Omslag in denken over cultuur nodig
cultuur 113
'Mijn liedjes
staan midden in het leven'
TOEKOMSTVISIE Raad voor de Cultuur Zeeland zet onder meer vraagtekens bij instandhouding 'dure' orkesten
'Engel van Doel'
maakt kans op
een Gouden Kalf
agenda
woensdag 28 september 2011
aB^§aSEffiKS»S!35fêg^SS»9SSSHÖS!
door Rolf Bosboom
middelburg - Het denken over cul
tuur in Zeeland is toe aan een om
mezwaai. De provincie hoeft niet
alle denkbare faciliteiten op dat ge
bied in eigen huis te hebben. Zo is
het bijvoorbeeld de vraag of het
nog wel verantwoord is dure voor
zieningen zoals Het Zeeuws Or
kest en Zeeuws kamerorkest TY
zeifin stand te houden.
Dat stelt de Raad voor de Cultuur
Zeeland in zijn visie - getiteld
Zeeuwse Einders - op de toekomst
van (gesubsidieerde) cultuur. Die
is opgesteld op verzoek van Gede
puteerde Staten, naar aanleiding
van de noodzakelijke bezuinigin
gen op kunst en cultuur. Het ad
door Marius Roeting
Albert Niland houdt van het Neder
landse publiek. „Dat is ruimden
kend en respectvol. Er is hier nog
aandacht voor akoestische, niet com
merciële muziek in kleine zalen." In Amster
dam nam hij zelfs het album Live in Pamdiso
(2006) op. Desondanks is de Ier nog niet zo be
kend. Daar gaat de komende tournee zeker ver
andering in brengen. Die begint zaterdag in
Nieuw- en Sint Joosland. Een week later staat
Niland in Oostburg.
Albert Niland is, ondanks wat zijn naam doet
vermoeden, een rasechte Ier. „Ik kom uit Gal-
way en stam uit een boerenfamilie die dat vak
generatie na generatie heeft voortgezet. Er is
geen link naar een Hollandse tak."
Hij maakt dan ook Ierse muziek, maar van een
ander soort dan die de Nederlander gewoon
lijk associeert met Iers. „Melodisch en qua com
positiestructuur zal het soms herkenbaar zijn,
maar het is een mix van alle invloeden en erva
ringen die ik gedurende mijn leven heb opge
daan. Invloeden uit de traditionele muziek,
maar ook uit San Francisco, Londen en de fla
menco. Als je maar lang genoeg in de muziek
blijft, ontwikkel je je eigen identiteit."
De muzikant uit Galway heeft geen echt verle
den in de traditionele folkmuziek, maar speel
de wel enkele jaren in de begeleidingsband van
het dansspektakel Riverdance, deed het voor
programma van de Planxty-reünieconcerten in
2004 en twee jaar later voor Moving Hearts.
Hij dompelde zich drie jaar lang onder in de fla-
mencomuziek in Andalusië.
„Ik voel me meer een solotroubadour. Met een
band heb je wellicht meer bereik. Als solo-ar
tiest ben je beperkter, maar een optreden is in
tiemer. Ik vind het een uitdaging om luiste
raars dan juist te raken. En als je binnenkomt,
raak je ze recht in het hart. Ik ben zeker geen
folkmuzikant. Die muziek blijft naar mijn idee
hangen in het verleden, verandert nauwelijks.
Ik wil voorwaarts kijken, niet blijven stilstaan
en andere mogelijkheden exploreren."
Niland doet dat in een muzikale stijl die nauwe
lijks onder te brengen valt, behalve dan onder
het kopje akoestisch. Het bevat Ierse folk,
blues, een toefje jazz, een scheut flamenco en
zelfs soul. En dat allemaal fijngemalen tot de
Albert Niland-sound.
De stem waarmee hij zijn eigen geschreven
nummers zingt houdt het midden tussen het
rockige van Bart van der Weide (Racoon) en
het zwoele van Milow. Zijn teksten zijn per
soonlijk gekleurd. „Liedjes schrijven is een lo
pend experiment. Mijn liedjes staan midden in
het leven. Als je alles bij elkaar zet, zou je een
muzikale biografie kunnen samenstellen. Ik
schrijf over gebeurtenissen die ik meemaak,
over ervaringen en invloeden die ik opdoe.
Daarbij beschouw ik meer de donkere kant
van het bestaan. Mijn liedjes zijn echter niet de
vies dient als voorzet voor de Ka
dernota Cultuur 2013-2016, die de
provincie volgend jaar moet opstel
len.
De Raad voor de Cultuur, die zich
heeft laten bijstaan door een exter
ne adviescommissie onder leiding
van hoogleraar Hans Mommaas,
doet nog geen voorstellen voor de
verdeling van subsidiegelden. Het
adviesorgaan wil vooral de discus
sie over het belang van cultuur in
Zeeland op gang brengen.
De belangrijkste bevindingen uit
Zeeuwse Einders op een rij:
Publieksbereik en de economi
sche waarde van cultuur zijn be
langrijk, maar ook weer niet alles
bepalend. Er dient een goede ba
lans te zijn met artistieke kwali
teit. Ook experiment en vernieu
wing moeten de ruimte krijgen.
Er is voldoende podiumaanbod,
maar het aanbod is vaak te versnip
perd. Meer afstemming in de pro
grammering is daarom noodzake
lijk. Dat kan gebeuren door het
Zeeuws Uitburo of met het aanstel
len van 'regioregisseurs'.
De provincie moet hoogwaardi
ge, aansprekende initiatieven met
een Zeeuws of de provincie over
stijgend belang structureel (blij
ven) steunen. Dat geldt in het bij
zonder voor de grote festivals.
Aan initiatieven met een regio
naal belang kan de provincie bij
dragen via 'cultuurarrangemen
ten', een uitbreiding van de huidi
ge kunstarrangementen.
Voor vooral dans en orkestmu
ziek hoeft Zeeland niet per se alle
kostbare voorzieningen (zoals Het
Zeeuws Orkest en TY) zelf te heb
ben. In plaats daarvan kunnen
ook gezelschappen naar de provin
cie worden gehaald. „Moeten we
niet een beetje af van het Zeeuws
chauvinisme?", vraagt de raad zich
af „Wat van ver komt, kan best
lekkerder zijn. Niet alles hoeft van
eigen bodem, naar eigen recept
worden bedacht en gemaakt."
Zeker niet bezuinigen op cul
tuureducatie (muziekscholen, bi
bliotheken, jeugdtheateropleiding,
kunsteducatie). „Dat legt de bijl
aan de wortels van de toekomst."
Zeeland heeft de grootste mu
seumdichtheid van Nederland,
Albert Niland: „Als je maar lang genoeg in de muziek blijft, ontwikkel je je eigen identiteit."
pressief. Ik wil de onderwerpen niet te nadruk
kelijk neer zetten."
Niland wordt geroemd om zijn gitaarbegelei
dingen, waarin hij alle invloeden laat terugko
men. Een eclectisch singer-songwriter uit Ier
land. Dat lijkt bijzonder. „Er zijn inderdaad wei
nig bekende Ierse singer-songwriters, maar de
genen die mij sterk beïnvloed hebben, zijn wel
verdomd goed. Ze zijn alleen niet commercieel
succesvol. Hun poëzie is voortreffelijk. Maar
het klopt, met lyriek missen we wellicht wat.
Muzikaal staan we er beter voor. Zelfs Dylan
heeft destijds zijn stijl aangepast naar meer bal-
ladgericht toen hij Ierland had bezocht."
Albert Niland, zaterdag 1 oktober in De Wegwijzer,
Nieuw- en Sint Joosland (20.30 uur); zaterdag 8 okto
ber in Ledeltheater, Oostburg (20.15 uur).
maar het schort aan een helder
profiel. Met meer samenwerking,
en het opzetten van 'thematische
lijnen' (zoals op maritiem en agra
risch gebied), toeristische arrange
menten en culinaire combinaties
valt nog veel winst te behalen.
De beeldende kunst, nu vooral
op Walcheren geconcentreerd, zou
zich moeten uitstrekken over de
hele provincie. CBK Zeeland kan
hierin het voortouw nemen. Te
denken valt aan grote zomerten-
toonstellingen en masterclasses.
Inzetten op samenwerking met
private partijen lijkt kansrijk. Een
voorbeeld is het plan van boekhan
del De Drukkerij in Middelburg
om een debat- en culturele ont
moetingsplaats op te zetten.
utrecht - De Engel van Doel is bij
het Nederlands Film Festival in
Utrecht genomineerd voor een
Gouden Kalf, in de categorie Beste
Lange Documentaire. De film over
de teloorgang van het dorp Doel is
geregisseerd door Tom Fassaert en
geproduceerd door de uit Zonne-
maire afkomstige Digna Sinke.
De andere twee kandidaten in de
categorie Beste Lange Documentai
re zijn Niet Zonder ]ou van Petra
Lataster-Czisch en Peter Lataster
en Water Children van Aliona van
der Horst. De winnaar wordt vrij
dag bekendgemaakt.
De Engel van Doel kreeg begin dit
jaar al een eervolle vermelding op
het filmfestival in Berlijn en was
onlangs nog te zien bij Film by the
Sea in Vlissingen.
Meer agendanieuws en het
complete bioscoopprogramma zijn
te vinden op de website van deze
krant.
Middelburg
Burgemeester Schouwénaar leidt zijn
favoriete film ub: The Day of the Jackal.
Cineman Middelburg, 20.00 uur
Jazzsessieband
Desafinado, 21.00 uur
BOEKENPRIJS
Wat is het mooiste Zeeuwse boek
van het afgelopen seizoen? Breng uw
stem uit: www.pzc.nl/Boekenprijs.
STUUR UW TIPS NAAR redactie@pzc.nl
Zet uw foto in een album op
www.pzc.nl/foto
