Nederland kent geen
schandaalperscultuur
II
Het afluisterschandaal bij News of The World legt de incestueuze relatie
tussen de Britse pers en politiek bloot. Premier David Cameron heeft twee
onderzoeken aangekondigd om de zaak te sussen. De oud-hoofdredacteur van de
krant en voormalig spindoctor van Cameron, Andy Coulson, is gearresteerd,
evenals oud-verslaggever Clive Goodwin.
zaterdag 9 juli 2011
BRITTEN
VERSUKKEN
ZICH IN
TABLOID
door Yoianda Bobeldijk
Als Rupert Murdoch
gehoopt heeft dat
met de opheffing
van de in opspraak
geraakte krant News
ofThe World een
einde zou komen aan het schan
daal rond 'zijn' journalistieke mo
res zat hij er naast. De ellende
neemt vooralsnog alleen maar toe.
Andy Coulson, oud-hoofdredac
teur en de voormalige perschef
van premier David Cameron is op
gepakt, net als
oud-verslaggever
Clive Goodwin. Ca
meron liet gisteren
inderhaast weten
een rechterlijk on
derzoek te willen
naar de journalistie
ke praktijken van
het blad.
Ook wil hij de
ethiek van de Britse
media laten natrek
ken. De Raad voor
de Journalistiek
wordt alvast opge
heven. Volgens Ca
meron moet er een 'volledig
nieuw systeem' komen.
De relatie tussen de pers en de po
litiek is te verstrengeld, gaf Came
ron toe. De eerste minister zei dat
Coulson hem had verzekerd niets
te weten van de afluisterpraktij
ken. Er bestaan echter e-mails
waaruit blijkt dat Coulson wel de
gelijk op de hoogte was van beta
Andy Coulson,
resteerd.
lingen die de News ofThe World
deed aan politieagenten.
De hoofdredacteur van The Guar
dian, Alan Rusbridger, verklaarde
dat hij Cameron heeft gewaar
schuwd Coulson niet aan te ne
men. Volgens Labourleider Ed Mi-
liband moet Cameron zijn excuses
aanbieden voor Coulsons benoe
ming.
„Cameron is een sufferd óf hij
stond onder enorme druk om
Coulson in zijn team op te ne
men", stelt Martin Conboy, hoogle
raar journalistieke geschiedenis
aan de University of Sheffield. „En
ik geloof niet dat
Cameron, die zelf
in de pr heeft ge
werkt, naïef is. De
enige mogelijkheid
is dat hij het schoot
hondje is van Mur
doch. Dat is zeer
verontrustend."
Sinds de jaren tach
tig heeft Rupert
Murdoch diverse
Britse politieke lei
ders in de houd
greep gehouden.
De eigenaar van
News Internatio
nal, waar de kranten The Sun, The
Times, The Sunday Times en, tot
maandag, News ofThe World on
der vallen, werd tijdens de rege
ringsperioden van Tony Blair en
Gordon Brown (1997-2010) aange
duid als 'de derde machtigste man
van Groot-Brittannië'. Vreemd
vindt Conboy.
„Een peiling uit de jaren tachtig
toont namelijk dat ondanks de
overwegend conservatieve lijn die
The Sun toen had, de meeste
Sun-lezers Labour stemden."
Anders dan in Nederland, hebben
Britse kranten een politieke kleur.
Tijdens verkiezingscampagnes
wordt in de redactionele commen
taren expliciet aangegeven welke
partij volgens de krant de verkie
zingen moet winnen. „Kranten
proberen zich hiermee te onder
scheiden", weet Conboy.
Zo opereren The Guardian, The
Mirror en The Independent aan
de progressieve kant van het poli
tieke spectrum. The Daily Mail is
overwegend conservatief, evenals
The Times en The Sunday Times.
De Conservatieve Daily Telegraph
heeft als bijnaam zelfs de To-
rygraph (Tory is de bijnaam van
de Conservatieve partij).
The Sun was ook overwegend con
servatief tot Tony Blair in de jaren
negentig een pelgrimstocht maak
te naar Australië voor een ontmoe
ting met Murdoch. Conboy: „Blair
stelde Murdoch gerust dat hij zijn
media-imperium niet zou beper
ken."
In ruil daarvoor steunde The Sun
Labour bij de Lagerhuisverkiezin
gen in 1997. In 2010 vond The Sun
David Cameron de beste kandi
daat.
„Murdochs invloed zal nu echter
drastisch afnemen", voorspelt Ivor
Gaber, hoogleraar media en poli
tiek aan de University of Bedforshi-
re.„Geen enkele politicus wil nog
geassocieerd worden met News In
ternational."
door Joep Trommelen
w
aarom kent Ne
derland geen ei
gen News of the
World? Vergele
ken met de Britse en Duitse
schandaalpers oogt zelfs de
door sommigen vanwege zijn
journalistieke mores verguisde
De Telegraaf als een kwaliteits
krant.
Het heeft allereerst te maken
met het feit dat Nederland een
abonnementenland is, terwijl
de Brit zijn krant los koopt.
Schreeuwende koppen, schanda
len en sensationele foto's verko
pen vanuit een krantenrek nu
eenmaal beter dan grijze letters
over serieuze onderwerpen.
De yellow press is in de loop der
jaren zeer bedreven geraakt in
het bespelen van die losse ver-
koopmarkt. Zeker sinds de op
lages dalen, is de strijd om de le
zer verhard.
Maar dat verklaart niet alles.
Het Nederlands kent niet voor
niets de uitdrukking 'de krant is
een meneer'. Iemand die res
pect verdient, waar je tegen op
kijkt.
Kranten waren in Nederland
ooit de spreekbuizen van de zui
len: katholieken, protestanten,
socialisten, iedere zuil had zijn
eigen kranten. En regionale dag
bladen moeten een dusdanig
breed publiek proberen te boeien,
dat die het zich niet kunnen ver
oorloven buiten de gebaande pa
den te gaan lopen.
Politici, vakbondsleiders, bisschop
pen en andere hoge heren gebruik
ten kranten om hun 'schapen' te
hoeden. En daarbij past een serieu
ze toon beter dan blote borsten op
pagina 3. Dat schiep de Nederland
se krantencultuur, en zo'n diepge
worteld fenomeen laat zich niet zo
maar opzij zetten.
Het is tekenend dat in Nederland
de twee landelijke kranten die niet
uit een zuil zijn voortgekomen, De
Telegraaf en het AD, nog de mees
te trekjes van de schandaalpers ver
tonen, al zijn hun journalisten bra
ve borsten vergeleken met hun
Britse collega's.
In vergelijking met Nederland is
Engeland veel meer een standen
maatschappij, nog steeds. De
schandaalpers is er vooral voor de
working class, die zich er mee kan
verlustigen in de glamour én de el
lende van de upper class. Boven
dien zijn Britten geslotener en
preutser dan Nederlanders.
De schandaalpers presenteert de
Britten een dagelijkse portie verbo
den vruchten. Ook in Engeland
verandert de maatschappij, maar
ook daar geldt dat een eenmaal in
gebakken cultuur zich moeilijk
laat veranderen.
zie onze website:buitenland
Acteur Hugh Grant gaf journa
list koekje van eigen deeg
