Tanend gezag van de burgemeester niet per se negatief
II
'Onveiligheidsgevoelens willen we uitbannen. En het is de
burgemeester die daarvoor moet zorgen
'Het zijn vaak geen
doodzondes die ze
begaan, maar fouten'
Marcel Becker, docent bestuurlijke integriteit van de Radboud Universiteit
dinsdag 30 augustus 2011
In de fout
B 1988: Burgemeesters Bert Smallen-
broek van Smallingerland en Sytse Fa-
ber van Hoogeveen krijgen het tijdens
een avondje stappen in Zwolle aan de
stok met een groep jongeren. Smallen-
broek stapt onder druk van zijn ge
meenteraad op; Faber kan blijven.
1999: Bram Peper vertoont volgens ac
countants een iets te ruim declaratiege
drag als burgemeester van Rotterdam.
Na een lange juridische procedure wor
den de beschuldigingen ingetrokken en
ontvangt Peper een schadevergoeding.
11994: Burgemeester Hans van Dun uit
Loon op Zand wordt bekeurd nadat hij
onder invloed in een sloot is gereden.
Hij stapt op.
1994: Burgemeester Ron Barbé van Ter-
neuzen biedt zijn excuses aan voor het
dronken voorzitten van een vergade
ring.
2006: Helma Ton burgemeester van
Blaricum, wordt betrapt op het rijden
onder invloed. Ze belooft beterschap.
B 2006: Guusje ter Horst wordtin juli als
burgemeester van Nijmegen betrapt
met een borreltje te veel op.
2007: Annemarie jorritsma (Almere)
heeft geen vergunning voor een warm-
te-installatie die grondwater omhoog
pompt bij haar woning. Ze vervangt
het systeem.
9 2010: Gerd Leers stapt op als burge
meester van Maastricht. Hij heeft een
villa in Bulgarije gekocht van een be
drijf waarvan een Maastrichtse topamb
tenaar mede-eigenaar is. Daarmee kan
de onafhankelijkheid tussen burgemees
ter en ambtenaar in het geding komen.
5 2010: Bart Meinema, eerste burger van
Cranendonck, raakt in opspraak door
jarenlang overmatig drankgebruik. De
gemeenteraad neemt genoegen met
zijn excuses.
2011: Wim Denie stapt op als burge
meester van Moerdijk, omdat hij an
ders naar eigen zeggen minder pen
sioen zou ontvangen. Na de brand bij
Chemie-Pack leidt het weinig kordate
optreden van Denie tot kritiek.
2011: Martin Boevée (Sliedrecht)
raakt in opspraak als voorzitter van het
Baggerfestival. De stichting zou geld
achterover hebben gedrukt. Boevée
stapt op.
2011: Wim Cornelis van Gouda laat
zonder vergunning een vakantiehuis
bouwen in Ghana. Hij gaat volgend jaar
vervroegd met pensioen.
S 2011: Wilma Verver heeft zich volgens
een onderzoeksbureau schuldig ge
maakt aan belangenverstrengeling toen
zij burgemeester was van Schiedam.
Op het gemeentehuis zou een cultuur
van angst hebben geheerst. Verver
spreekt de beschuldigingen tegen.
Burgers willen
tegenwoordig een
bruggenbouwer,
weet Han Polman
(48), burgemeester
van Bergen op
Zoom.
foto Peter van Trijen
Het ambt van burgemees
ter is gedemocratiseerd,
stelt Polman (D66).
„Het idee: 'Omdat de
burgemeester het zegt', bestaat
niet meer. Een burgemeester moet
meer inspanning doen om zijn ge
zag te vestigen", stelt Polman. „De
vanzelfsprekendheid van het gezag
is eraf en dat is op zich niet nega
tief" Polman verwijst naar het
boekje Vallende burgemeesters dat
in 2006 werd gepubliceerd in op
dracht van het ministerie van Bin
nenlandse Zaken en Koninkrijksre
laties. Daaruit wordt volgens Pol
man gesteld dat de eerste burger
zich goed bewust moet zijn van
zijn omgeving. „Een burgemeester
moet zelfreflectie plegen en heeft
daarvoor kritische mensen om
zich heen nodig. Niet allemaal
ja-knikkers. Van oudsher creëerde
het burgemeesterschap een kloof
met de burger. Maar dat zou niet
zo moeten zijn. Je bent juist een
verbinder", stelt Polman.
Dat het aanzien van de burgemees
ter daalt, komt volgens hem mede
doordat de burger mondiger is ge
worden. En dat beoordeelt Pol
man als positief „Het levert meer
transparantie op. Een burgemees
ter moet nu meer verantwoording
afleggen en veel meer dan vroeger
mensen met zich mee zien te krij
gen."
Polman erkent dat ook de toene
mende politieke polarisatie tussen
links en rechts een rol speelt. De
rol van de burgemeester als 'man
boven de partijen' zou er door
kunnen worden aangetast. „Het is
ook afhankelijk van de houding
die een burgemeester kiest: „Ben
je een politieke figuur, die de za
ken soms op scherp stelt, of meer
de neutrale bestuurder."
Volgens Polman zijn de verwach
tingen aan de kant van de burger
ten aanzien van de burgemeester
veranderd. Vroeger was hij, oneer
biedig gezegd, een lintjesknipper.
„Nu wil de burger een bruggen
bouwer, iemand die de partijen bij
elkaar brengt."
En de gekozen burgemeester, een
van de wensen van Polmans par
tij? Wat zou dat doen met het aan
zien van de burgervader? „Uitein
delijk zal hij zijn gezag alleen maar
verdienen als hij zijn beloftes waar
maakt", zegt Polman.
