Er is maar een
waarheid: kwaliteit
uit 15
donderdag 30 juni 2011
Het Zeeuws Orkest, de Koninklijke Oratorium Vereniging Middelburg en de solisten repeteren het Verdi-concert.
foto's Lex de Meester
door Ali Pankow
Een dirigent moet één keer in zijn
leven de Missa da Requiem van Ver
di gedaan hebben, vindt dirigent
Joan Berkhemer van Het Zeeuws
Orkest. Dat gaat nu dan ook gebeuren sa
men met de Koninklijke Oratorium Vere
niging Middelburg en vier solisten: van
avond in Brouwershaven, morgen in
Veere en zaterdag in Aardenburg.
Verdi schreef dit requiem ter herdenking
van de Italiaanse dichter Alessandro Manzo-
ni. Hij dirigeerde zelf de eerste uitvoering
op 22 mei 1874 in Milaan. Krachtige ritmes,
sublieme melodieën en dramatische contras
ten gelden als de kenmerken.
Volgens Berkhemer en artistiek leider Jan
Hut van de Middelburgse Oratorium Vereni
ging biedt dit concert zowel voor orkest als
koor een mooie uitdaging. „Vooral vanwege
de omvang heb ik er wel even voor moeten
pleiten", zegt Berkhemer. „Zes in plaats van
twee trompetten, een groter podium, meer
repetities. Dan is er eerst wat scepsis. Dat
ben ik inmiddels wel gewend hier. Maar als
men dan eenmaal overtuigd is, gaat ieder
een er ook enorm voor."
De orkestdirigent zegt ook verrast te zijn
over de flexibiliteit van het koor toen hij
daar enkele weken geleden voor het eerst
het stokje van Hut overnam. „Het gemak
waarmee ze dat oppakken vind ik knap."
„Zij waren ook al goed voorbereid", ver
klaart Hut. „Wij hebben zangpedagoog Rob
van der Meule ingeschakeld voor de stem-
vorming. Alle stemsoorten hebben apart be
geleiding van hem gehad."
En, nee - Hut voegt het er maar meteen aan
toe, want de vraag wordt hem vaak gesteld -
hij heeft geen enkele moeite met het feit dat
Berkhemer orkest én koor dirigeert tijdens
de concerten. „Ik ervaar dat absoluut niet
als een stapje terug doen", zegt Hut. die als
bariton zelf meezingt in het koor.
Werken met zangers is net iets anders dan
een orkest leiden, weet Berkhemer uit erva
ring. „Je spreekt de mensen rechtstreekser
aan, het instrument zit er niet tussen. De
emoties liggen dichterbij. De solisten voor
dit concert hebben ook twee keer bij mij
thuis gerepeteerd. Ik ervaar dan voor mezelf
dat ik beter viool speel nadat ik weer met
zangers heb gewerkt."
Wat die solisten betreft: ook voor Alexandra
Untiedt (sopraan), Martine Straesser (mez
zosopraan), Marcel Rijans (tenor) en Nanco
de Vries (bas) biedt dit requiem een heerlij
ke uitdaging. „De solisten stonden te trappe
len voor de auditie. Zelfs Eric Reddet vond
het een eer alleen al afgelopen zondag te
mogen invallen voor Marcel Rijans, omdat
die verhinderd was en ik geen openbare re
petitie zonder tenor wilde doen."
De naam Guiseppe Verdi is onlosmakelijk
verbonden met bekende opera's als onder
meer Rigoletto en Aida. Criticasters van wel
eer beweerden dat deze componist in zijn
Missa da Requiem opera in kerkmuziek had
verpakt. Berkhemer: „Ach, zeikerds heb je
altijd. Muziek gaat over emotie. De twee Tes
tamenten zijn twee boeken boordevol emo
tie. Dat zou in veel kerkmuziek vaak beter
tot uiting gebracht mogen worden." Hut:
„De tekst van een requiem ligt natuurlijk
volledig vast. De componist kan zich alleen
onderscheiden met de manier waarop hij
omgaat met die teksten."
„Over het verklanken van emoties zijn zo
veel waarheden, maar in feite is er maar één
waarheid en dat is kwaliteit. Zo is mij wel
eens verweten dat ik zei waardering te heb
ben voor André Hazes. Maar hij bracht op
rechte emotie en uiteindelijk is dat ook on
derkend", zegt Berkhemer.
Hij verheugt zich op de komende con
certreeks al vergt de akoestiek in de drie ker
ken wel een extra punt van aandacht. „De
mensen achterin het koor moeten bijvoor
beeld ook de celli vooraan kunnen horen.
De galm wil nogal verschillen. Daar dien ik
als dirigent terdege rekening mee te hou
den. De Grote Kerk in Veere biedt in dat op
zicht de minste problemen.."
Volgens beide dirigenten vergt deze zomer-
concertserie zowel van koor- als orkestleden
individueel wat extra inspanning naast de
reguliere repetities. „)e spreekt de mensen
daarvoor aan op hun eigen verantwoorde
lijkheid", zegt Hut. „Nooit tevergeefs", weet
Berkhemer. „Als ik bij professionele orkes
ten wel eens vraag een stapje extra te doen,
kijken ze me soms raar aan. Hier zetten ze
dat stapje vanzelfsprekend. Daarom kom ik
hier ook zo graag, al elf jaar lang."
Vanavond, St. Nicolaaskerk, Brouwershaven;
morgenavond, Grote Kerk Veere (uitverkocht),
zaterdag, St. Baafskerk Aardenburg, 20.1 S uur.