Meer premie voor uitgekleed pakket
I
D
II
'Bij marktwerking leven volstrekt verkeerde verwachtingen.
Aanbod schept vraag, ook in de zorg.'
Hoogleraar gezondheidseconomie Johan Polder
woensdag 28 september 2011
betaalt
door Monique Prins
Wie ongezond leeft,
moet meer betalen.
Dat is de mening
van een meerder
heid van de Neder
landers, zo blijkt
uit een onderzoek dat het Centraal Bu
reau voor de Statistiek (CBS) deze week
bekendmaakte. Hoogleraar gezondheids
economie Johan Polder voelt er niets
voor verwijtbare risico's zwaarder te belas
ten. „Het is een heilloze weg. Wie contro
leert dat? Krijgen we dan een rookpolitie?
En een overgewichtspolitie? Dat is niet
een samenleving waar ik graag in zou wil
len leven."
„En wat is verwijtbaar? We gaan automo
bilisten die bekend staan als brokkenpilo
ten toch ook niet vragen om een groter
deel van hun ziekenhuisrekening te beta
len? En wat doen we met beoefenaars
van gevaarlijke sporten? Bovendien is ro
ken een verslaving waar je niet zo makke
lijk vanaf bent. Verder is niet aangetoond
dat rokers meer gebruik maken van de
zorg, waarschijnlijk doen ze dat zelfs min
der. Nog altijd krijgt 86 procent van de ro
kers geen longkanker."
En je zou kunnen zeggen da[ ze hun fi
nanciële bijdrage geleverd hebben via de
accijnzen, zegt Polder. „Dit jaar stroomt
1 er 2,5 miljard euro tabaksgeld in de schat-
j kist. Je zou dat potje apart kunnen hou
den en kunnen gebruiken om de preven
tie te betalen. Dit kabinet heeft er juist
voor gekozen de therapie om te stoppen
met roken uit het basispakket te schrap
pen. Echt een gemiste kans."
Roken komt bovendien vaker voor bij
mensen in de lagere sociale klasse, zo vult
hoogleraar medische ethiek Guy Widders-
hoven aan. „Het zou onrechtvaardig en
stigmatiserend zijn om hen extra te straf
fen. Dat je zware rokers en drinkers wilt
stimuleren om te stoppen of te minde
ren, mag best. Maar doe dat dan met bete
re preventie en therapie of via een hogere
prijs voor een pakje sigaretten of een fles
sterke drank."
Het Nederlandse zorgstelsel is gebaseerd
op solidariteit: iedere volwassene betaalt
dezelfde premie voor de basiszorgverzeke
ring, ongeacht leeftijd, gezondheid of
kans op ziekte. Maar meer dan de helft
van de Nederlanders lijkt daar nu veran
dering in te willen brengen. Volgens Wid-
dershoven zal het zo'n vaart niet lopen.
„Ik zie de neiging om anderen direct ver
antwoordelijk te willen stellen voor hun
gedrag. Maar ik betwijfel of in dit geval de
solidariteit wordt uitgehold. De oproep
om meer te betalen voor risicovol gedrag
kan voortkomen uit de gedachte dat we
de zorg anders niet betaalbaar kunnen
houden voor de massa. En voor de echte
zwakkeren zoals bejaarden en chronisch
zieken. Want hen wordt niet gevraagd
om de portemonnee te trekken."
De zorgkosten drukken zwaar op de over
heidsbegroting. En die kosten zullen blij
ven stijgen door de vergrijzing, zo is de
verwachting. Maar die kosten zijn volgens
"gezondheidseconoom Polder te overzien.
„Ouderenzorg is duur. Dat komt vooral
omdat de totaalkosten van zorg- en woon
lasten in het AWBZ terecht komen. Maar
je kunt de woonlasten ook particulier re
gelen. De nieuwe grijze golf bestaat uit
babyboomers die geld hebben om zelf de
Betalen voor ongezonde leefstijl
Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat rokers en mensen die veel alcohol drinken
meer zorgpremie zouden moeten betalen. Bijna een kwart is voorstander van een hogere
premie voor mensen die onvoldoende bewegen.
Mensen
die
roken
Mensen met een
niet zo goede
gezondheid
De premie zou hoger moeten zijn voor...
De premie zou ongewijzigd moeten blijven voor...
De premie zou lager moeten zijn voor...
infographic CRW bron CBS
kosten voor een tehuis of appartement te
betalen. Veel van hen hebben een koop
huis en kunnen de waarde inzetten om
hun eigen zorg betaalbaar te houden."
En Polder heeft nog een andere oplos
sing: schroef de pensioenleeftijd op. „Ik
weet het, ik stoot tegen heilige huisjes als
hypotheekrente en langer doorwerken.
Toch zeg ik het. We moeten op korte ter
mijn de discussie aangaan over doorwer
ken tot je zeventigste. De vergrijzing
vraagt erom, maar maakt het ook moge
lijk. Mede door de goede gezondheids
zorg, hebben we er de laatste veertig jaar
circa acht doorgaans gezonde jaren bij ge
kregen."
Het is een lastig dilemma, erkent Polder.
Als verzekerde wil je het liefst zo min mo
gelijk geld betalen. Maar als je straks in
het ziekenhuis belandt, wil je kunnen re
kenen op de beste zorg. Dat gaat niet sa
men. „Als je aan mensen vraagt: als je
over 20 jaar ziek wordt, wil je dan de zorg
van 2030 of van 2010. Iedereen wil dan ge
bruik maken van de nieuwste zorg. Maar
als je dat wilt, dan zal je daar langer voor
moeten doorwerken."
Bij marktwerking in de zorg leven vol
strekt verkeerde verwachtingen, stelt Pol
der. De markt kan er prima voor zorgen
dat mensen waar voor hun geld krijgen.
Maar de markt kan niets aan de volume
groei doen. Integendeel, markten zoeken
altijd naar uitbreiding, nooit naar krimp.
Aanbod schept vraag, ook in de zorg.
„Door nieuwe behandelmethoden en me
dicijnen sterven minder mensen aan
hart- en vaatziekten. Meer mensen overle
ven een hartaanval. Dat is prachtig, maar
dat betekent wel dat het aantal mensen
met chronische hart- en vaatziekten toe
neemt. En dat kost geld. Maar dat bete
kent niet dat we de vooruitgang van de
medische zorg willen stopzetten."
Het nieuwe zorgstelsel dat vijf
jaar geleden werd ingevoerd
zou de kwaliteit verbeteren en
de prijzen verlagen. Maar ook
dit jaar gaat de zorgpremie op
nieuw omhoog.
door Ap van den Berg
e zorgpremie voor de verplich
te basisverzekering stijgt licht
in 2012, maar het totaal aan
zorgkosten rijst de pan uit.
„De meeste volwassenen zijn in het nieu
we jaar tot ruim honderd euro meer
kwijt. En in individuele gevallen kan dat
zelfs nog meer zijn", aldus Erik Hordijk,
directeur van prijsvergelijker Verzekerings-
site.nl.
Zorgverzekeraar DSW maakte gisteren als
eerste bekend dat de basispolis van de
Dordtse maatschappij straks met slechts
drie euro per maand omhoog gaat naar
102,50 euro. De meeste andere verzeke
raars zullen DSW waarschijnlijk volgen
of iets overtreffen.
Voor verzekerden zeker geen reden om
de vlag uit te steken: langs andere wegen
moeten ze een flinke veer laten.
Zorgverzekeraars moeten van 'Brussel'
hun reserves spekken om tegenvallers be
ter te kunnen opvangen. Bovendien krij
gen ze minder compensatie (verevening)
van de rijksoverheid voor risico's. De jjo-
lishouders draaien daarvoor op, onder
meer via een zeer forse verhoging van het
verplichte eigen risico.
Nadat de no claim (teruggaafregeling) in
2008-werd ingeruild tegen een eigen risi
co (betaalregeling) van 150 euro werd dat
bedrag telkens met slechts 5 euro per jaar
opgehoogd. In 2012 stijgt het bedrag ech
ter spectaculair met 50 euro naar 220 eu
ro.
Verder heeft het kabinet de bezem ge
haald door het basispakket voor de ver
plichte polis. Fysiotherapie wordt beperkt
en de vergoeding voor maagzuurremmers
verdwijnt (behalve voor chronisch zieken
die ze al een halfjaar innemen), evenals
de bijdrage voor een cursus stoppen met
roken en voor dieetadviezen.
Wie voor die zorg vergoedingen wil blij
ven ontvangen, zal zich moeten bijverze
keren tegen een meerprijs.
Voorts komt er - onder het mom van
meer eigen verantwoordelijkheid voor
burgers - een eigen bijdrage voor genees
kundige geestelijke gezondheidszorg
(GGZ) en wordt de eigen bijdrage voor
de AWBZ-hulp opgehoogd. Ook die maat
regelen zullen - afhankelijk van de indivi
duele behoefte aan die hulp - ten koste
gaan van de portemonnee.
Daar komt bij dat het kabinet honderden
miljoenen euro's wegsnijdt uit de zorgtoe-
slag, waardoor heel veel mensen in 2012
minder toelage krijgen. Hogere inkomens
moeten straks een hogere inkomensafhan
kelijke bijdrage betalen, die kan oplopen
tot duizend euro bruto. Chronisch zieken
en gehandicapten krijgen de 50 euro
extra aan verplicht eigen risico slechts ten
dele gecompenseerd via het Centraal Ad
ministratie Kantoor (CAK), wat ook koop
kracht kost.
En niet in de laatste plaats zullen de mees
te aanvullende polissen volgend jaar mis
schien wel 10 procent duurder worden,
ook al vanwege de vergoedingen die uit
het basispakket ernaartoe zullen verhui
zen.
En dat gaan veruit de meeste huishou
dens voelen, want maar liefst 90 procent
van de verzekerden heeft één of meer aan
vullende polissen afgesloten.
