Peijs positief
over komst
van mariniers
Vergeten erfenis van de
Kritiek op tunnelkorting Ete hie ook juun?
261 zeeland
Geen Zeeuws paviljoen
op Floriade in Venlo
KAZERNE 'Het ziet er niet slecht uit'
DE HOLLANDSTELLUNG
Hans Sakkers brengt een oude
bunkerlinie langs de grens van
Zeeuws-Vlaanderen in kaart.
zaterdag 8 oktober 2011
door Ben Jansen
MIDDELBURG - Commissaris van de
koningin Karla Peijs is hoopvol
over de kans de nu in Doom geves
tigde marinierskazerne naar Vlis-
singen te halen. „Het ziet er niet
slecht uit", zei ze gisteren in de Sta
tencommissie bestuur, financiën
en welzijn. „We denken dat we
kunnen aantonen dat vestiging
van de kazerne in Zeeland niet
duurder is dan andere oplossin
gen."
Veel wilde Peijs niet zeggen over
de acquisitie van de marinierska
zerne: „Onderhandelen doe je met
de deur dicht." In die onderhande
lingen speelt een werkgroep met
vertegenwoordigers van de provin
cie, de gemeente Vlissingen en het
ministerie van Defensie een be
langrijke rol. Peijs: „We kunnen sa
men met de gemeente Vlissingen
een heel aantrekkelijk aanbod
doen." Ze verzekerde dat beide
Zeeuwse overheden zich 'het vuur
uit de sloffen lopen' voor de mari
nierskazerne. „We zijn er heel
MIDDELBURG - De Floriade volgend
jaar in Venlo moet het zonder
Zeeuws paviljoen stellen. Het dage
lijks provinciebestuur hakt die
knoop dinsdag door. De reden is
het getalm van het bedrijfsleven
met toezeggingen bij te dragen
aan de Zeeuwse presentatie op de
tienjaarlijkse tuinbouwtentoonstel
ling. Gedeputeerde Kees van Beve-
ren (CDA, landbouw en visserij)
rekende op 3,5 ton vanuit het be
drijfsleven. „We hebben daar nog
maar 25.000 euro van binnen. Er
is ons verzekerd dat het allemaal
Mitrailleurkazemat, Abdijstraat Oosteeklo.
goed van doordrongen dat zo'n
kans zich niet vaak voordoet."
De strijd om de marinierskazerne
is intussen in volle hevigheid losge
barsten. Burgemeester Frits Naafs
van de gemeente Utrechtse Heu
velrug (het gemeentehuis staat in
Doorn) zei gisteren dat de mogelij
ke verplaatsing van de kazerne
naar Vlissingen op onjuiste gron
den gebeurt en de regio veel ba
nen kost. De marinierskazerne is
met tweeduizend banen een be
langrijke werkgever in Doorn. Hij
wil de Tweede Kamer er maandag
van overtuigen dat die verhuizing
niet goedkoper is en dat er in
Doorn voldoende mogelijkheden
zijn om de kazerne uit te breiden.
Peijs is dan ook in Den Haag.
Volgens burgemeester Naafs zijn
de gesprekken met de provincie
Zeeland al ver gevorderd. Toch wil
de burgemeester proberen de mari
niers te behouden. Een belangrijk
argument voor verhuizing is dat
de kazerne in Doorn niet zou mo
gen uitbreiden. Dat klopt niet,
stelt de burgemeester.
Net over de grens van
Zeeuws-Vlaanderen ligt tus
sen het Zwin en Antwerpen
de Hollandstellung: een bun
kerlinie die werd aangelegd
in de Eerste Wereldoorlog.
door Jan van Damme
We moeten bijna hon
derd jaar terug, de
Eerste Wereldoor
log 1914-1918. Ne
derland bleef op het nippertje neu
traal en kon betrekkelijk comforta
bel naar de slachtingen in de loop
graven kijken. In Zeeland was het
kanongebulder te horen. Er spoel
den zeemijnen aan en soms was
een bommenwerper de weg kwijt.
Nederland mobiliseerde, en dat
was het wel.
Die periode is verdwenen in de
mist van de geschiedenis. Toch
zijn er - voor Zeeland verrassend
onder handbereik - tastbare herin
neringen aan die eerste zwarte
bladzijden van de twintigste
eeuw: een complete linie met le
vende monumenten, als je bun
kers zo mag noemen.
Hoe dat kan?
Toen de Duitsers in 1914 België
binnenvielen, bleken de oude forti
ficaties niet meer als verdedigings
middelen te voldoen. De in die
tijd beroemde ring van twaalf for
ten rond Luik was niet bestand te
gen het zware Duitse artillerie
vuur. Vanuit die ervaring ontwier
pen Duitse .militairstrategen een
nieuw verdedigingsmiddel: de bun
ker. De diverse functies, die tot
dan in één fort waren onderge
bracht - onderdak voor manschap
pen, munitieopslag, geschutsstel-
ling - werden over de bunkers ver
spreid. Ze waren minder kwets
baar en makkelijker in liniever-
band te gebruiken.
De Duitse strijdkrachten, die heel
België tot aan de Ijzer hadden be
zet, konden hun nieuwe bunkerin
zichten al snel in praktijk brengen.
Je hoefde geen groot strateeg te
zijn om te zien, dat een geallieerde
aanval in de rug een reëel gevaar
was. Een landing op de Belgische
of Zeeuwse kust moest vanuit
Duits gezichtspunt voorkomen
wel goed zal komen, maar daar
kan ik niet meer naar de Staten
met een verzoek om de bijdrage
van de provincie." Het zou trou
wens kort dag worden: na 1 decem
ber mogen geen zware machines
nog het Floriade-terrein op.
Zeeland en West-Brabant overwe
gen zich kandidaat te stellen voor
de organisatie van de Floriade
2022. De haalbaarheid daarvan
wordt onderzocht. Van Beveren
denkt niet dat de afwezigheid van
Zeeland in Venlo van invloed op
die eventuele kandidatuur.
worden. Omdat het bezetten van
het neutrale Zeeuws-Vlaanderen
net een stap te ver ging, besloten
de Duitsers een verdedigingslinie
langs de Belgische kust en de Bel
gisch-Nederlandse grens te bou
wen. Voortvarend en 'gründlich',
Een kwart eeuw later zouden ze
het met de Atlantikwall nog groot
scheepser aanpakken.
Het is een vergeten stuk geschiede
nis. De elektrische draad, die be
doeld was om personenverkeer
tussen België en Nederland gemak
kelijk te kunnen controleren, heeft
in de overlevering wel stand ge
houden. Die hoogspanningsdraad
is van de aardbodem verdwenen,
maar we hebben het er nog steeds
over. De Duitse bunkerlinie net on
der de Vlaams-Zeeuwse grens,
daarover hoor je niemand meer.
En daarvan zijn - merkwaardig ge
noeg - nog veel exemplaren in het
landschap te vinden.
Met dank aan Hans Sakkers en
zijn medeauteurs Johan den Hol
lander en Ruud Murk. Zij schre
ven het boek De Hollandstellung,
over de Eerste Wereldoorlog-bun-
kerlinie van Knokke tot Antwer
pen. Het vertelt over de aanleg,
het idee erachter en over het he
den: de bunkers die er nog zijn en
- volgens de auteurs - bescher
ming nodig hebben.
Tussen het Zwin en de havens van
Antwerpen werden de 411 bun
kers van de zogenaamde Holland
stellung gebouwd. Met de Stellung
Antwerpen (830 bunkers) en de
Turnhoutkanalstellung (132 bun
kers) moest die de noordelijke
flank van het westfront tegen een
aanval in de rug beschermen.
Er werd meteen met vaste ontwer
pen gewerkt. In het boek worden
drie typen onderscheiden: man-
schappenbunkers, mitrailleurkaze
matten en observatiebunkers. Die
van de landmacht werden met ge
prefabriceerde betonstenen ge
bouwd. De marine maakte ge
bruik van stortbeton.
Voor de bouw van de verdedigings
werken en wegenonderhoud
moest 5,5 miljoen ton aan kiezel,
door Ben Jansen
MIDDELBURG - De aangekondigde
kortingsregeling voor de Wester-
scheldetunnel deugt niet, vindt
Statenlid Leen Harpe (Groen-
Links). Gedeputeerde Staten wil
len de provinciale opslag op de
motorrijtuigenbelasting met ge
middeld 25 euro verhogen en een
deel ervan gebruiken voor een aan
passing van de tunneltarieven.
„Onjuist", zei Harpe gisteren in de
Statencommissie bestuur, financi
ën en welzijn. „Dat betekent dat
met een belastingverhoging voor
de Zeeuwen een korting voor alle
gebruikers van de tunnel wordt ge
regeld. Weinigen betalen voor ve
len." Ook Martin Otte (Christen-
Unie) zag een onrechtvaardigheid:
„Wie nooit door de tunnel rijdt,
betaalt toch de hogere opslag op
de motorrijtuigenbelasting."
Harpe voegde er nog aan toe dat
korting ook ten goede komt aan
bedrijven die de tol in hun tarie
ven kunnen verwerken. „Be
nieuwd wat de Nederlandse Mede
dingingsautoriteit ervan vindt."
Ook de Partij voor Zeeland en de
SP hebben bedenkingen tegen de
manier waarop de tunnelkorting
wordt geregeld. WD, PvdA, CDA
en SGP die samen over een ruime
meerderheid in de Staten beschik
ken, steunen de opzet wel.
Het dagelijks provinciebestuur en
de directie van de Westerschelde-
tunnel willen de t-tagtarieven vol
gend jaar niet verhogen. De veelge-
bruikerskorting gaat van 12,5 naar
20 procent van het t-tagtarief en
het aantal passages om ervoor in
aanmerking te komen van 200
naar 150. De hoogtegrens voor klei
ne vrachtwagens, bestelbussen en
campers gaat van 2,50 naar 3 me
ter. Motorrijders betalen volgend
jaar 2,50 euro per rit.
Het is de bedoeling dat volgend
jaar vier tolvrije dagen worden
vastgesteld. De PvdA wil dat elke
maand in het weekeinde een dag
geen tol hoeft te worden betaald.
Maar dat is te duur: 50.000 euro
per keer. Gedeputeerde Kees van
Beveren onderstreepte dat de in
vulling van die tolvrije dagen een
zaak van de tunneldirectie is.
door Rinus Willemsen
Mee z'n fiets an d'and liep
tie over 't schoolplein,
'n Nieuwe schoole in de
buurte van 't zieken'uus
van Terneuzen. 'n Joenge gast van
'n jaor of tiene loopt 'm verbie en
vraogt: "Mééster ete hie vanaovund
ook juun?" En mee lachje rond z'n
mond kiekt ie Adri an.
'n Donderdagmiddag in september,
't Zonnetje schient en de kinders zit
ten mee spannieng te wachten op
mééster Adri. De juffrouw ei net ver
teld, dat 'r vroeger op straote, op 't
plein, jao overal, dialect wier gespro
ken. Da's noe veranderd. En
mééster Adri die kom daor over ver
tellen. Mééster Adri die ei vroeger
ook voo de klasse gestaon. Noe is
tie de voortrekker van 't dialect. Al
'n jaor is tie voozitter van de
Zêêuwse Dialectverênigieng en van-
daoge komt ie in de klasse. "Mien
omao, juf, die praot ook nog dialect.
Tegen m'n moeder. En dan zegt ze:
'k Gaon achter de èrpels in de
schuure." De juffrouw lacht 's. "Zeg
ta strekjes maor 's tegen mééster Ad
ri", antwoordt ze en binst wordt 'r
op de deure geklopt. "Dat is 'm,"
zegt 'n rank jongetje achter in de
klasse. "Die vint kén 'k," fluuster
tie, "van de voetbal. Volgens mij
woont die in Zaomslag." 't Wor stil
le in de kasse. Noe gaot beginnen.
"Weten judder wat of dialect is?"
steekt Adri van wal. Allicht weten
de kinders dat. De viengers gaon de
Breda
-
t 1
Brussel
Lille 1
FRANKRIJK
