activiteiten in bin
nen- en buitenland. Het KIT heeft
een uitgeverij, een hotel, een afde
ling voor onderzoek naar tropi
sche ziekten en een opleiding voor
ontwikkelingswerkers. Ook biedt
men ondersteuning aan Neder
landse bedrijven die in het buiten
land actief zijn. Het instituut heeft
daarnaast commerciële activiteiten
in het buitenland. Het Tropeninsti
tuut is honderd jaar geleden opge
richt door overheden en bedrijfsle
ven. Vandaag de dag maken grote
bedrijven als ABN Amro en Shell
nog steeds deel uit van het be
stuur.
Interieur van het Tropenmuseum donderdag in Amsterdam. Het ministerie van Buitenlandse Zaken draait de subsidiekraan voor het Koninklijk Instituut
Voor de Tropen (KIT) dicht. Hierdoor dreigt het Tropenmuseum, en de bijbehorende bibliotheek en het Tropentheater, te moeten sluiten. foto ANP
mwkmw mum
door Frits Bioemendaal
den haag - Premier Jan Peter Bal
kenende die de Rijksrecherche op
PvdA-minister Jacqueline Cramer
afstuurde, omdat hij dacht dat
haar politieke assistent had gelekt.
Vice-premier Bos die in de minis
terraad Balkenende opriep zijn ei
gen politieke assistent te ontslaan,
omdat die Bos zou hebben zwart
gemaakt. Waarna die oproep tij
dens het staatsgeheime beraad ook
weer uitlekt.
Niet eerder hebben spindoctors
zo'n prominente rol gespeeld als
onder het vorige kabinet onder lei
ding van Jan Peter Balkenende.
Journalist Max van Weezei van
Vrij Nederland beschrijft hun be
denkelijke rol in zijn boek Haagse
Fluisteraars.
Maar eigenlijk gaat het boek voor
al over de totaal verziekte sfeer in
het CDA/PvdA/ChristenUnie-kabi-
net. Al lang voor dat aantrad was
er een diep wantrouwen tussen
CDA en PvdA, met name tussen
Balkenende en Bos. In de aanloop
van de verkiezingen van 2006
werd het nog veel erger toen het
CDA in de campagne Bos persoon
lijk begon aan te vallen. Eerst was
het Maxime Verhagen die over de
zogeheten Bos-belasting (mensen
met een redelijk pensioen betalen
mee aan de AOW) riep: 'Met Bos
ben je de klos.' Na de directe aan
val van Balkenende tijdens een ver
kiezingsdebat ('U draait en u bent
niet eerlijk') kwam het niet meer
goed.
Door de verkiezingsuitslag waren
PvdA en CDA tot elkaar veroor
deeld (met de Christenunie als
derde coalitiepartij). Ondanks bin
dende praatsessies onder leiding
van Herman Wijffels bleef het
wantrouwen diep. Met als gevolg
dat beide partijleiders en hun mi
nisters zich omringden met een le
ger aan politieke assistenten en
partijdige overheidsvoorlichters.
Spindoctors waren er al tientallen
jaren geleden. Maar ze bleven lang
een uitzondering. Pas onder het
tweede Paarse kabinet groeide
hun aantal sterk, bijna elke minis
ter had toen zijn eigen politieke as
sistent. Deze medewerkers dien
den in de eerste plaats het partijbe
lang, in tegenstelling tot de voor
lichters van ministeries, die uit de
staatskas worden betaald en het al
gemene belang behoren te dienen.
Duidelijk is dat onderscheid niet al
tijd geweest, maar onder het kabi
net-Balkenende IV werd het rond
uit schimmig. Partijvrienden wer
den aangesteld als voorlichter en
vormden zo extra soldaten in de
permanente communicatieoorlog
tussen PvdA en CDA.
Sommigen zijn inmiddels hoog in
de ambtelijke hiërarchie opgeklom
men: Remco Dolstra (PvdA) is di
recteur Communicatie bij Financi
ën, Stephan Schrover (CDA) is di
recteur Communicatie van de
Rijksvoorlichtingsdienst en een
van de woordvoerders van pre
emmen - De chirurg van het Sche
per Ziekenhuis in Emmen, door
wiens toedoen vijf mensen overle
den tijdens een operatie voor een
maagverkleining, is niet alleen ver
antwoordelijk voor de sterfgeval
len. Dat stelt de Onderzoeksraad
voor Veiligheid in een gisteren ge
publiceerde rapport. Volgens de
onderzoeksraad hebben betrokken
partijen ook te weinig oog gehad
voor die veiligheid, waardoor er te
grote risico's zijn genomen. Ook
het bestuur van het ziekenhuis, de
andere medische specialisten, de
zorgverzekeraar en de Inspectie
voor de Gezondheidszorg (IGZ)
moeten gezamenlijk werk maken
van de patiëntveiligheid, oordeelt
de raad.
De verantwoordelijkheid is vol
gens de raad te veel overgelaten
aan de individuele arts. Pieter Ja-
gersma, advocaat van een aantal
slachtoffers van chirurg Nick R.,
herkent dit uit de verhalen van de
patiënten die hij sprak: „Het ver
wijtbaar handelen betreft volgens
hen niet alleen de chirurg, maar
ook het verplegend personeel en
zijn collega-artsen. Ik denk dat de
patiënten blij zullen zijn met dit
rapport, dat de vinger zo goed op
de zere plek weet te leggen."
De raad van bestuur van het Sche
per Ziekenhuis liet gisteren weten
dat het de kritiek ter harte neemt
en dat in de loop van 2009 een ver
beterprogramma is opgesteld en
uitgevoerd, dat aansluit op de aan
bevelingen van de onderzoeks
raad.
De lotgenotengroep, bestaande uit
nabestaanden van overleden pa
tiënten en slachtoffers, die zijn ge
opereerd door Nick R., vindt dat
de Raad van Bestuur van het Sche
per Ziekenhuis moet opstappen.
„Wij waren in 2009 al van mening
dat het management tekort is ge
schoten", zegt Assenaar Alex de
Haan van de lotgenotengroep.
mier Rutte, en Marjolein Voslam-
ber (CDA) is raadsadviseur van
Rutte. Opperspindoctor Jack de
Vries (CDA) schopte het zelfs even
tot staatssecretaris, maar moest
het veld ruimen na een affaire met
een ondergeschikte.
„Wie zijn al die mannen in Arm-
ani-pakken?", citeert Van Weezei
PvdA-minister Eberhard van der
Laan, toen die tijdens een be-
windsliedenoverleg ineens een le
ger nieuwe gezichten zag. Het wa
ren de fluisteraars van de PvdA,
die waren opgeroepen voor het
eindspel met het CDA. Ruim twee
weken later viel het kabinet.
De spindoctors die Van Weezei
heeft gesproken wijzen allemaal
naar de anderen: zij waren begon
nen en daarom moesten wij wel
in de tegenaanval. Het tekent de
volstrekte paranoia die zich van
het kabinet had meester gemaakt.
Max van Weezei: Haagse Fluisteraars.
Uitgeverij Balans.
den haag - Het kabinet vindt het
niet redelijk koningin Beatrix nieu
we bezuinigingen op te leggen.
„Ze heeft al ingeleverd", aldus pre
mier Mark Rutte gisteren bij het
debat over de begroting van 'De
Koning' in de Tweede Kamer.
Ruttes eigen WD had eerder deze
week nadrukkelijk gevraagd het ko
ningshuis niet over te slaan bij de
bezuinigingsronde bij de overheid.
De premier legde echter omstan
dig uit dat de Oranjes hun bijdrage
- zo'n vier procent van hun bud
get - al hebben geleverd. „Het is te
recht dat ze meedoen in de bezui
nigingen, maar het is niet eerlijk
ze twee keer aan te pakken. Boven
dien, de koninklijke uitkeringen
zitten op de nullijn. Dus ook zij
verliezen aan koopkracht."
Dat was voor de WD voldoende.
Andere partijen die hoopten meer
te kunnen afromen, hebben daar
door geen meerderheid
