Het Nederlandse keurslijf
f?
iolantillen na 10-10-10
Li
De stemming was
opperbest toen een
jaar geleden
(10-10-10) de
Antillen een andere
status kregen. Bonai
re, Sint Eustatius
en Saba zijn nu
'bijzondere gemeen
ten'. Curasao en
Sint Maarten wer
den 'landen' bin
nen het Koninkrijk,
zoals Aruba al lan
ger was. Op de
eilanden overheerst
nu frustatie.
J/°
zaterdag 8 oktober 2011
reageren?
nieuwsredactie@wegener.nl
door Oscar van Dam
illustratie Mark Reijntjens
Klagen op Bonaire
lijkt sinds een jaar
de nieuwe volks
sport. Taxichauf
feurs morren over
de dollar, winkeliers
over de extra belasting en restau
ranthouders over het feit dat men
sen liever eten komen afhalen dan
in het restaurant opeten, omdat de
klanten dat 8 procent belasting
scheelt.
Bonaire is een klaageiland gewor
den. En daarmee blijkt dat in een
jaar veel is veranderd. Het rustige,
gemoedelijke eiland is op z'n kop
gezet. '10-10-10' heeft daarin een al
te drastische verandering gebracht
met een nieuwe munt (de dollar
in plaats van de Antilliaanse gul
den), een verhoging van de invoer-
belasting, maar ook de plaatselijke
btw heeft voor veel kritiek ge
zorgd. Sommige mensen leefden
jarenlang van 'een beetje verkoop'.
Een paar kranten per dag met wat
levensmiddelen en maaltijden van
uit de huiskamer of een aange
bouwde 'winkel' was genoeg voor
een paar honderd gulden per
week en daarmee een krap basisin
komen. Nieuwe belastingregels
hebben de 'huiseconomieën' op
het eiland gebroken en daarmee
nieuwe armoede ingevoerd.
Verzet was het gevolg. Op Bonaire
vond 6 september, op de officiële
feestdag, een manifestatie plaats te
gen de politieke, economische en
maatschappelijke situatie waarin
Bonaire (bijna 15.000 inwoners)
zich bevindt Zo'n 150 mensen pro
testeerden vreedzaam; ze stelden
dat Bonaireanen 'zich momenteel
vreemdeling voelen in eigen land'.
Volgens organisator Cedric Soliana
heeft 10-10-10 veel regels en wet
ten en een hogere belasting opgele
verd. „De mooie vooruitzichten
van een welvarend land zijn ech-
schrijft: „Onze taal, het Papia-
ments, en onze gebruiken worden
niet gerespecteerd. Ons volk heeft
pijn." Volgens Soliana is onafhan
kelijkheid nog beter dan de huidi
ge situatie. „Dan verliezen we wel
licht onze welvaart en moeten we
vechten om ons land op te bou
wen. Maar dan zijn we wel vrij."
Zo radicaal als op Bonaire zijn de
geluiden niet op de andere BES-ei-
landen, Sint Eustatius en Saba.
Maar van frustratie is wel degelijk
'Onze taal, het Papiaments, en onze gebruiken worden
niet gerespecteerd. Ons volk heeft pijn.'
ter uitgebleven. Alles is duurder."
En de politiek heeft minder geld.
Nederland heeft meer dan de helft
van de begroting van de lokale re
gering, het Bestuurscollege, overge
nomen en betaalt rechtstreeks
ambtenaren en andere overheids
personeel. Waardoor de regeerders
een veel kleinere begroting heb
ben. Dat vinden de politici verve
lend, maar kwalijker is de politie
ke onduidelijkheid.
Wat overblijft, is een naar gevoel.
Volgens sommigen ligt het aan de
toename van Nederlanders, Neder
landse regels en een Nederlandse
mentaliteit die weinig ruimte over
laat voor de Bo.naireaanse taal en
gebruiken. Zoals Soliana het om
sprake. Koos Sneek is voorzitter
van de Kamer van Koophandel
van beide eilandjes. Eerder dit jaar
luidde hij de noodklok omdat de
overgang van 10-10-10 volgens
hem 'een afremmende werking
heeft gehad op de ontwikkeling
van Saba en Sint Eustatius' en er
ook nieuwe obstakels zijn opge
worpen. Met alle negatieve gevol
gen vandien voor de economische
ontwikkeling, de ontwikkeling
van het toerisme en het investe
ringsklimaat.
Zijn kritiek luidt dat er door Ne
derland 'nauwelijks is geluisterd
naar het bedrijfsleven en er Neder
landse regels zijn gekopieerd zon
der te kijken naar de lokale situa
tie.' Die kritiek is door de hele
BES-gemeenschap te horen. Will
Johnson, jarenlang de belangrijk
ste politicus op Saba, klaagt dat
voor 10-10-10 Willemstad het
hoofdkantoor van de Antillen was
en nu Kralendijk (Bonaire, red.)
voor de BES-eilanden' dus dat er
feitelijk niets is veranderd. Dat het
invoeren van euthanasie, homohu
welijk en abortus belangrijker is
voor Nederland dan de economi
sche situatie van de bewoners.
Maar bovenal dat Nederland bu
reaucraten heeft gestuurd en dat
de eilanden worden bestuurd door
de Rijksdienst Caribisch Neder
land die 'geen gevoel' heeft met de
burgers. Oud-politicus op Bonaire
Jopi Abraham schreef in augustus
een brandbrief naar de Tweede Ka
mer: „De indruk die regelmatig
van de zijde van de Rijksdienst Ca
ribisch Nederland wordt gewekt
dat het allemaal wel meevalt, is
niet juist. Waar men zich niet van
bewust is dat steeds meer Bonaire
anen afhaken en schijnbaar gela
ten alles over zich laten heenko
men. Actief verzet en luidruchtig
protest passen niet bij het karakter
van de Bonaireaan. Maar de steeds
groter wordende onvrede smeult
als een veenbrand die op onver
wachte plaatsen en tijdstippen
kan en zal ontvlammen."
zie onze website:binnenland
De vlag van de Nederlandse An
tillen wordt gestreken
Aruba, Sint Maarten en Curasao komen na 10-10-10 verschillend uit de strijd
ARUBA is na de komst van pre
mier Mike Eman in 2009 voortva
rend aan de slag gegaan. De groei
cijfers over 2011 (10 procent) spre
ken boekdelen. Het eiland wil daar
naast graag intensief samenwerken
met Nederland, stelt actief burger
schap hoog in het vaandel en wil
fors snijden in het ambtenarenover-
schot van duizend mensen, hoewel
Eman gedwongen ontslag voor
ambtenaren te ver vindt gaan.
SINT MAARTEN heeft vooral pro
blemen met criminaliteit, wat een
slechte zaak is voor inkomstenbron
nummer 1het toerisme. Het ei
land worstelt nog met de verplich
te samenwerking met Curasao (de
Bank van de Nederlandse Antillen
is omgetoverd tot Bank van Cura
sao en Sint Maarten) en heeft aan
passingsproblemen met de autono
mie, maar straalt graag uit dat het
van heel goede wil is.
CURASAO straalt vooral verdeeld
heid uit. '10-10-10' is geen feest
geworden, nu een jaar later via de
commissie Rosenmöller de scree
ning van drie ministers (onder wie
de premier) weer ter discussie is
gesteld. Minister Donner (Binnen
landse Zaken) zei gisteren echter
dat er nog wel een basis is om ver
der te discussiëren over de situatie
op Curasao. Verder valt de diepe
politiek/maatschappelijke scheids
lijn op..Veertig organisaties (ker
ken, banken en bedrijven) hebben
zich verenigd in een anti-regerings-
groep. Oppositie en coalitie staan
fel tegenover elkaar en de econo
mische groei is nihil. De vertegen
woordiger van Curasao in Neder
land, Sheldry Osepawaarschuwde
gisteren dat de anti-Nederlandse
stemming op Curasao kan uitlopen
op rellen als Nederland zich te veel
met het eiland bemoeit.
DOMINICAANSE REP.
IAÏTI
Caribische Zee
CURASAO
ARUBA\ BONAIRE
SABA ST. MAARTEN
ST. EUSTATIUS
Aruba
193 km2
Palm Beach
Bushiribana
Oranjestad Balashi
Westpunt
Curasao
444 km2
St. Kruis
Willemstad
Bonaire
Dos Pos 288 km2
Kralendijk
St. Maarten SatfaV -=St.Bustatius
34 km2 13 km2 21 km2
Philipsburg
NL The Bottom Oranjestad
500 km COLOMBIA
