De babyshower: een ode aan de bijna-moeder
binnenland 5
Limburgse hamster leidt opnieuw tot herrie
Bleker voor rechter
vanwege korenwolf
dinsdag 16 augustus 2011
door Maaike Boersma
JABEEK - Plotseling vliegt de bui
zerd weg en zweeft over de uitge
strekte korenvelden op de glooien
de Limburgse heuvels. „Mogelijk
heeft hij net een van 'mijn' koren
wolven opgegeten", zegt Gerard
Muskens met lichte teleurstelling
in zijn stem.
Muskens houdt als onderzoeker
van Alterra de korenwolfpopulatie
in de gaten, onderhandelt met de
plaatselijke boeren en adviseert
aan provincie en rijk over het
'hamsterbeleid'. Want, anders dan
de naam doet vermoeden, is deze
wolf niet groter dan een uit de
kluiten gewassen hamster. Het
beestje, dat in Nederland alleen in
Limburg voorkomt, wordt met uit
sterven bedreigd. Daarom zijn er
vanuit Brussel afspraken gemaakt
met de landen waar de knager nog
wel voorkomt. Wie zich niet aan
die afspraak houdt, riskeert een
boete van 100.000 euro per dag tot
de populatie weer op peil is. Zo
heeft Frankrijk onlangs een claim
van 38 miljoen euro aan de broek
gekregen voor het slecht omzien
naar de korenwolf.
Ook met de Nederlandse popula
tie gaat het niet al te best, vertelt
Muskens die inmiddels door de
blubberige korenvelden loopt en
met een ontvanger naar een gezen-
derde korenwolf in de omgeving
speurt. „In 2002 was de hamster
bijna uitgestorven. Dankzij een
fok- en herintroductieprogramma
hadden we in 2007 1200 hamster
burchten, nu zijn dat er nog geen
600. Als, zoals nu, de tarwe op de
akkers niet dichtbegroeid is, heb
ben de korenwolven slechte dek
king en worden ze veel te snel ge
vonden door vossen en roofvo
gels."
Een fokprogramma is leuk, maar
de helft van de uitgezette dieren
eindigt binnen twee maanden in
de maag van een hongerig roof
dier. Om een levensvatbare popula
tie te krijgen, zijn meer hectares
grond nodig waar de hamsters on
gestoord hun gang kunnen gaan.
Een groot deel van het hamsterge-
bied ligt op akkers van boeren, die
daar een vergoeding voor krijgen
om tarwe of gerst te verbouwen
en dat vervolgens niet te oogsten.
Die vergoeding is iets hoger dan
wat de boeren met hun oogst zou
den ophalen en daarom zijn in
middels 27 boeren bereid hier aan
mee te doen, vertelt Muskens.
De Europese hamster (of ook wel veldhamster of zwartbuikhamster) is vooral bekend onder zijn Limburgse naam korenwolf. foto Marcel van Hoorn
Het fokken, uitzetten en onderzoen
ken van de korenwolf en de ver
goeding voor de boeren werd tot
voor kort door het Rijk betaald.
Maar staatssecretaris Henk Bleker
heeft de geldkraan dichtgedraaid.
Ook heeft hij de provincie Lim
burg te kennen gegeven dat die in
het kader van decentralisatie van
het natuurbeleid voortaan zelf
voor de hamster moet gaan zor
gen.
Bleker is momenteel in onderhan
deling met het Interprovinciaal
Overleg (1PO) over de decentralisa
tie en daarin is sprake van acht
ton voor het hamsterbeleid.
„Veel te weinig", schrijft de provin
cie, die heeft berekend 2,2 miljoen
per jaar nodig te hebben, in een
brandbrief „Hij verschuilt zich
achter de onderhandelingen maar
daar kunnen wij niet op wach
ten", zegt Boena van Noorden van
de provincie Limburg. „Het leidt
tot onrust in de streek, de boeren
willen hun geld hebben, dus heb
ben we dat zelf maar vast uitge
trokken."
Het ministerie wil niets over de ko
renwolf loslaten zolang het in on
derhandeling is met het IPO. Wel
verzekert een woordvoerder dat de
eindverantwoordelijkheid voor
het nakomen van de EU-verpIich-
ting van de korenwolf bij de rijks
overheid ligt. Maar niets blijkt min
der waar. Bleker wil niet alleen het
hamsterbeleid, maar ook de bijko
mende torenhoge boetes bij de
provincie over de schutting
gooien, zo blijkt uit een brief van
zijn hand aan de provincie Lim
burg. „Ik ga ervan uit dat u na de
overdracht van het hamsterdossier
de Europeesrechtelijke verplichtin
gen in acht neemt", schrijft de
staatssecretaris.
„Een enorm risico voor de provin
cie", zegt Van Noorden. „Wij wil
len best voor de korenwolf zorgen.
Maar als ze niet met geld over de
brug komen en wij wel verant
woordelijk zijn voor de boetes,
gaan we natuurlijk niet akkoord",
zegt Van Noorden.
Muskens loopt alsmaar verder de
Limburgse korenvelden in. „Wij
moeten voor de hamster opko
men, zelf kunnen ze dat niet."
De Stichting Das&Boom heeft een
kort geding aangespannen tegen
staatssecretaris Bleker omdat die
de geldkraan voor het fokprogram
ma van de bedreigde korenwolf
heeft dichtgedraaid, ondanks dat
hierover internationale afspraken
bestaan. Dit kort geding is het eer
ste in een reeks, zo kondigt
Das&Boom aan. Er volgen nog za
ken over de verkoop van natuurre
servaten, het uitsterven van de kor
hoen, de herintroductie van de ot
ter en de bezuiniging van 100 mil
joen op Staatsbosbeheer.
door Annemieke Kooper
AMSTELVEEN - Het kwam de zwan
gere Esther (27) eigenlijk wel goed
uit dat een van haar vriendinnen
een feestje voor haar wilde organi
seren. Naar Amerikaans gebruik,
met slingers, spelletjes, een etagère
vol geglazuurde muffins, veel ca
deaus en het huis vol vrouwen.
Een babyshower genaamd, om te
vieren dat haar eerste kind in aan
tocht is.
„Erg leuk", vond de bijna-moeder.
„Fijn om de fase zonder kinderen
zo af te sluiten." Daarbij was het
nog handig ook. „Veel vriendin
nen willen me nog even zien nu
ik nog dik ben. Maar met een fullti
me baan trek ik het niet om met ie
dereen individueel af te spreken.
Nu had ik iedereen mooi in één
keer bij elkaar." De babyshower
wint aan terrein, meent Ineke
Strouken, directeur van het Neder
lands Centrum voor Volkscultuur
en Immaterieel Erfgoed. Of beter
gezegd: het is terug van wegge
weest, zegt ze. Want het feestje is
niet overgewaaid vanuit Amerika,
maar kent zijn oorsprong gewoon
in Nederland.
„Deurzichten heette het fenomeen
in de jaren twintig en dertig", ver
telt Strouken. „Vrouwen uit de fa
milie van de zwangere vrouw,
haar buren en vriendinnen kwa
men op bezoek om te keuren of
de vrouw na zeven maanden
zwangerschap wel klaar was voor
de komst van het kind. De moe
ders maakten dan het huis schoon
en er werd gecontroleerd of het
wiegje wel klaar was en er genoeg
kleertjes in huis waren. Was dat
niet het geval, dan hielp iedereen
ervoor te zorgen dat het uiteinde
lijk wel zo was."
Daarbij, vervolgt Strouken, kreeg
de zwangere vrouw adviezen. Dat
ze bijvoorbeeld niet naar parende
honden moest kijken omdat ze an
ders een Siamese tweeling zou ba
ren. Maar omdat de kraamzorg het
'keuren' later overnam, verdween
ook het deurzichten. Pas een aantal
jaren geleden begonnen soortgelij
ke feestjes terug te komen, zag
Strouken. „Ingegeven door een be
hoefte aan rituelen. Rituelen als
een babyshower zorgen ervoor dat
je je het moment goed blijft herin
neren. Voor veel vrouwen is het
belangrijk om bewust stil te staan
bij de overgang naar het moeder
schap."
De moderne babyshower, die daar
mee het midden houdt tussen
deurzichten en een vrijgezellen-
avond, is daarmee niet zomaar ver
maak, maar een feestje met een
diepere betekenis, zegt Strouken.
Al ontbreekt ook de commercie
niet. „De cadeaus die de moeder
in spe krijgt worden exorbitanter,
de feestjes zelf worden steeds va
ker professioneel georganiseerd."
Niet alle genodigden zijn enthou
siast. Tot voor kort, redeneren zij,
was er alleen de kraamvisite. In
Amerika gaat men alleen naar de
babyshower. Nu moeten ze twee
keer, een dure grap. En is er wel re
den tot feest als je nog niet weet of
de bevalling wel goed zal gaan? De
toename van het aantal feesten dat
kan worden gevierd, brengt voor
de bezoeker een grotere sociale
druk met zich mee, beaamt lohn
Helsloot, feestdeskundige aan het
Meertens Instituut. Maar voor de
persoon die het feestje houdt,
biedt het een praktisch voordeel.
„Je hóéft namelijk niet alles te vie
ren, maar kan juist beter kiezen
waar je zin in hebt." Door één
feestje voor of na de geboorte te ge
ven, voorkom je dagen 'bezoek en
geleuter' in de kraamtijd, wanneer
veel moeders moe zijn.
