221 zeeland
Perkoenpaaltjes bonte mengeling van
zaterdag 17 september 2011
1 S
DIJKEN Hobbyfotograaf Juliette Timmerman brengt'een ode aan de verdwenen paaltjes langs de Oosterschelde
Juliette Timmerman bij een rij perkoenpaaltjes. foto Martine Kaldenberg
door Joeri Wisse
Eeuwenlang stonden er
honderden kunstwerk
jes langs de Zeeuwse
kust: paalhoofden die
onder invloed van
mens, weer en wind de meest bij
zondere vormen en kleuren heb
ben aangenomen. Wie ze wil gaan
bekijken, moet opschieten. De dui
zenden perkoenpaaltjes zijn al
voor het grootste deel op de vuil-
stort beland.
Juliette Timmerman uit Dreischor
heeft voor de grote kaalslag plaats
vond, de 'kunstwerkjes van moe
der natuur' vastgelegd. „Het begon
zes jaar geleden. Met mijn cameraa
tje liep ik langs de dijk en maakte
wat foto's van de paaltjes. Pas toen
ik ze op de computer bekeek, ging
er een wereld voor me open."
Enthousiast vertelde ze vrienden
over de schoonheid van de diepe
kloven en de kleurrijke korstmos
sen op de paaltjes. Eén van hen,
Silvester Vermunt van Projectbu
reau Zeeweringen, kwam met een
voor Timmerman ontluisterende
mededeling. „Hij zei: 'Ik zal je
eens wat vertellen. Ze gaan er alle
maal aan.' Dat triggerde iets in
mij; vanaf dat moment wilde ik ze
zoveel mogelijk vastleggen."
Na drie jaar had Timmerman zo
veel materiaal langs de Schou-
wen-Duivelandse Oosterscheldedij-
ken verzameld dat ze er een al
bum van maakte. Het was het mo
ment dat haar enthousiasme over
sloeg op vrienden en bekenden.
„Vrienden die naar Friesland emi
greerden, wilden afdrukken voor
aan de muur. Een collega heeft me
in contact gebracht met Adriaan
Langendonk van de uitgeverij Den
Boer de Ruiter."
Zoals Timmermans vrienden al
hadden gedacht, zag dat de foto's
genoeg potentie hadden voor een
boek. „Ik had een kunstboek in ge
dachten, met vooral foto's." Op
aanraden van Langendonk heeft
ze het breder getrokken. „Meer
omgevingsfoto's, meer teksten",
vat Timmerman samen. „Oud-do-
cent Aardrijkskunde Frans Beek
man is ook historisch geograaf Hij
heeft zich opgesloten in de Ko
ninklijke Bibliotheek om zich te
verdiepen in de geschiedenis van
de Zeeuwse dijken." Over het resul
taat is Timmerman tevreden. „Het
is heel toegankelijk geworden. Als
'Schoonheid langs de Oosterschelde -
ode aan de perkoenpaaltjes' ligt vanaf
vandaag in de Zeeuwse boekhandels.
ISBN 978-90-79875-24-5. Meer infor
matie: www.zeelandboeken.nl. Prijs:
20,- Een selectie van het werk is tot 10
oktober te zien in de bibliotheek van
Zierikzee. Daarna hangen de foto's bij
De Drukkerij in Middelburg.
ik het lees, snap ik het. En dat is
belangrijk, want ik ben nog steeds
gewoon een leek." Naast Beek
man, bevat 'Schoonheid langs de
Oosterschelde' een inleiding van
Timmerman, een beschouwing
van Yvon Lievense over de artistie
ke waarde van de ku(n)stwerkjes
en een bijdrage van Rita de
Ligt-van der Zee die ingaat op het
leven op en rondom de perkoen
paaltjes. Een drietal interviews
van de hand van Kantinka Can-
ters-Peters met 'dijkmannen' geeft
een levendig beeld van het werk
aan de dijk. Kantonnier Ben Schot
en dijkwerker Kees Struijk vertel
len over het zware werk van vroe
ger, terwijl Silvester Vermunt de
noodzaak van de huidige dijkver
sterking uitlegt.
Timmerman ziet het werk van Bu
reau Zeeweringen met lede ogen
aan, maar heeft er uiteindelijk wel
vrede mee. „Toch heb ik er veel
moeite mee gehad. Als je nu vanaf
Borrendamme naar de Heerenkeet
fietst, rij je de heel tijd langs ste
nen met daarover gietasfalt. Dat is
zo lelijk, daar wordt ik echt verdrie
tig van."
De nieuwe dijkbekleding zonder
asfalt, vindt ze mooier. „Die ste
nen kleuren nu al groen van de al
gen en tussen de blokken leeft het
weer, daar vind je al weer oesters
en mosseltjes."
Het boek sluit af met hetgeen
waar Timmerman het allemaal
om te doen was: dertig pagina's fo
to's waarin het perkoenpaaltje de
absolute held is. Behalve de diepe
kloven, zeewieren, korstmossen
en schelpdiertjes trof Timmerman
ook minder voor de hand liggende
objecten aan op de paaltjes zoals
bierdopjes, lieveheersbeestjes en
verfresten. Tijdens de vele uren
die ze langs de Oosterscheldedijk
doorbracht, ontdekte 'ze dat ze
niet de enige iets speciaals heeft
met de perkoenpaaltjes. „Ik ben
een visser tegengekomen met een
radiootje dat hij op de maat van
de paaltjes heeft uitgezocht."
Oranje dooiermos is één van de meest voorkomende korstmossen.
Sommige paaltjes zijn ooit - zonder bekende reden - geschilderd.
