Crisis maakt veel los
economie 113
Rendement op aandelen
heeft geen relatie met risico
www.pzc.nl/beleggen
Eijffinger
VRAGENRUBRIEK 'Niet eenvoudig problemen simpel te verwoorden'
heeft ook gekozen voor tijdregistratie van
atrea systemen
www.atrea.nl
ACTUELE KOERSEN
vrijdag 26 augustus 2011
door Anita de Haas
Hoe kan het zijn dat aandelen de afge
lopen 10 tot 20 jaar zo weinig toege
voegd rendement hebben opgeleverd
in vergelijking met staatsobligaties
Het klopt en is ook echt anders
dan 20 of 30 jaar geleden. Beleggen
in aandelen is risicovoller dan in
(veilige) staatsobligaties, maar dat
risico vertaalt zich niet meer in
een beter rendement.
Ik heb vaak nagedacht over de
vraag waar hem dat in zit en kom
tot de conclusie dat het te maken
heeft met verwatering van aande
lenbezit door de scheiding tussen
het aandeelhouderschap en het ma
nagement van een bedrijf.
Dat heeft dus niets met de crisis te
maken. Bij familiebedrijven of een
directeur grootaandeelhouder zijn
management en aandeelhouder
schap gekoppeld.
Bij grote beursgenoteerde bedrij
ven niet. Als vervolgens managers
zichzelf en anderen binnen het be
drijf opties en aandelen toekennen
vermindert de waarde van her aan
deel door verwatering (meer aande
len op de markt terwijl de feitelij
ke waarde van de onderneming
niet toegenomen is).
Dat gaat dus ten koste van de aan
deelhouders.
Komen we toch weer uit bij de bonus
sen.van de top van het bedrijfsleven?
Soms is het ook wel verdiend,
maar de beloning moet prikkelen
.tot een lange horizon. Alleen daar
mee zijn bedrijf én aandeelhou
ders gediend.
Korte opties leiden tot perverse
prikkels om te cashen; de afloopda
tum van de opties moet dus mini
stens 5 of 10 jaar verder liggen.
Wat zijn de consequenties van de cri
sis voor een Europees land zonder eu
ro?
Een land als Zwitserland heeft mo
menteel een te sterke (overgewaar
deerde) munt. Dat heeft grote na
delen; met name voor het toeris
me, de export en binnenlandse be
stedingen. Zelfs de eigen inwoners
gaan massaal de grens over voor
hun inkopen.
De regering gaat bijna twee miljard
in de economie pompen om de ne
gatieve gevolgen van de dure munt
op te vangen en de centrale bank
heeft een bovengrens aan de waar
destijging van de Zwiterse frank
opgelegd.
Het Britse pond is een ander ver
haal. De Britten hebben door een
oververhitte economie last gehad
van de sterke pond en zijn nu in
de meest onfortuinlijke situatie be
land van stagnerende groei en hard
nekkige hoge (jeugd)werkloosheid,
gekoppeld aan een hoge inflatie. Er
wordt vaak verwezen naar kleine
landen die nog wel een eigen
munt hebben, zoals Denemarken,
Tsjechië, Letland en Litouwen,
maar wat velen niet weten is dat
de valuta van die landen gekop
peld zijn aan de euro.
In feite zijn het pseudo-éurolan-
den. De valuta kunnen wel enigs
zins fluctueren, maar slechts in be
perkte mate.
Prof.dr. Sylvester Eijffingerhoogle
raar financiële economie aan de Uni
versiteit van Tilburg, beantwoordde
de afgelopen drie weken dagelijks vra
gen van lezers.
Drie weken lang beant
woordde prof dr. Sylvester
Eijffinger vragen van de le
zers over de crisis. 'Een gou
den greep' vindt hij ook zelf
en 'een leuke klus'.
door Anita de Haa's
Beste Sylvester, zou het
geen goed idee zijn om...
Geachte heer Eijffinger,
hoe kan het toch dat.... of
Geachte Professor, bent u het met
mij eens dat-
Vragen, stellingen, complete ver
handelingen zijn de afgelopen we
ken bij de redactie binnengeko
men na de oproep om vragen over
de crisis te stellen aan de Tilburgse
hoogleraar Financiële Economie
prof Sylvester Eijffinger. In veer
tien afleveringen zijn vijftig vra
gen uitvoerig beantwoord; veelal
themagewijs om daarmee de mo
gelijkheid te hebben een kwestie
meteen goed te kunnen duiden.
De crisis leeft onder de mensen,
zoveel is duidelijk. Toen Eijffinger
drie weken geleden, direct na zijn
vakantie, het verzoek kreeg mee te
werken, aarzelde hij geen mo
ment. Maandag moet hij weer pre
sent zijn op de universiteit en daar
om gaat de frequentie van de ru
briek terug naar éénmaal per week
of als de actualiteit daartoe aanlei
ding geeft.
Het was zijn drukste vakantie ooit.
„Sinds het begin van de crisis is
het topsport, maar ik had het niet
willen missen. Zo'n crisis komt
eens in de 80 of 100 jaar op ons af;
dus ééns in een mensenleven."
De dagelijkse vragenrubriek
noemt hij zelf'een gouden greep'
en 'een leuke klus'. „Het is niet
eenvoudig problemen simpel te
verwoorden zonder ongenuan
ceerd te zijn. Je kunt wel aan be
paalde nuances voorbij gaan om
het eenvoudig te houden, maar
weer niet te veel. Bij zoiets word je
immers ook door je collega's op de
vingers gekeken."
Veel lezers vragen zich af of het
ooit nog goed komt met de euro.
Volgens Eijffinger zullen de zeven
tien landen de eurozone 'nooit la
ten klappen'. „Het komt goed",
zegt hij, „maar welke rekening
gaan we ervoor betalen? Elke
maand dat het doorzeurt, stijgen
de kosten voor ondersteuning aan
zwakke landen en heeft het nega
tieve effecten op de economie. Ie
dere keer denk ik: Gekker kan het
niet. Maar helaas." In zijn voortdu
rend pleidooi voor verdubbeling
van het noodfonds staat hij allang
niet meer alleen. Bestuursvoorzit
ters van de banken, oud-premier
Wim Kok en VNO-NCW-voorzit-
ter Bernard Wientjes roepen het
eveneens van de daken. Eijffinger:
„Het maakt een einde aan de spe
culaties en brengt de noodzakelij
ke rust op de financiële markten."
Uit de lezersvragen blijkt onzeker
heid, boosheid en onbegrip. Sylves
ter Eijffinger had ook niet gedacht
dat het zo lang zou doorzeuren.
„De val van Lehman Brothers in
2008 is de grootste fout uit de ge
schiedenis van de financiële instel
lingen. Dat heeft geleid tot een
meltdown; een aardschok. Sinds
dien zitten we met de nabevingen:
de kredietcrisis, recessie, schulden
crisis VS, eurocrisis, schuldencrisis
Europa. Er zijn zwakheden in het
systeem blootgelegd, maar wat ik
vooral schokkend vind is het on
vermogen van de politici in de VS
en Europa om erop te reageren.
Het is nu hoog tijd dat ze naar
zichzelf kijken en hun verantwoor
delijkheid nemen."
zie onze website:economie
Alle lezersvragen die behan
deld zijn door prof. Eijffinger
AEX INDEX 278,49 -3,09 (-1,10%)
aso'YT^V
AMSTERDAM - De Europese beurzen
sloten gisteren flink in de rode cijfers.
Na drie handelsdagen met een positie
ve afsluiting, zorgden tegenvallende
berichten over de Amerikaanse ar
beidsmarkt voor pessimisme. Een mil
jardeninvestering van Warren Buffett
in Bank of America gaf de koersen
even steun, maar dat effect verdween
snel. De AEX sloot 3,09 punten lager
op 278,49 punten (-1,1 procent). De
MidKap klom 0,5 procent tot 464,27
punten. Parijs, Londen en Frankfort
sloten 0,7 tot 1,7 procent lager. Groot
ste daler binnen de AEX was Ahold
(-6,2 procent) na teleurstellende kwar
taalcijfers. BAM was de grootste stij-
ger in de MidKap (+10,3 procent) na
goede halfjaarresultaten.
TOP 5 STÏJGERS AMSTERDAM
naam
slot
+/-
BAM
3,48
0,32
10,30
Kendnon
16,34
1,14
7.53
Ballast Nedam
13,00
0.75
6.12
Arseus
11,05
0,29
2,70
Dockwise
12,91
0,30
2,38
TOP 5 DALERS AMSTERDAM
naam
slot
+/-
Qurius
0,18
-0,02
-11,88
Ahold
7,82
-0,52
-6,19
Heijmans
11,90
-0,70
-5.56
AkzoNobel
33,46
-1,34
-3,84
SBM Offshore
13,09
-0,43
-3,18
WALLSTREET
NEW YORK - Beleggers op Wall
Street waren gisteren in nerveuze af
wachting van de speech die Fed-voor-
zitter Ben Bernanke vandaag gaat hou
den en deden hun stukken van de
hand. Ook maakte de handel zich zor
gen over de uitbreiding van het ver
bod op het zogenoemde short selling
in Europa. Een tegenvallend cijfer over
de werkloosheid in de VS deed de
stemming geen goed. De Dow-Jones
sloot met een verlies van 1,5 procent
op 11.149,82 punten. De S&P 500-in-
dex verloor 1,6 procent en eindigde
op 1159,27 punten. Nasdaq verloor 2
procent tot 2419,63 punten. Een vat
Amerikaanse olie daalde gisteren met
0,2 procent tot 84,98 dollar. De euro
eindigde op 1,4375 dollar.
pzc.nl/beurs
Volg uw eigen fondsen op de
beurspagina's op onze website.
Meld u aan voor uw
persoonlijke selectie.
f||§ sharecompany concepts
Bron: ShareCompany
Adverteren? Bel CoolConcepts op 071-566 39 16,
www.sharecompany.nlwwwcoolconcepts.nl
AEX
AMX
ASCX
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
slot
+/-
ytd%
Aegon
2,97
0,02
-35,03
Aalberts
12,08
0,00
-23,45
Accell
16,65
-0,35
-11,90
Ahold
7,82
-0,52
-20,77
AMG
8,75
0,00
-3,10
Acomo
9,84
0,00
-11,24
Air France KLM
6,12
0,04
-55,03
Arcadis
12,44
-0,12
-28,54
Antonov
0,06
0,00
-62,50
AkzoNobel
33,46
-1,34
-28,02
ASMI
17,26
0,15
-34,87
Arseus
11,05
0,29
-2.39
Aperam
11,50
0,00
0,00
BAM
3,48
0,32
-24,30
Ballast Nedam
13,00
0,75
-9.72
Arcelor Mittal
14,00
•0,14
-50,89
BinckBank
7,70
-0,02
-33,66
BE Semicond
4,34
-0.06
-13,97
ASML
23,34
-0,55
-19,24
Brunei
21,14
-0,31
-28,31
Beter Bed
15,40
-0,12
-27,56
Boskalis
22,36
-0,26
-37,37
CSM
16,20
0,07
-38,14
Dockwise
12,91
0,30
35,26
Cono
39,24
-0,02
-18,29
Delta Uoyd
12.16
0,12
-18,91
Exact
19,00
-0,32
-7,54
DSM
32,50
-0,72
-23,71
Eurocom Prop
29,03
-0,39
-15,72
Fornix
0,57
0,00
-73.49
Fugro
38,32
-0,17
-37,69
Heijmans
11,90
-0,70
-20,93
Grontmi]
9.57
-0,29
-44,68
Heineken
32,95
-0,49
10,19
Imtech
18,88
0,14
-33,50
Kardan
2,19
-0,04
-50,74
ING Groep
5,66
0,09
-22,11
Logica
0,92
0,00
-40,09
Kas bank
9,39
0,19
-20,12
KPN
9,54
-0,03
-12,66
Mediq
11,90
-0,04
-14,96
Kendrion
16,34
1,14
12,72
Philips
13,78
-0,02
-39,86
Nutreco
45,40
-0,26
-20,07
LBIInt
1.29
0,00
-0,08
-17,71
Post NL
3,79
0,02
-60,16
Ordina
1.92
-0,02
-47,69
Macintosh Ret
14,13
-22,53
Randstad
21,90
-0,15
-44,56
Pharming
0,09
0,00
-54,59
Nieuwe Steen
12,00
0,18
-19,89
RD Shell A
22,02
-0,40
-10,96
SNS Reaal
2,24
•0.02
-29,84
Punch Graphix
2,85
0,00
-4.43
Reed Elsevier
7.91
-0,12
-14,54
Ten Cate
23,01
0,44
-17,82
Qurius
0,18
-0,02
-38,41
SBM Offshore
13,09
-0.43
-21,92
Unit4
17,30
-0,12
-28,97
Sligro
23,46
-0,36
1.10
TNT Express
6,23
0,05
0,00
USG People
6,91
0,11
-54,54
Swedish Automobile
0,58
-0.01
-83,29
TomTom
2,96
0,02
-62,47
VastNed Retail
38,92
-0.42
-25.13
TKH
15,40
-0,10
-21,44
Unibail Rodamco
144,55
0,60
-2,17
Vopak
32,94
0,48
-7,57
TMG
10,00
0,15
-33,47
Unilever
23,16
•0,31
-0,60
Wavin
6,23
0,06
-45,33
VastNed Off
10,29
0,13
-18,01
Wolters Kluwer
12,86
0,06
-21,59
Wereldhave
56,48
0,27
-22,69
Wessanen
2,98
-0,02
0,68
OVERIGE AANDELEN
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
naam
slot
+/-
ytd%
3W Power Shares
3,44
0,00
-14.64
Grooth geb
39,35
0,00
0,90
Prologis
5.81
0,00
20,79
Aamigoo
4.55
0,00
-28,01
Hal Trust Unit
83,63
-0,65
-11,03
RBS
0,26
0,00
-44,68
Accsys
0,09
0,00
-78,05
Heineken Hold
28,30
-0.23
-12,97
RD Shell B
22,14
-0,18
-11,16
AFCAjax
6,87
0,16
-1,15
Hes
34,80
0,10
5,44
Reosink
69,80
1,30
-0,99
Ageas
1.30
-0,03
-24,00
Hitt
4,89
0,29
0,82
Rood Testhouse
0,23
0,01
39,76
AMT
"0,75
0,04
-60,11
Holland Col
28,00
0,00
-3,80
Roto Smeets
7,58
0,28
-43,85
AND Int
1,85
0,03
-58,43
Homburg Invest
1,67
0,02
-45,95
Simac Techniek
2,15
0,02
7,49
AP Alternative
10,00
0,05
13,25
Hunter Douglas
31,95
1,02
-19,26
Sopheon
0,08
-0,01
-20,00
Atrium
3,53
0,18
-17,91
Hydratec
17,50
0,00
11,82
Stem
20,49
0,04
-2.13
Baan Company
0,33
0,00
-5,71
ICT
4,48
0,27
-13,44
Tetragon
6,31
-0,08
9,74
Batenburg
21.40
1.44
2,86
Innoconcepts
0.01
0,00
0,00
Thunderbird Res
3,00
0,00
17,65
Bever
2,15
0,00
-6.52
Lanschot. van
25,33
0,03
-15.71
Tie
0,10
0,01
-21,60
Brill
13,00
0,20
-1.22
MDxHealth
1.39
0,02
-4.79
Tiscali
0,05
0,00
-28,57
Conversus Capital
20,74
-0,66
15,16
Mittal Basket
14,53
-0,19
0,00
TMC
10,49
0,00
11,01
Crown v Gelder
3,68
-0,01
-49,24
NB Priv. Eq Partners
8,09
0,09
16,07
TNT Basket
10,00
0,05
0,00
Cryo-Save
4,60
0,00
-4,17
Nedap
19,06
-0,59
-20,60
Value8
26,00
0,50
8,70
Ctac
1,35
0,05
-35,53
Nedsense
0,37
0,00
•24.49
Vivenda
0,23
0,00
-32,15
Dico Internat
2,11
-0,39
-34,06
New Sources Energy
1,50
0,00
294,74
Volta Finance
3,65
0,05
-2,67
Docdata
11,00
0,00
24,28
Neways
7,00
-0,20
-20,99
Wegener
2,40
0,00
-57,14
DPA
-0,01
-56,80
Oce
7,45
-0,04
-6,88
Witte Molen
4.90
0.00
•6,31
Ego-Lifestyfe
0,50
-0,09
163.16
OctoPlus
0,68
-0,04
-46.10
Yatra
4,00
0.00
-34,96
Eurocastle
0,09
-0,01
-65,38
Oranjewoud
4.74
-0,10
1.30
Galapagos
6.12
0,00
-48,87
Porceleyne Fles
8,00
0,00
-15.70
EUROSTOXX 50
AB Inbev
Air Liquide
Allianz
Alstom
Arcelor Mittal
AXA
BASF
Bayer
BB VA
BMW
BNP Paribas
Carrefour
Credit Agricole
CRH
Daimler
Danone
Deutsche Bank
Deutsche Boerse
Deutsche Telekom
E.On
Enel
Em
France Telecom
GDF-Suez
Generali
Iberdrola
ING Groep
Intesa Sanpaolo
L'Oreal
LVMH
Muench Rueck
Nokia
Philips
Repsol YPF
RWE
Saint-Gobain
Sanofi-Avcntis
Santander
SAP
Schneider Elec
Siemens
Societe Gen
Telecom Italia
Telefonica
Total
Unibail Rodamco
UniCredit
Unilever
Vinci
Vivendi Univ
37,34
86.87
67.75
30,48
14,00
10,60
48,25
43.88
6,00
53,82
34,36
18.76
6,51
11,51
35,75
46,12
27,42
40,51
3,36
13,40
12,92
20,90
12,33
25,37
32,72
49,96
6,10
35,98
89,14
70,50
21,95
0,81
13,98
32,74
144,55
0,93
23,16
34,42
15,60
-0.04
ytd%
-13,36
-9,23
-23,82
-15,10
-50,89
-15,77
-19,18
-1,22 -20,66
-0,04 -20,65
0,25 -8,55
0,92 -29,04
-0,28 -40,44
0,30 -32,18
0,00 -25,74
-0,30 -29,53
-0,86 -3,42
0,38 -29,88
-0,08 -21,80
-0,26 -2,07
■0.46 -35,99
-0,06 -10,04
-0,16 -18,02
-0,22 -17,74
-0,42 -23,27
0,04 -13,21
•0,07 -13,57
0,09 -22,11
0,02 -42,53
-1,00 -8.08
1,35 -9.24
-2,23 -22.34
•0,03 -46,08
•0,02 -39,86
-0,30 -11,97 i
-1,02 -49,15
-0,22 -16,02
-0,66 2,70
-0,04 -23,06
-0,39 -5,58
-0,16 -21,60
-0,45 -23,95
0,56 -46,29
-0.01 -15,94
-0,22 -1-7,62
-0,45 -18,39
0,60
-2,17
0,02 -40,07
-0,31 -0,60
-0,29 -16,28
-0,54 -23,93
member ot the share company group
Professor Sylvester Eijffinger met Pebbles
foto Joris Buijs/PVE
