'Het is een oorlog die je
militair niet kunt winnen'
Broze resultaten ten koste
van grote Nederlandse offers
'Het grootste probleem is dat de VS er vanaf het begin vn)dag 7 oktober 2011
nooit in zijn geslaagd het hele land te pacificeren' 11
Farzad Rabani, een Afghaan uit de Oost-Afghaanse stad Jalalabad
Binnenvallen, de klus kla
ren en weer weg. Zo dach
ten veel Amerikanen tien
jaar geleden. Nu vindt de
helft van de veteranen dat
de oorlog zinloos is.
door Hanneke Keultjes
De oorlog in Afghanistan
die in oktober 2001 be
gon als antwoord op de
aanslagen van 9/11 had
een krachtige, maar vooral korte
strijd moeten zijn. Het werd de
langste oorlog uit de Amerikaanse
geschiedenis. En het eind is nog
niet in zicht „De oorlog in Afgha
nistan is als een almaar uitzaaien
de kanker. Ze is militair niet te
winnen", stelt hoogleraar interna
tionale betrekkingen en oud-mili
tair Andrew Bacevich.
In de tien jaar die Operatie Endu
ring Freedom (duurzame vrijheid)
nu duurt, kwamen ruim 1680
Amerikaanse militairen om, vrij
wel dagelijks sneuvelen er militai
ren. De oorlog heeft tot nu toe 461
miljard dollar (348 miljard euro)
belastinggeld gekost. Uit een re
cent onderzoek van het Pew Re
search Center blijkt dat 50 procent
van de veteranen meent dat de
oorlog zinloos is. Een mening die
Bacevich onderschrijft.
Bacevich, verbonden aan Boston
University, schreef Washington Ru-
les: America's Path to Permanent
War (het Amerikaanse pad naar
permanente oorlog). Volgens Bace
vich beseffen de Amerikanen niet
welke 'catastrofale fout' toenmalig
president Bush na de aanslagen
van 11 september 2001 heeft ge
maakt. „Amerikanen denken nog
altijd dat militair ingrijpen dé op
lossing is, een idee dat voortkomt
uit de Tweede Wereldoorlog."
Bacevich verdeelt de oorlog in drie
hoofdstukken. Hoofdstuk i: shock
and awe. „De regering-Bush dacht
dat het met overweldigende mili
taire macht Afghanistan kon bin
nenvallen, de bad guys omver kon
werpen en weer terug naar huis
kon gaan. Maar ze kwamen er niet
meer weg."
Hoofdstuk 2: het tegenwerken van
de opstand, de zogeheten coun
ter-insurgency. „Dat is een lange,
bloedige strategie. De geschiedenis
heeft bewezen dat die tactiek vaak
mislukt, omdat het publiek zich te
gen de oorlog keert voordat deze
strategie succes heeft."
Hoofdstuk 3: oorlog met onbeman
de vliegtuigjes, de zogeheten dro
nes. „Die worden steeds vaker inge
zet. De regering wil ons laten gelo
ven dat die onbemande vliegtuig
jes alle mensen kunnen doden
van wie wij denken dat het terro
risten zijn. Maar dat is natuurlijk
zeer onwaarschijnlijk."
Bacevich verwacht niet dat het
tienjarige jubileum van de Afgha-
nistanoorlog in de VS voor veel pu
bliciteit zal zorgen. „Wat de troe
pen in Afghanistan doen, heeft
geen impact op het dagelijks leven
van de gewone Amerikaan. Tenzij
jouw zoon of vader terugkomt in
een lijkenzak, maar dat is politiek
onbelangrijk."
Een taliban-strijder in de zuidoostelijke Afghaanse provincie Ghazni, maakt
zich op voor het gebed (juli 2006). Teleurstelling in de regering van presi
dent Karzai en de internationale gemeenschap hebben de aanhang van de
taliban de laatste tien jaar flink doen toenemen, foto Veronique de Viguerie
Vijfentwintig dodelijke
slachtoffers. Nederland
heeft een stevige veer gela
ten in Afghanistan. Maar
waarvoor zijn de militai
ren eigenlijk gesneuveld?
door Gerard den Elt
Tien jaar van Nederlandse
bijdragen aan de vredesin
spanningen in Afghanis
tan hebben aanzienlijke
offers gevergd. De resultaten zijn
broos en 'niet-onomkeerbaar', luid
de de conclusie van een evaluatie
nota van de regering vorige
maand. Vijfentwintig Nederlandse
militairen vielen de afgelopen ja
ren voor de Afghaanse vrede. Nog
eens 150 leden van de Task Force
Uruzgan raakten gewond. Vele vre-
desmilitairen kwamen terug met
geestelijke littekens. Een enkeling
pleegde na terugkeer zelfmoord.
De vier jaar durende uitzending
naar Uruzgan heeft bijna 2 miljard
gekost. Van 1 augustus 2006 tot
1 augustus 2010 verbleef de Task
Force Uruzgan doorgaans met
zo'n 1600 Nederlandse militairen
in de provincie. Het belangrijkste
doel was het herstel van de lokale
structuren. Er werden scholen ge
bouwd, lokale besturen aangesteld
en medische posten ingericht. Zo
moest het vertrouwen van de loka
le bevolking worden gewonnen,
die zuchtte onder het bewind van
stammen en te maken had met de
ondergrondse strijd van de tali
ban. De Nederlandse regering
meent dat in Uruzgan de kwaliteit
van de gezondheidszorg de afgelo
pen jaren is toegenomen, evenals
het scholingsniveau. Er zijn betere
wegen en er is meer economische
bedrijvigheid. Niettemin stelt een
rapport van Human Rights Watch
dat de mensenrechten in de pro
vincie te wensen overlaten. Het po-
litiekorps in Uruzgan ronselt agen
ten door een schrikbewind uit te
oefenen. Ook legt de politie infor
mele belastingen op. De Neder
landse regering erkent dat de ambi
tieuze doelen niet gehaald zijn.
„Vier jaar is niet genoeg geweest
om de lokale Afghaanse overheid
in staat te stellen volledig zelfstan
dig te zorgen voor veiligheid, goed
bestuur en ontwikkeling. De mis
sie heeft wel een stevige basis ge
legd voor de opvolgers en de Af-
ghaanse autoriteiten. Uruzgan was
in 2010 een geheel andere provin
cie dan in 2006."
2007
2008
2009
2010
2011
De opiumproductie in Afghanistan is
na de verdrijving van het taliban-
regime tot recordhoogte gestegen,
melden de Verenigde Naties.
President Barack Obama (foto) ont
vouwt een nieuwe Amerikaanse stra
tegie voor Afghanistan en Pakistan, om
de instabiele situatie in de regio te lijf
te gaan. Vierduizend extra Amerikanen
gaan het Afghaanse leger en de politie
opleiden. Provinciale en presidentsver
kiezingen worden ontsierd door wijd
verspreide taliban-aanslagen, een lage
opkomst en geruchten over ernstige
fraude. Obama kondigt aan dat de VS
in 2011 beginnen hun troepen uit Af
ghanistan terug te trekken.
Een internationale conferentie bepaalt
dat Afghanistan in 2014 voor zijn
eigen veiligheid moet opdraaien en
buitenlandse troepen zich terugtrek
ken. Nederlandse troepen vertrekken
uit Uruzgan (foto).
NAVO-leiders spreken uit dat de
vredesmissie in Afghanistan toppriori
teit heeft. Ze hebben het over een
'sterke en gedeelde lange-termijnver-
plichting'.
Volgens Afghanistan Rights Monitor is
het aantal burgerslachtoffers sinds de
invasie in 2001 in 2010 tot record
hoogte gestegen (2.421 doden).
Oud-president Rabbani (foto), die
namens Kabul met de taliban onder
handelt, wordt vermoord.
