door ECB mag niet'
AAA-status van Nederland
loopt geen enkel gevaar
ii
EIJFFINGER
'De arrogantie van het Westen is de kern van de
neergang. Het Westen verliest gezag'
Sylvester Eijffinger over de crisis
Global Times, krant Communistische Partij China
donderdag 11 augustus 2011
erg, want dan daalt ook de 'waarde'
van de staatsschuld.
Hoe kun je met zo'n lage rente de eco
nomie stimuleren?
Het betekent dat de banken zo
goed als gratis geld krijgen van de
Fed en die kunnen vervolgens op
hun beurt goedkoop kredieten ver
strekken aan consumenten en be
drijven. Het is dus ook een manier
om meer geld in de economie te
pompen. Een alternatief voor het
aanzetten van de geldpers. Een cen
trale bankier moet de inflatierisi-
co's afwegen tegen risico's op een
recessie. Bij Bernanke slaat dat
door omdat hij geobsedeerd is
door de angst voor een recessie.
Er wordt gezegd dat ook de Neder
landse kredietwaardigheid gevaar
loopt als de Europese Centrale Bank
staatsleningen blijft opkopen of wan
neer het noodfonds wordt verdubbeld
om speculaties tegen te gaan.
Dat is niet correct en is echt pure
bangmakerij. Nederland en Duits
land hebben een spijkerharde tri
ple A-status. Het zijn de meest soli
de landen die je maar kunt beden
ken. Als je die zou afwaarderen,
dan blijft er in de wereld geen tri
ple A over.
Prof. dr. Sylvester Eijffinger,
hoogleraar financiële econo
mie aan de Universiteit van Til
burg, beantwoordt diverse ma
len per week vragen van le
zers.
Heeft u vragen over de crisis?
schuldencrisis@wegener.nl
Postadres: Centrale redactie
Wegener Media, Postbus 36,
6500 DA Nijmegen (ow Eijffin-
ger)
www.sylvestereijffinger.com
Is het verstandig dat het Amerikaan
se Stelsel van Centrale Banken (Fed)
beloofd heeft tot medio 2013 de rente
op bijna 0 procent te houden?
Wat wil de Fed bereiken met zo'n ex
treem lage rente
Het is een trucje om de groei te sti
muleren en de werkloosheid te
drukken zonder opnieuw de geld
kraan open te draaien. Dat hebben
ze bij aanvang van de crisis gedaan
en in november vorig jaar nog een
keer; in totaal voor ruim 2300 mil
jard. De laatste injectie van 600
miljard zou in juni aflopen, maar
is - wat velen niet weten - stilzwij
gend verlengd. Een derde ronde
zou de inflatie enorm opdrijven,
want hoe meer geld er in de econo
mie wordt gepompt zonder dat er
flinke economische groei tegen
over staat, hoe minder het geld
waard wordt. Maar eigenlijk doet
de Fed nu hetzelfde, want als de
rente tussen de 0 en 0,25 procent
is en de inflatie 2 procent heb je in
feite een reële negatieve rente. Dat
ontmoedigt besparingen en stimu
leert het aangaan van schulden.
Dat is doodzonde. Op termijn leidt
dat ook tot inflatie en tot waardeda
ling van de dollar. Overigens vindt
de Amerikaanse overheid dat niet
Ze moesten wat nadat vorige week
bekend werd dat in acht van de
twaalf Fed-regio's de economische
groei tegenvalt. Met daarbovenop
de afwaardering van de krediet
waardigheid van AAA naar AA+
door een van de drie grote rating-
bureaus en de geruchten over een
dubbele dip, ontstond er een nega
tieve onderstroom die om een reac
tie vroeg. De verwachting was dus
wel dat Fed-voorzitter Ben Bernan
ke met iets extra zou komen. Niet
voor niets roepen ze op de Ameri
kaanse beurs altijd: onze vrienden
van de Fed laten ons nooit in de
steek.
>-
tekorten moeten hun eigen boon
tjes doppen." Dat de ECB in mei
2010 besloot om Griekse staatsobli
gaties op te kopen, begrijpt hij
wel. „Dat was een extra steuntje in
de rug naast het noodfonds."
Maar tegelijk koopt de ECB nu wel
veel 'waardeloze' staatsleningen.
„Als daarop moet worden afschre
ven, komt dat voor rekening van
de belastingbetaler." Sijben vreest
dat hoe meer de ECB zich met de
schuldencrisis in Europa gaat be
moeien, hoe meer de politieke on
afhankelijkheid van de centrale
bank onder druk komt te staan.
De snellere bezuinigingen die de
ECB van Italië zou hebben geëist,
wijzen daar volgens hem op.
„Daarmee ontstaat het risico dat
politici de ECB dwingen de geld
pers aan te zetten. Dat leidt dan
tot meer inflatie."
Officieel is het centrale doel van
de ECB prijsstabiliteit. Dat ver
hoogt het vertrouwen in de euro
en holt de waarde van spaargeld
en pensioenpotten niet uit. Als de
inflatie hoog oploopt, kunnen con
sumenten minder met hun eerder
gespaarde geld.
De ECB probeert prijsstabiliteit te
bereiken door de rente te verho
gen of te verlagen. Verhoogt de
ECB de rente, dan lenen consu
menten en bedrijven minder geld.
De vraag naar tv's, computers en
dergelijke neemt af, wat het voor
winkeliers moeilijk maakt om hun
prijzen te verhogen. De ECB ope
reert daarin formeel onafhankelijk.
Het gevaar van inflatie zou mo
menteel beperkt zijn, omdat de
ECB de hoeveelheid geld in de eco
nomie strikt reguleert.
Maar niettemin ziet Sijben 'meer
politieke verwevenheid'. „Nu stelt
de ECB harde eisen aan Italië.
Maar dat kan ook andersom gebeu
ren. Stel dat er een tweede recessie
komt. Politici kunnen dan vragen
de geldkraan wat verder open te
zetten."
In landen als Italië was dat voor de
komst van de euro heel gewoon.
„De Italiaanse centrale bank liep
destijds aan de leiband van de Itali
aanse minister van Financiën. Als
die een tekort had op zijn begro
ting, financierde hij de helft door
de Italiaanse centrale bank geld te
laten bijdrukken. Met de komst
van de Europese centrale bank is
dat verboden. Dat is ook de beste
manier om prijsstijgingen beperkt
te houden."
De schuldenproblemen kunnen
beter worden opgevangen met het
nieuwe EFSF-fonds dat in de
maak is, zegt de econoom. Dat
fonds mag straks ook staatslenin
gen van landen met grote begro
tingstekorten opkopen. Daarmee
blijft de ECB onafhankelijk.
Sijben: „Maar ook dan moeten de
landen garant staan voor de opge
kochte staatsleningen. Dat blijft
wringen. Naast een onafhankelijke
monetaire autoriteit als de ECB
moeten we eigenlijk een onafhan
kelijke begrotingsautoriteit hebben
die toetst of de begroting van alle
Europese landen op orde is. Maar
daarmee verschuift de nationale
soevereiniteit naar Brussel. En dat
willen Europese burgers niet."
O zie onze website:uitgelicht
Alles over de wereldwijde
schuldencrisis
