Vluchten zonder
navigatie of
zwemdiploma
141 vluchtelingen
I
Italië wil dat de NA
VO zich ook bezig
houdt met het red
den van Libische
bootvluchtelingen.
Deze week stierven
er weer tientallen.
Een gesprek met
vluchtelingen die
eerder de overtocht
maakten.
zaterdag 6 augustus 2011
door Elodie Schoonbroodt
en Teun Hermsen
Ebo, een 26-jarige man
uit Ghana maakte eer
der dit jaar met twee
honderd anderen de
oversteek van Libië
naar Italië. „Zonder
kompas en navigatie zaten we op
zee. Toen we verdwaald waren,
zijn we van boot naar boot geva
ren om de weg te vragen."
Na vier dagen bereikte de boot het
Italiaanse eilandje Pantelleria. Bij
aankomst sloeg de boot tegen de
rotsen, twee mensen kwamen om.
„Ik werd snel geholpen", zegt Ebo.
„Gelukkig maar, want zwemmen
heb ik nooit geleerd." Nu kijkt hij
vanuit zijn raam in het asielcen
trum uit op een bouwbedrijf „In
Libië werkte ik als tegelzetter",
zegt hij met een zure lach.
Ook vrouwen, ouderen en minder
jarigen waagden de overtocht. De
28-jarige Maryse zat op dezelfde
schuit als Ebo. Ze vluchtte eerder
met haar man vanuit Ivoorkust
naar Libië. „Mijn man werkte voor
een ambassade in Tripoli en is in
Libië achtergebleven", vertelt ze
voor de poort van het asielcen
trum. Hij durfde niet te gaan, zij
durfde niet te blijven.
Libische vluchtelingen spoelen al
jaren aan op de Italiaanse kust,
maar sinds 2009 was de route nage
noeg gesloten. De Italiaanse pre
mier Berlusconi en de Libische lei
der Kaddafi hadden afgesproken
dat boten terug zouden worden ge
stuurd in ruil voor een investering
in Libië van 5 miljard euro in twin
tig jaar, 'ter compensatie van de ko
loniale bezetting'. Kaddafi verbrak
de overeenkomst toen de NAVO
in maart van dit jaar begon met ac
ties in Libië. Sindsdien bereikten
circa 20.000 vluchtelingen uit het
land de Italiaanse kust. Na aan
vraag van asiel op Lampedusa of el
ders, worden ze overgeplaatst naar
open centra waar zij de asielproce
dure doorlopen. Italië wil dat de
NAVO zijn mandaat in Libië uit
breidt met het redden van en zor
gen voor Libische bootvluchtelin
gen. De VN-vluchtelingenorganisa-
tie UNHCR schat dat de riskante
overtocht 1500 mensen het leven
heeft gekost, 10 procent van ieder
een die eraan begon. Zo trof de po
litie begin deze week de lichamen
van 25 mannen aan in het ruim
van een boot. Ze waren vermoede
lijk gestikt in de uitlaatgassen van
het schip. Gisteren werden zes ver
moedelijke mensensmokkelaars in
verband hiermee opgepakt op Sici
lië. Donderdag trof de kustwacht
een boot met 300 vluchtelingen
met ernstige uitdrogingsverschijn
selen aan. Volgens een van hen wa
ren onderweg al honderd mensen
gestorven en overboord gegooid,
maar de kustwacht kon dat niet be
vestigen.
Langs de provinciale weg in het
oosten van Sicilië lopen groepjes
vluchtelingen naar het dichtstbij
zijnde dorp, zo'n twaalf kilometer
van het asielcentrum. Tot vorige
zomer verbleven Amerikaanse ma
riniers van een nabijgelegen NA-
'Er is geen veiligheid, geen
werk. Libië gaat achteruit,
wij willen vooruit'
VO-basis met hun gezinnen in de
kleurige rijtjeshuizen. Sinds februa
ri wonen er zo'n 2000 vluchtelin
gen, 1500 uit Libië. De meeste
vluchtelingen die vanuit Libië
naar Italië komen, woonden in Li
bië maar zijn afkomstig uit Ghana,
Nigeria en Somalië en andere lan
den ten zuiden van de Sahara.
Toch is Libië bepaald geen droom
land. Vluchtelingen kunnen er
geen asiel aanvragen en mishande
ling of detentie van vreemdelin
gen is er niet ongebruikelijk, aldus
Amnesty International vorig jaar.
Damien, 36 jaar, verblijft in een
asielcentrum net buiten Trapani
in het westen van Sicilië. „Eigen
lijk ben ik dominee", zegt hij. „Ik
had een kerkgemeenschap in de
Democratische Republiek Congo."
Toen hij weigerde propaganda te
maken voor de overheid volgden
bedreigingen. Hij vluchtte in 2007
naar Libië omdat daar werk was.
Een zesdaagse werkweek leverde
Damien 1500 euro in de maand
op. Genoeg om zijn neefjes te la
ten studeren en zijn familie eten
te geven. „Tijdens de opstand
werd gezegd dat wij huurlingen
van Kaddafi zouden zijn. Ik voelde
Veel bootjes waarmee vluchtelingen uit Libië naar Italië proberen te ko
men, lopen vast op de rotsen. foto Teun Hermsen/GPD
