261 zeeland
Maintenance-studie
op HZ en Avans
Aardenburg had een
NIEUW ONDERZOEK Oude opgravingen eindelijk in kaart gebracht
Engelse wielrenners nemen kortste
weg door Westerscheldetunnel
OP DE GROTE MARKT IN GOES
van 9.00 -17.00 uur
woensdag 29 juni 2011
door Cornelleke Blok
VLISSINGEN - De Hogeschool Zee
land in Vlissingen en de Avans Ho
geschool in Breda beginnen in sep
tember met de nieuwe Engelstali
ge hbo-opleiding International
Maintenance Management.
Studenten die deze vierjarige oplei
ding volgen, worden opgeleid tot
experts in het onderhouden en be
heren van bijvoorbeeld vliegtui
gen, schepen, wegen en energie
centrales. „Deze beroepsgroep
wordt op dit moment niet opge
leid", zegt projectleider Han van
Osch van de Avans Hogeschool.
„Wie straks afgestudeerd is, bena
dert maintenance als geheel: hij of
zij begrijpt de financiën en tech
niek van een bedrijf, maar is ook
een gesprekspartner voor engi
neers."
Bedrijven hebben veel behoefte
aan mensen die gespecialiseerd
zijn in maintenance. Van Osch:
„Onderhoud wordt vaak als kos
tenpost gezien, maar het is de
kunst om het een meerwaarde te
laten zijn. Het is net als met een
auto: als je lang wacht met onder
houd, heb je een grote kostenpost,
maar als je er vroeg bij bent heb je
minder kosten én een lange levens
duur voor je auto. Bedrijven die
de volledige levensduur van hun
kapitaalgoederen benutten, kun
nen op de lange termijn winst boe
ken."
Zeeland en West-Brabant willen
op maintenance-gebied tot de we
reldtop horen. Van Osch: „Deze re
gio moet een voorbeeld worden
voor andere landen." Bedrijven
werken daarvoor samen in het
Dutch Institute of World Class
Maintenance.
In het adviesrapport Kerend Tij
over de toekomst van het onder
wijs in Zeeland - dat vorig jaar uit
kwam - werd maintenance ge
noemd als één van de vier richtin
gen waar de Hogeschool Zeeland
zich in zou moeten specialiseren.
Bedrijven zijn nauw betrokken bij
de nieuwe opleiding. Enexis, Heij-
mans, Imtech, Sabic en SKF onder
streepten hun medewerking vori
ge week met een convenant. „Me
dewerkers van de bedrijven geven
onder meer gastlessen en zorgen
voor technische voorzieningen."
Acht studenten hebben zich in
middels aangemeld om in septem
ber aan de opleiding International
Maintenance Management te be
ginnen. Zij volgen de eerste twee
jaar van hun studie in Breda en de
laatste twee jaar in Vlissingen. Van
Osch: „Eigenlijk zijn minimaal
twaalf studenten nodig, maar om
dat de behoefte bij de bedrijven zo
groot is, gaan we toch van start."
door Harmen van der Werf
TERNEUZEN - Vier Engelse wielren
ners dachten gisteren ongestraft
de kortste weg van Terneuzen
naar Borsele.te nemen: via de Wes
terscheldetunnel.
Ze kwamen bedrogen uit. Een tun
neloperator zag hen rijden en licht
te een tunnelwacht in, die hen aan
de Zuid-Bevelandse kant afleverde
aan de politie. De Engelsen kregen
een boete van 110 euro. Ze waren
op weg van Brugge naar Hoek van
Holland en hadden hun route op
een routeplanner uitgestippeld.
Die geeft ook voor fietsers autowe
gen als de kortste route aan.
In de nog vrij korte geschiedenis
van de tunnel (opening in 2003) is
het vaker gebeurd dat fietsers de
overkant probeerden te halen. Al
leen deelnemers aan de Eneco
Tour lukte dat zonder boete.
Aardenburg was in de Ro
meinse tijd de belangrijkste
plaats van Zeeland. Het pas
ontdekte badhuis onder
streept die status nog eens.
door Jan van Damme
Er is weer een stukje van de
puzzel van Romeins Aar
denburg op zijn plaats ge
vallen. Zo'n 1800 jaar gele
den stond er op de hoek van de
Landstraat en de Beekmanstraat
een Romeins badhuis. Compleet
met een warm- en koudwaterbad
en een stookruimte. Ook was er
een waterput aanwezig. Dat blijkt
uit de recente bestudering van de
vondsten die al in 1965 werden op
gegraven. Zo wordt langzamer
hand duidelijk dat er buiten het
verdedigingswerk - het castellum -
nog meer bebouwing was en dat
Romeins Aardenburg aanzienlijk
meer oppervlakte besloeg dan aan
vankelijk werd gedacht.
Het Romeinse Aardenburg is een
verhaal van lange adem. Heemkun
dige Jan van Hinte ontdekte in
1955 de eerste Romeinse resten.
Provinciaal archeoloog Jan Trimpe
Burger (1923-2008) deed in de daar
opvolgende veertig jaar de meeste
opgravingen. Bijna alle vondsten -
aardewerk, munten - werden opge
slagen, in afwachting van nader
onderzoek. Ook de tekeningen
van de precieze vindplaatsen ver
dwenen in het archief
Op grond van de bevindingen uit
die jaren ontstond het beeld van
een Romeins verdedigingswerk
(castellum) dat 175 tot 180 jaar na
Christus precies op de daar aanwe
zige dekzandrug was aangelegd.
Het castellum had een rechthoeki-
Rood aardewerk met stempel van
pottenbakker Minutus. foto SCEZ
Romeinse restanten
Bronzen ruiterspoor.
ge vorm van 150 bij 240 meter.
Ook werd duidelijk dat er elders in
Aardenburg nog volop Romeinse
activiteiten geweest moeten zijn -
industrie en bewoning. De bouw
van een vesting voor twee- tot
driehonderd soldaten past in het
verhaal van de Romeinse kustver
dediging. Om zich tegen de uit
Noord-Duitsland afkomstige Chau-
cische zeerovers te verdedigen
werd een complete Atlantikwall
aangelegd. Aardenburg maakte
daarvan deel uit.
Nu moet dat hele verhaal over de
militaire versterking nog wel even
tussen aanhalingstekens worden
gezet. Er is geen waterdicht bewijs,
er bestaat nog steeds een mogelijk
heid dat Aardenburg gewoon een
burgernederzetting is geweest.
En daarmee komen we in het he
den. De mooiste, gerestaureerde
vondsten zijn in het gemeentelijk
museum van Aardenburg te zien.
In het depot voor bodemvondsten
van de Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland (SCEZ) in Middelburg
staan nog eens meer dan driehon
derd dozen opgeslagen met resten.
De grote vraag was lange tijd: wie
heeft tijd en geld om het materiaal
eindelijk eens te onderzoeken.
SCEZ-archeoloog Robert van Die-
rendonck had aanvankelijk zijn
zinnen gezet op een forse rijkssub
sidie van een half miljoen euro in
het kader van een groot landelijk
project. Dat feest ging niet door, er
kwam slechts 50.000 euro beschik
baar. Maar met een ruim gebaar
van de provincie (ruim 100.000 eu
ro) kon er vorig jaar juli toch een
serieus begin worden gemaakt
met het onderzoek.
Gisteren werden de eerste
resultaten van de nadere
analyse bekendgemaakt.
Dat het al in 1965 opgegraven ge
bouw op het terrein van de oude
gasfabriek aan de Beekmanstraat
nu als een Romeins badhuis kan
worden aangemerkt, is de eerste
grote stap voorwaarts. Van Dieren-
donck en Guus Besuijen van Ha
zenberg Archeologie hebben een
reconstructietekening van de bad
inrichting laten maken. De funde
ring van houten palen diende als
basis voor een in steen opgetrok
ken gebouw. De stookruimte, de
verschillende baden, de kleedruim
te en de verwarming van vloer en
muren wijzen op een traditionele
Romeinse badinrichting. Het bad
huis lag aan een weg vanuit het
castellum. De opgegraven water
put net ten zuiden van het ge
bouw moet volgens de onderzoe
kers bij het geheel worden betrok
ken, omdat die met de watervoor
ziening van het badhuis te maken
had. Bovendien weet Van Dieren-
donck dat het voor Nederland om
een uniek exemplaar gaat: nergens
bij de andere Romeinse castella
langs de Rijn is zo'n waterput aan
getroffen.
Het badgebouw is een extra aan
wijzing voor het belang van Aar
denburg. De nederzetting speelde
een sleutelrol in het verkeer in dit
deel van het Romeinse rijk en was
een geduchte concurrent van Brug
ge. De Aardenburgse Havenpolder
was vrijwel zeker een echte haven,
en er was een rechtstreekse verbin
ding met de Westerschelde.
Het recente onderzoek
heeft meer opgeleverd. Ar
cheoloog Trimpe Burger
was specialist op het gebied van
het luxe Romeinse aardewerk, dat
terra sigillata wordt genoemd. Dat
aardewerk is geschikt om vond
sten heel precies te dateren. Dat is
de reden dat er nu extra aandacht
voor dat soort restanten is. Van
Dierendonck: „Voor ons is dat laag-
castellum
\Nestst raat
raamstraat
Oonja Odijk
MET SUPER KÓÓÓPJES VAN IN GOES GEVESTIGDE WINKELS!
Zet uw foto in een van de albums op www.pzc.nl/foto
STUUR UW TIPS NAAR
redactie@pzc.nl
WIN EEN FLIPVIDEO!
Volg Z2 (Zeeland in 2 minuten) op
Facebook en Twitter en maak kans
op een Flipvideocamera!
Z2-VIDEOJOURNAAL
Bekijk het Z2-videojournaal elke dag
om 10.00, 16.00 en 22.00 uur (in
het weekend om 18.00 uur) op
www.z2.nl
