Wat doe iii uit? consument 125 De Nationale Elektriciteitsmeter moet het energieverbruik omlaag brengen. Iedereen wordt daarom opgeroepen komende maandag (10 oktober) een of meerdere elektrische apparaten uit te schakelen. koopwaar De smaak van 1950 Barna woensdag 5 oktober 2011 door Sandra van Maanen Op 10 oktober lanceert 10:10 de eer ste Nationale Elektriciteitsmeter. Die dag luidt de vraag: Wat doe jij uit? Voor de duidelijkheid: het gaat niet om kleding. Door met veel men sen thuis, op school of op het werk één of meer apparaten uit te schakelen, wordt op landelijk niveau het elektriciteitsgebruik aan zienlijk omlaag gebracht. Een nationale dip, maar dan wel één waar we blij van worden. Zo'n 10 procent besparing moet haalbaar zijn, denken de initiatiefnemers. 10:10 is een internationaal concept om men sen er bewust van te maken dat energiebe sparing niet vervelend of lastig is. Het is be wustwording en discipline, meer niet. Door eerder een apparaat uit te zetten, kun je al snel 10 procent op energie besparen. Reken even uit wat dat op jaarbasis scheelt. De campagne wordt breed ingezet, iedereen moet zich aangesproken voelen. Ouders, werknemers, kinderen, studenten, werkge vers: besparen is nog leuker wanneer je het samen doet. Zowel thuis, op school als op het werk kan besparen zonder veel moeite. Het is vooral een kwestie van kritisch kijken op welke plekken energiegebruik minder kan. De rest is vooral discipline. De campagne begon in Engeland en is in middels wereldwijd met succes geïntrodu ceerd. Van Noorwegen tot Nieuw-Zeeland en Frankrijk tot Ghana. Nederland maakte vorig jaar kennis met 10:10. De kracht is de breedte waarmee hij wordt ingezet. Onder het motto 'alle kleine beetjes helpen' wor den voor ouders, studenten, docenten, werkgevers en werknemers simpele, aan sprekende tips gegeven. Het excuus dat be sparing vooral effect heeft als grootverbrui- Energiebesparing is niet vervelend of lastig. Het is niet meer dan discipline en bewustwording. kers zich aanpassen, telt niet langer. Om het gebruik van elektriciteit thuis te ver minderen, presenteert 10:10 een aantal een voudige suggesties. Welke apparaten zijn verantwoordelijk voor 'sluipverbruik'. Door een aan-uit-schakelaar te plaatsen op com puters, dvd-spelers, tuner en combimagne tron, wordt de standbyfunctie omzeild en bespaar je al snel 60 euro per jaar. Mensen moeten zich ook bewust worden van de échte energieslurpers: waterbed, terrasver warmer, whirlpool, airco, sauna en de twee de koelkast in de bijkeuken. Een hulpmid del om erachter te komen welke boosdoe ners de rekening opstuwen, is de energieme ter, die laat zien hoeveel stroom er wordt verbruikt. Doordat verbruik inzichtelijk wordt gemaakt, is het makkelijker kiezen welke apparaten je wel of beter niet gebrui ken kunt en welke aan vervanging toe zijn. Ledverlichting of het gebruik van spaarlam pen zijn ook een slimme investering. Zij zor gen voor maar liefst 85 procent besparing op de kosten voor verlichting. In het dagelijks handelen, is ook besparing te bereiken, bijvoorbeeld door was zoveel mogelijk buiten te drogen, de boel gewoon eens lekker de boel te laten (verboden te stofzuigen!) en in plaats van de lamp een keer kaarsen te branden. Buitenverlichting? Met een bewegingssensor is er alleen licht wanneer dat nodig is. En vergeet de keuken niet. Tijdens het koken deksel op de pan, even geen ovenschotels of friet, maar een dag rawfood. De afwas kunnen we voor een keer misschien met de hand doen. Op school mag het digibord best een keer uit op 10 oktober, vinden de organisatoren van 10:10. Voor leerkrachten een mooie bin nenkomer om over energie te beginnen. Want waar het energiebewustzijn betreft, kun je niet vroeg genoeg beginnen. Ben je uitgespeeld op de computer, dan mag die ge woon uit. Dat is best moeilijk te onthouden als je 5 of 6 bent, maar wél belangrijk. Uiter aard geldt ook voor de kinderen: opladers van laptops, telefoons, MP^-spelers, iPod en iPhone moeten uit het stopcontact wanneer ze klaar zijn met hun werk. Op kantoor is eveneens veel te besparen. Verlichting die uitschakelt wanneer een ruimte verlaten is, gebruik van energiezuini ge apparaten, een dagje niet printen en slim computergebruik bijvoorbeeld. Is die geavan ceerde koffiemachine echt nodig of volstaat een koffiezetter met thermoskannen? Het zijn vaak de meest simpele oplossingen die net het verschil kunnen maken. Volgens de initiatiefnemers heeft 10:10 al leen maar positieve effecten. Niet alleen op het klimaat, maar ook op de portemonnee, gezondheid en het humeur. Inmiddels heeft een aantal grote organisaties te kennen gege ven mee te doen aan de actie op 10 oktober. De ANWB, diverse gemeenten, waaronder Amsterdam, het WNF en voetbalclub FC Groningen zullen hun elektriciteitsverbruik in ieder geval die dag drastisch verlagen. Partners in Nederland van 10:10 zijn de Ho geschool van Amsterdam, Microsoft, ASN Bank, Milieu Centraal, Vara, Spits, Liander, de Universiteit van Amsterdam en Hivos. Q Kijk op www.1010nl.org voor leuke en vooral praktische tips en inspiratie. Zelf een goed idee? Stuur het op naar nederland@1010nl.org reageren? consument@wegener.nl door Wouter Klootwijk Vroeger was alles beter. Voor de rij ken. Ze konden zich een kip ver oorloven met de feestdagen. Een grote hen of een haan met een naam. In België moest het een Mechelse Koekoek zijn, want kippen kun je koekoek noemen. In Nederland had een familielid van de Mechelse kip een goede reputatie, de Noord-Hollandse Blauwe. Een grijze kip. Grijs kun je kennelijk als blauw erva ren. Ze zijn er nog wel, ook de eertijds al even beroemde Assendelfters, maar niet meer in de winkel te vinden. Er zijn maar twee soorten kippen in Neder land, even afgezien van de vrolijkheid op particuliere erven. In de supermarkt heb je vleeskippen, die bijna allemaal maar zes weken leefden. En je hebt legkippen, die na de leg verdwijnen uit het zicht van de Ne derlandse burgers. Legkippen zijn hennen. Waar zijn de hanen dan? Die worden me teen na de geboorte gedood. Het zijn er jaarlijks zo'n dertig miljoen. De piepjonge kuikentjes merken er zelf niks van, maar er zijn mensen die het idee niet kunnen ver dragen dat ze dood moeten. Zouden ze in leven blijven, deze haantjes, dan zouden ze opgroeien tot scharminkels, die niemand hebben wil omdat er nauwe lijks iets aan te kluiven is. Soephaantjes zouden het worden, maar nogal dure. Je zal daar gek zijn om er voor te betalen, al was het alleen maar wat ze de pluimveehouder hebben gekost Maar toch, de beroerd geïn formeerde samenleving maakt bezwaren en vraagt de regering wat te doen aan de praktijk van de eendagskuikens. De regering speelt de vraag door aan Wage- ningen, waar de universiteit onderzoek be gint naar de economische haalbaarheid van dubbeldoelkippen. Dat zijn kippen die eerst een paar honderd eieren leggen en daarna nog eens als zespersoons gebraad kunnen dienen: het hoogtepunt van het kerstdiner. Wageningen doet proeven met de Noord-Hollandse Blauwe. Ook de hanen worden forse beesten. Misschien komt de kip van vroeger terug. Maar die is er al, zegt mij een kippenhandelsman. Hij lan ceert dezer dagen een nieuw product in en kele supermarkten. 'Hollandse kip met de smaak van vroeger' staat op het etiket op bakjes kipfilet en andere producten van kip, allemaal van de borst gesneden. Aan de poten begint de kippenman nog niet. De smaak van vroeger? De smaak van kip, zou ook je kunnen zeggen. Een kip die ouder wordt dan een plofkip, smaakt kippi- ger. We wisten niet van het bestaan, maar ze zijn er met meer dan vier miljoen (per jaar), kippen die ouder worden dan hun kinderen. Het zijn de ouderdieren van de snelgroeiende vleeskippen. Het zijn forse beesten, met verschillende erfelijke eigen schappen die maken dat de kuikens die ze samen maken, enorm snel groeien. Zelf zijn ze langzamer. De ouders van plof- kippen worden pas na een jaar geslacht, na dat ze eerst voor honderden nakomelingen zorgden. Nog niet zo lang geleden brachten deze ouderdieren de pluimveehouder niets op. Sterker, voor afvoer moest hij betalen. Dat is veranderd. De hanen gaan naar Frankrijk voor in de coq au vin. De hennen worden in Nederland geslacht, in Epe, en gaan naar verschillende Europese en Afri kaanse landen en naar kippensoepfabrikan ten. Nederlandse consumenten kwamen er niet aan te pas, we konden geen dikke moe derkip kopen in de super. Maar voorzichtig probeert een kippenman nu 'de smaak van vroeger' onder de mensen te brengen. Zo kunnen we vast wennen aan de nieuwe Noord-Hollandse Blauwe uit Wageningen, die smaakt naar 1950. reageren? klootwijk@wegener.nl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2011 | | pagina 25