spectrum 4
Avontuur in de boshut
Een onderzoek naar zoogdieren
Zaterdag 8 oktober 2011
CU
CU
c
13
O
3
13
Een vink.
Badderende pimpelmezen. foto Chiel Jacobusse
We zijn bij Het Zeeuwse Landschap bezig
met het realiseren van een boshut voor
natuurfotografen. Een hut vanwaar uit je
bosvogels die zich onbespied wanen van
dichtbij kunt bekijken en fotograferen. Het gaat eigen
lijk maar om een paar simpele aanpassingen aan een be
staand gebouwtje, maar wat je daarmee kunt bereiken
is heel bijzonder.
Deze week waren we te gast in de hut van enkele be
vriende fotografen in een terrein van de collega's van
Het Utrechts Landschap. Het ging erom om de fijne
kneepjes van het 'vak' te leren. Want het is natuurlijk
niet zo dat je maar in een hut in het bos hoeft weg te
kruipen om dan maar af te wachten tot de vogels ko
men. Je moet het geluk een handje helpen. Onze colle
ga's hebben dat gedaan door een klein stukje bos extra
aantrekkelijk te maken voor vogels. Er hangt een hele
reeks nestkastjes in de buurt; er wordt regelmatig voer
aangeboden bij de hut en - vooral in de zomer belang
rijk - voor de hut is een kleine waterpartij waar bos
vogels kunnen drinken en badderen.
Het zijn maar een paar simpele maatregelen, maar het
is verbluffend hoe goed dat werkt Toen we de hut na
derden kon je al merken dat het niet om zomaar een
stukje bos gaat. We hoorden aan alle kanten vogels om
ons heen en zodoende raakten onze verwachtingen
hooggespannen. Terwijl we bezig waren om ons in de
hut naar binnen te wurmen streek er al een boomkle
ver neer op nog geen vijf meter afstand. Even hadden
we het idee dat we daarmee een prachtige kans mislie
pen. Maar niets bleek minder waar. Tijdens het uurtje
dat we in de boshut doorbrachten kwam de boomkle
ver nog twaalf keer langs en het was maar één van de
vele soorten vogels.
Een prachtig gekleurde mannetjesvink streek neer op
een tak die prachtig in het zonlicht zat Het oranjebruin
kleurende blad van een beuk verschafte een prachtige
achtergrondkleur en ook deze vogel bleef minutenlang
rondscharrelen. Een grote bonte specht hadden we al
aan horen komen. Het luidruchtige 'tjuuk' in de boom
kruinen klonk steeds dichterbij en ineens streek de vo
gel neer op het mos langs de rand van de vijver.... De
specht nam uitgebreid de tijd om te drinken en te bad
deren en dat op maar een meter of vijf voor ons.
Echt feest werd het toen een paar pimpelmeesjes zich
uitgebreid kwamen badderen. Het is de tijd dat mezen
zich aaneensluiten tot grotere groepen en het kon bijna
niet missen, of andere mezen zouden volgen. En dat
bleek. Achter elkaar kwamen zwarte mees, koolmees,
kuifmees en glanskopmees voorbij en ook die lieten
zich allemaal prachtig observeren en fotograferen. Je
komt werkelijk ogen en oren tekort als je voor het eerst
in zo'n hut zit
Naarmate een hut langer staat wordt het vogelaanbod
steeds groter en gevarieerder. Het kan niet uitblijven of
de grote vogelrijkdom wordt op een gegeven moment
ontdekt door roofVogels. Dat is ook het geval in de hut
Havik en sperwer komen regelmatig buurten en dat
merk je al van tevoren doordat het ineens doodstil
wordt in de omgeving. Na zo'n roofvogelbezoek zijn de
vogels voor de hut een stuk schuwer en beweeglijker,
maar ook dat zakt weer gauw genoeg af.
De hut die we bij Het Zeeuwse Landschap realiseren is
natuurlijk niet bestemd voor het uitoefenen van een pri-
véhobby. Het ligt in de bedoeling om regelmatig foto
workshops te organiseren, waarbij iedereen aan den lij
ve kan ervaren hoe het is om tussen de volkomen arge
loze vogels te kijken en te fotograferen. Ik vind het een
topavontuur.
Op een steile helling van een
bloemdijk staat Hennie met een
flinke grondboor gaten te maken.
Dat is best zwaar werk. Henk
komt met een grote doos muizenvallen aan
gelopen en plaatst er een in ieder gat. Dan
komt Merijn erbij en brengt overal merkte
kens aan. André tekent alles netjes op kaart
in en snel vertrekt men naar de volgende lo
catie. Er worden vandaag zo'n 300 valletjes
in het veld gezet Een fietser stapt even af en
vraagt wat we hier allemaal aan het doen
zijn. Een onderzoek naar muizen? Zijn er
dan zoveel verschillende soorten? De verba
zing is van zijn gezicht af te lezen. En waar
om willen jullie dat allemaal weten? André
van Natuurmonumenten vertelt: „Voor de
natuurbeherende organisaties zijn die mui
zen allemaal natuurlijke soorten, waarvan
men precies in kaart wil brengen hoe het
met die populaties gaat. Dat is een enorme
klus. Vandaar dat medewerkers van Natuur
monumenten, Landschapsbeheer Zeeland,
Staatsbosbeheer en Het Zeeuwse Landschap
daar samen de schouders onder zetten. In
het weekend van 7 tot en met 9 oktober
houdt Zoogdierwerkgroep Zeeland in Zuid-
Beveland een inventarisatieweekend, waar
bij onderzoekers van de landelijke Veldwerk-
groep zich aansluiten. Hierbij worden ver
schillende technieken ingezet. Kerkzolders
worden afgespeurd naar vleermuizen, op
strategische plaatsen worden fotocamera's
opgehangen en vleermuiskasten gecontro
leerd. Van de gevangen dieren wordt wang-
slijm afgenomen voor de analyse van DNA,
de dieren worden gemerkt en weer vrijgela
ten."
Daar komt Peter. Hij heeft op vier plaatsen
braakballen verzameld. Daarin zitten schedel-
tjes van muizen die allemaal op naam kun
nen worden gebracht en zo een schat aan in
formatie leveren. Door al deze technieken
naast elkaar in te zetten, wordt een zo volle
dig mogelijk beeld verkregen. Gehoopt
wordt bijvoorbeeld op de Ondergrondse- of
Noordse woelmuis. Dat zijn soorten die best
wat extra bescherming kunnen gebruiken.
Vrijwilligers zetten vallen uit in de Yerseke moer.
foto Lucien Calle.
Een grote bonte specht.
