Alle schurken
welkom in
Den Haag
io I vredesstad
De molens van het
internationaal recht
malen gestaag in
'juridische hoofd
stad van de wereld'
Den Haag. Na Ka
radzic en Mladic is
het wachten op
Kaddafi. „Is er er
gens op de wereld
herrie, dan is de
reactie automatisch
'Bring him to The
Hague!"'
donderdag 25 augustus 2011
^rompstat/o^
door Marjolijn de Cocq
Witte busjes
met tv-scho-
tels rukken
aan bij de
poorten van
rechtbank
en gevangenis. Cameraploegen
overlopen elkaar bij de komst van
deze of gene oorlogsbeul naar Den
Haag, stad van tribunalen en inter
nationale gerechtshoven. Zelfbe
noemde stad van 'vrede en recht'.
Het Internationaal Strafhof (ICC)
rekende zich deze week rijk met
de komst van de Kaddafi's. Maar
met het uitblijven van de Libische
leider, zijn zoon en zwager, staat
onder anderen de Congolese vice-
president Jean Pierre-Bemba cen
traal in één van de twee zalen.
In Scheveningen is het ondertus
sen bij het Joegoslavië-tribunaal
een komen en gaan. Drie rechtsza
len waarin de zaken zich 's och
tends en 's middags afwisselen,
van de Kosovaarse commandant
Ramush Haradinaj tot de
Bosnisch-Servische oud-president
Radovan Karadzic.
Hoewel het tumult rond de arresta
tie van deze verdachten van oor
logsmisdaden allang weer is ver
stomd, malen de molens van het
internationaal recht gestaag door
in 'die stad achter de duinen'. Een
actieve rol bij het versterken van
de internationale rechtsorde is al
meer dan een eeuw 'roeping van
Nederland', memoreerde burge
meester Jozias van Aartsen van
Den Haag onlangs bij de oprich
tingsbijeenkomst van het experti
secentrum The Hague Institute for
Global Justice.
Met die roeping heeft Den Haag
het in de woorden van oud-secre
taris-generaal van de VN, Boutros
Boutros-Ghali, geschopt tot 'juridi
sche hoofdstad van de wereld'.
„En daar zijn we apetrots op", zegt
de Haagse wethouder van interna
tionale zaken Marjolein de Jong.
„Is er ergens op de wereld herrie,
dan is de reactie automatisch
'Bring him to The Hague!' Je geeft
jezelf niet zomaar een uithang
bord. Maar het gaat om iets wat be
klijft en wat waarde heeft."
Inmiddels huisvest Den Haag 131
internationale organisaties op het
gebied van vrede en recht, met ge
zamenlijk veertiènduizend werk
nemers. Het is, na New York, de
tweede stad voor de Verenigde Na
ties. Na het Internationaal Ge
rechtshof van de VN, volgden in
de jaren '90 het Joegoslavië-tribu
naal en de beroepskamer van het
Ruanda-tribunaal. In Leidschen-
dam kwam het speciale Libanon-
of Hariri-tribunaal, het Sierra Leo-
ne-tribunaal berecht de oud-Libe-
riaanse president Charles Taylor
om veiligheidsredenen op de Bin-
ckhorst bij het ICC. Minder be
kend is het Iran- VS-tribunaal dat
sinds 1981 al in 3900 conflicten tus
sen de twee staten heeft moeten
interveniëren. Een combinatie van
magneetwerking en actief lobby
werk door Nederland, verklaart
hoogleraar internationaal straf
recht Göran Sluiter van de Univer
siteit van Amsterdam de 'enorme
impuls' die Den Haag heeft gekre
gen. Er is een heel netwerk ont-
'We moeten niet doen of
het hier perfect is, kijk
naar de Srebrenica-zaak'
staan van expertisecentra als het
Asser Instituut, Clingendael en
The Hague Academy of Internatio
nal Law, plus het spiksplinternieu
we Global Justice-initiatief van Ma
deleine Albright. Naast het interna
tionaal prestige spelen voor Den
Haag ook grote economische be
langen, benadrukt Sluiter: „De
stad is zich steeds meer gaan profi
leren en er is een heel circus om
heen ontstaan waar ook veel ge
meenschapsgeld naartoe gaat."
Dat de Scheveningse strafgevange
nis voor de tribunalen en het ICC
fungeert als 'afvoerputje' voor de
ergste misdadigers, is volgens Slui
ter alleen maar reden tot vreugde.
„Het wordt pas pijnlijk als we hier
mensen krijgen met wie we be
vriend zijn. Zo'n Paul Kagame die
nu president is in Ruanda heeft
heel veel misdrijven in Congo op
zijn geweten. Maar hij is wel een
bondgenoot van ons, hij krijgt ont
wikkelingsgeld en is een 'donor
darling'. Dus dat ligt gevoelig."
Een gemiddelde Hagenaar, beaamt
De Jong, zal alle finesses van de
verschillende internationale straf-
hoven in zijn stad niet zo maar
even kunnen oplepelen. „Maar hij
weet wél dat hier in Den Haag
recht wordt gesproken op allerlei
vlakken, of dat nu de grenslijnen
van landen zijn of oorlogsmisda
den of alles wat er tussenin zit."
Wat overigens niet betekent, zegt
Sluiter, dat Nederland daarmee au
tomatisch kampioen internatio
naal recht is. „Ook met de hou
ding hier is nog veel mis, kijk bij
voorbeeld naar de Srebrenica-zaak
waar Nederland heel veel moeite
heeft om zijn nalatigheid tegen
over de nabestaanden te erken
nen. We moeten niet doen of het
hier perfect is."
s 1
