op Schiphol
O
0
O
O
Recht op privacy
contra veiligheid
van passagiers
I?
II
'De afgelopen zes jaar hebben wij overigens wel potentiële
aanslagen op de burgerluchtvaart voorkomen.'
Ben Swagerman, hoofd beveiliging KLM
woensdag 5 oktober 2011
KNOWN TRAVELLER: bekende passagier
5a3 Irisscan
beeld Ruud Willems/bron IATA
vullende informatie over zichzelf
hebben prijsgegeven en beschik
ken over speciale passen waarin
die gegevens zijn opgeslagen, hun
eigen veiligheidslaan met lichte
controles.
De bulk van de reizigers, 60 pro
cent, ondergaat in de veiligheids-
check van de toekomst, al lopend
een vergelijkbare check als nu.
TSA begint in Amerika met het
categoriseren van reizigers aan de
hand van persoons- en reisgege-
vens en het op proef aanleggen
van veiligheidslanen.
„Hierdoor kunnen we veiligheids
personeel dat nu nodig is om ieder
een op dezelfde wijze te controle
ren, inzetten om risicogroepen
extra te controleren", zegt TSA-top-
man Pistole. „We focussen ons op
passagiers van wie we denken dat
ze een risico vormen, waardoor te
gelijkertijd anderen minder wor
den belast." Daar zit meteen de an
gel van de nieuwe aanpak. Om uit
te kunnen maken tot welke van de
categorieën een luchtreiziger be
hoort, moet ver voor diens reis al
een elektronisch beeld van hem
zijn gevormd aan de hand van
door luchtvaartmaatschappijen ter
beschikking gestelde documenten
(naam, verblijfplaats, creditcard
nummer, e-mailadres, voedselvoor-
keur), informatie van opsporings
instanties en een gedragsanalyse.
TSA-topman Pistole, tot vorig jaar
zomer tweede man bij de FBI, wil
niets zeggen over de wijze van be
oordelen. „Maar we zullen ras, ge
slacht en nationaliteit zeker geen
onderdeel laten uitmaken van die
beoordeling. Dat is tegen de wet."
Röntgenscan
Metaaldetector
Vloeistofdetector
Schoenscan
Explosievendetector
Lichaamsscan
zie onze website:buitenland
Journalist van Wall Street Jour
nal over de plannen van TSA.
Terwijl wereldwijd wordt
nagedacht over nieuwe
veiligheidscontroles, blijft
op Europese vliegvelden,
waaronder Schiphol, alles nog bij
het oude. „Zo'n nieuwe aanpak als
TSA en IATA willen, komt er voor
alsnog niet", zegt Edmond Mes-
schaert namens de Nationaal Coör
dinator Terrorismebestrijding
(NCTB). „Er is geen reden om iets
te veranderen aan de combinatie
van röntgenscans voor handbaga
ge, en bodyscans en fouilleren
voor personen. Wij blijven ieder
een hetzelfde behandelen. Wel
wordt gewerkt aan een proef"
Gisteren begon in Amsterdam een
conferentie over beveiliging van
de luchtvaart, waarop deskundi
gen, waaronder van de IATA, juist
een pleidooi hielden om binnen
enkele jaren de passagiers op
Schiphol soepeler langs de pas-
poort- en veiligheidscontroles te la
ten gaan met behulp van nieuwe
apparatuur en risicoanalyses -
vooraf- van passagiers. Dat zou
ook tot kostenbesparing moeten
leiden, luidde de boodschap.
Want na de aanslagen in New
York zijn de kosten de pan uit gere
zen. Na ieder nieuw incident
(vloeibare bommen, bomschoe-
nen) stelden overheden weer nieu
we eisen. Alleen op Schiphol lie
pen de kosten in tien jaar tijd op
van 83 naar 254 miljoen euro.
„Kosten die veel te makkelijk op
de passagiers worden afgewenteld.
Waarom betaalt de overheid dat
niet? Daarbij komt dat niet ieder
land even streng controleert",
wijst KLM-topman Peter Hartman
op het oneerlijke speelveld. „Bo
vendien vinden passagiers al die
controles erg vervelend."
De NCTB is terughoudend over
nieuwe vormen van controle van
wege privacy: het aanleggen van
reizigersprofielen ligt gevoelig in
Europa. Edmond Messchaert: „De
EU is nog niet zo ver."
Niet dat de NCTB niet wil. In fe
bruari pleitte de coördinator terro
rismebestrijding samen met de
AIVD in de Tweede Kamer ver- k
geefs voor het verzamelen en be
waren van passagiersgegevens.
De Europese Commissie is bezig
met een voorstel om de privacy-
grenzen op te rekken. Dan kun
nen overheden straks alle klantge
gevens van luchtvaartmaatschap
pijen opvragen om die te bunde
len met andere gegevens. Zo'n dos
sier mag maximaal een maand
worden bewaard en is alleen be
doeld voor intercontinentale vluch-
ten en voor de eigen lidstaten;
doorgifte van gegevens aan derde
landen is beperkt. Nederland staat
positief tegenover het voorstel. In
voering van de EU- maatregel
duurt - als deze al wordt aangeno
men - nog op zijn minst anderhalf
jaar. Daarna vergt het nog eens zes
jaar voordat van alle Europese rei
zigers gegevens worden uitgewis
seld. De VS en Groot-Brittannië
gebruiken al twee jaar reisgege-
vens om passagiers te screenen.
De KLM dringt al lang aan op aan- -
passingen van veiligheidscontro
les. Volgens Ben Swagerman, hoog
ste man op het gebied van veilig
heid zijn de bestaande controles
zelfs risicovol voor de activiteiten
van KLM op Schiphol, die voor 70
procent draaien om overstappen
de passagiers.
„Elke minuut die gespendeerd
wordt bij veiligheidscontroles ver-
groot de kans dat de passagier zijn
vlucht mist. Lange rijen zijn boven
dien een veiligheidsrisico op zich.
De afgelopen zes jaar hebben we
potentiële aanslagen op de burger
luchtvaart voorkomen. Individue
le terroristen halen we er wel uit,
maar naarmate hun organisatie
graad groter wordt, neemt het be
lang van informatievergaring toe.
Ik wil het belang van privacy niet
bagatelliseren, maar geen enkel
mensenrecht is absoluut. Je moet
een afweging maken, zeker als het
gaat om mensenlevens."
