2Q
binnenland 17
jaar
Roken maakt dommer
en sneller dement
Geen extra geld fusieomroep
Onweer en
hagel op
einde van
middag
Hulp voor
Polen in
Someren
Steeds minder rokers
BEZUINIGINGEN Bij weigering wijst minister desnoods zelf fiisiepartners aan
dinsdag 28 juni 2011
'Behalve dat rokers slechter onthielden
dan niet-rokers, waren ze ook trager
met voorlezen'
Frank Erik de Leeuw, neuroloog
doen hersenen van ex-rokers erover om op hetzelfde
niveau te komen als die van niet-rokers
Rokers worden sneller oud,
waardoor het denken ver
traagt. De MRI-scan brengt
het aftakelingsproces haar
fijn in beeld. Maar hersenen
kunnen zich ook herstellen.
Rokers worden door klei
ne beschadigingen in de
hersenen dommer. On
derzoek in het UMC St
Radboud in Nijmegen, waarvan
de resultaten gisteren werden ge
presenteerd, toont dat aan. Goed
nieuws is er ook. Na stoppen met
roken, herstellen de hersenfunc
ties. Binnen 20 jaar zitten ex-ro
kers weer op hetzelfde denkniveau
als niet-rokers. Ze hebben dan net
zo weinig beschadigingen in de
hersenen. Volgens de onderzoe
kers heeft het daarom ook op late
re leeftijd altijd zin om nog te stop
pen. De neurologische schade die
mensen oplopen door te roken,
met een verdubbelde kans op de
mentie en de ziekte van Alzhei
mer tot gevolg, blijkt ook weer af
te nemen. Het UMC St Radboud
onderzocht vijfhonderd neurolo-
giepatiënten met licht beschadigde
haarvaten. Veel van deze patiën
ten, in de leeftijd van 50 tot 85
jaar, hebben een beroerte gehad.
Hoofdonderzoeker Frank Erik de
Leeuw: „We hebben vastgesteld
welke patiënten nog roken, nooit
hebben gerookt, of in het verleden
wel hebben gerookt, maar daarna
zijn gestopt." Ze kregen allemaal
dezelfde geheugentesten voorge
legd. „Rokers konden rijtjes woor
den slechter reproduceren. Behal
ve dat ze slechter onthielden, wa
ren ze ook trager met voorlezen."
Daarnaast zijn speciale hersen
scans gemaakt. „Er bleek een ver
band tussen de hoeveelheid 'witte
stof, zeg maar de telefoonkabels
die de verbindingen leggen tussen
de verschillende hersengebieden,
en het al dan niet roken."
Het is normaal dat door veroude
ring de kwaliteit van de witte stof
afneemt. „Maar bij rokers gaat dat
sneller. Zou je ze elk jaar testen,
dan zou je elk jaar iets meer achter
uitgang zien dan bij niet-rokers.
Dat verklaart ook waarom rokers
vaker en jonger dementeren."
Dat laatste was al bekend uit een
eerder onderzoek. Dankzij het Nij
meegse onderzoek is daar nu ook
een verklaring voor. „We zien
méér beschadigingen aan de her-
senbanen van rokers dan van
niet-rokers. Het gaat om de mini
male beschadigingen die we tot
voor kort niet konden zien, omdat
ze min of meer verstopt liggen in
het brein." De schade wordt groter
naarmate iemand langer of stevi
ger heeft gerookt. Een onverwach
te uitkomst was echter ook dat de
mensen die langere tijd gestopt wa
ren, weer op vergelijkbaar niveau
presteerden als mensen die nooit
gerookt hadden. „Mogelijk kan de
versnelde veroudering weer wor
den teruggedraaid, doordat de wit
te stof weer toeneemt."
De Leeuw verwacht dat vergelijk
bare effecten zijn aan te tonen bij
alcoholgebruik. „Hoewel de scha
de van alcohol bescheidener zal
zijn. Bekend is dat één of twee gla
zen per dag juist een gunstig effect
heeft op het geheugen."
zie onze website:binnenland
Een antirookcommercial uit de
jaren negentig
Iets meer dan een kwart van de
Nederlanders van 12 jaar en
ouder rookt. Dat blijkt uit de
meest recente cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek. Die
gaan over 2009.
Het percentage rokers onder man
nen en vrouwen is de afgelopen
tien jaar licht dalende. In 2001
rookte nog 37 procent van alle Ne
derlanders boven de 12 jaar.
Van alle vrouwen rookte in 2009
23 procent. Bij mannen was dat 31
procent;
Uit de CBS-cijfers blijkt dat ook
het percentage zware rokers (min
stens twintig sigaretten per dag) af
neemt, van 8 naar 5 procent sinds
2001.
Het percentage rokers in de jong
ste leeftijdsgroep (12- 24 jaar) is
de laatste vijfjaar nagenoeg gelijk
gebleven.
Roken is de belangrijkste vermijd
bare doodsoorzaak in Nederland,
aldus het ministerie van Volksge
zondheid. Jaarlijks sterven
19.000 mensen aan aandoeningen
die aan roken zijn gerelateerd.
Rokers kosten de Nederlandse sa
menleving zo'n 2,4 miljard euro.
Deze kosten ontstaan doordat ro
kers vaker ziek zijn en een lagere
productiviteit hebben.
Daarentegen levert de tabaksac
cijns de Nederlandse schatkist ook
weer ruim 2,3 miljard euro op
aan inkomsten. Daarbij leven ro
kers korter, wat onder andere leidt
tot minder uitbetaling van AOW.
Op de afbeelding zijn MRI-scans ofwel dwarsdoorsnedes door de herse- linker rijtje stevigere verbindingen te zien zijn, zijn er ook verbindingen
nen te zien van niet-rokers (links) en rokers (rechts). Hoe geler en roder op meerdere plekken in de hersenen. In de rechtse beelden zijn die ver-
de lijnen, hoe beter de kwaliteit van de verbindingen ('telefoonlijnen') bindingen weggevallen. De hersenbanen zijn hier minder van kwaliteit
tussen de hersengebieden; hoe blauwer, hoe slechter. Behalve dat in het als gevolg van het roken. scan UMC St Radboud
Minister Van Bijsterveldt pakt
omroepen aan die niet meer
willen fuseren omdat ze geen
extra geld krijgen.
Ze houdt vast aan verhoging
van de lidmaatschapsbijdrage.
Mogelijk komt er wel een la
ger tarief voor jongeren.
DEN HAAG - Omroepen met fusie
plannen (TROS, AVRO, BNN, VA
RA, KRO en NCRV) krijgen in
geen geval de extra 30 miljoen eu
ro die ze vorige week eisten. Dat
heeft minister Marja van Bijster
veldt (Media) gisteren in een debat
over de omroepbezuinigingen klip
en klaar laten weten. „Elke euro
die ik bij fusieomroepen laat, kan
ik niet elders inzetten." Ook houdt
ze vast aan haar plannen voor de
verhoging van een omroeplidmaat
schap van 5,72 euro naar 15 euro.
Cadeaus of een korting op een
gidsabonnement verstrekken bij
een nieuw lidmaatschap, wordt
verboden. De coalitiepartijen CDA
en WD en de oppositiepartijen
D66 en SP in de Tweede Kamer
dringen wel aan op het instellen
van een jeugdlidmaatschap van bij
voorbeeld 7,50 euro. De bewinds
vrouw is bereid naar die mogelijk
heid te kijken. Extra geld voor fu
sieomroepen zit er wat haar be
treft niet in. Vorige week dreigden
de betreffende omroepen hun fu
sieplannen te schrappen als ze
geen 30 miljoen extra krijgen uit
de pot van de NPO, de bestuursor
ganisatie van de publieken. Dit bo
venop de dertig miljoen die ze al
krijgen als 'beloning'.
De bewindsvrouw maakt echter
korte metten met de 'weigeromroe-
pen'. Als zij bij hun weigering blij
ven, worden in het publieke bestel
vanaf 2016 naast taakomroepen
slechts gefuseerde omroepen toege
laten, dreigde de minister. De be
loofde bonus voor fusieomroepen
vervalt dan. Desnoods wijst Van
Bijsterveldt zelf fusiepartners aan.
De oppositie verwacht dat veel le
den weglopen als een lidmaat
schap duurder wordt. Omroepen
als de EO zullen naar verwachting
wel op peil blijven. „Dit veroor
zaakt scheefgroei", meent D66-ka-
merlid Boris van der Ham die
denkt dat bijvoorbeeld de EO dan
te groot wordt.Die vlieger gaat vol
gens Van Bijsterveldt niet op. „Ik
denk juist dat het winst is als om
roepen leden moeten werven voor
hun vereniging."
DE BILT - Vandaag wordt het in het
oosten nog warmer dan gisteren.
De hitte is van korte duur, want in
de loop van de middag neemt de
bewolking vanuit het zuidwesten
toe en kunnen zich regen- en on
weersbuien ontwikkelen. In de
avond nemen de buien in zwaarte
toe en kunnen ze gepaard gaan
met hagel en windstoten. Dat
meldde het KNMI gisteren.
WeerOnline.nl voorspelt voor van
ochtend al bewolking in het wes
ten en mogelijk vallen er in Zee
land enkele buien.
Weerplaza spreekt van mogelijk
grote hagelstenen vandaag, maar
laat daarbij weten dat het moeilijk
te voorspellen is of er echt nood
weer komt. Bijna alle ingrediënten
ervoor zijn wel aanwezig. De lucht
is vochtig en instabiel, aan de
grond is veel warmte en hoog in
de lucht wordt het flink kouder.
Onderin de atmosfeer bevindt
zich echter een dunne droge en
stabiele laag die de verwachting
onzeker maakt.
Het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieu verwacht in
de loop van de middag matige
smog in Zuidoost-Nederland. Van
matige smog is sprake als er ozon
concentraties worden gemeten
van 180 microgram per kubieke
meter. Mensen die gevoelig zijn
voor smog, moeten zware lichame
lijke inspanning vermijden.
SOMEREN - FNV Bondgenoten is
de Poolse werknemers op het be
drijf van aspergeboerin José Jans
sen in Someren te hulp geschoten.
Op verzoek van de Poolse ambassa
de probeert de vakbond deze
week vervoer naar huis te regelen.
Bovendien vordert de vakbond na
mens de aspergestekers het geld
dat ze nog van haar tegoed heb
ben. Bestuurder Wim Baltussen
heeft dat gisteren gezegd.
De werkzaamheden op het bedrijf
van José Janssen liggen stil sinds
ze anderhalve week geleden weer
werd opgepakt wegens nieuwe ver
moedens over economische uitbui
ting van werknemers.
Baltussen vertelde gisteren dat er
nog 26 Polen op het bedrijf zijn.
Die vertelden hem dat ze zeven da
gen per week, tussen tien en veer
tien uur per dag werkten. Het
loon was 5,50 euro netto per uur
(minimumloon is 9,33 euro bruto)
maar tot dusver ontvingen de Po
len nog alleen voorschotten.
Voor huisvesting in twee- of drie-
persoonskamers, twee gezamenlij
ke douches en vier kookpitjes en
een wasmachine betaalden ze 10
euro per dag per persoon. Eten
kochten ze in de winkel van José
Janssen tegen prijzen die twee
keer hoger liggen dan in de super
markt.
