'A
ii
stelling 4:
stelling 5:
stelling 6:
vrijdag 24 juni 2011
Het panel
zie onze website-.binnenland
Bekijk de omstreden truc met
synchroonzwemmende vissen
Elsbeth Stassen
Hoogleraar
Dier en Maat
schappij aan
de Wagenin-
gen Universi
teit. Was daar
voor jarenlang
dierenarts.
Emo Eskens
Filosoof bij de
Internationale
School voor
Wijsbegeerte.
Schreef het
boek Democra
tie voor dieren.
Midas
Dekkers
Bioloog en
schrijver.
Schreef onder
meer Lief dier.
Van zijn co
lumns in het
radioprogram
ma Vroege
Voegels werd
de bundel Alle beesten samenge
steld.
'Om ons bewuster te
maken, zouden er foto's op
de verpakking van vlees
moeten komen'
ijk heb mijn hele leven ge-
I dacht dat mensen lelijke din-
gen deden omdat ze niet pre
cies wisten wat er met dieren werd
uitgespookt", zegt Dekkers. „Tegen
woordig is af en toe op tv te zien
wat er werkelijk gebeurt, maar dat
helpt net zo min als die opschriften
op pakjes sigaretten dat je van ro
ken kanker krijgt en doodgaat. De
mens heeft last van een ontzettend
schuldgevoel, maar zodra dat te
groot wordt, en dat is hier het ge
val, gaan de luikjes dicht, sluiten
mensen zich af Dat is een bescher
mingsmechanisme dat nu eenmaal
in onze psyche zit."
Eskens en Stassen pleiten wel voor
meer informatie op de verpakkin
gen. Maar het probleem van foto's
is: welke beelden kies je, vanuit
welk perspectief zouden die geno
men worden? Daar zou te veel dis
cussie over ontstaan, denken zij. Es
kens wil wel lezen hoeveel ruimte
het dier had en hoe lang het heeft
geleefd. Stassen gelooft meer in
keurmerken die iets zeggen over
dierenwelzijn. „Zodat de verant
woordelijkheid door te kiezen voor
bepaalde producten deels ook bij
de consument komt te liggen."
'De huidige
belangstelling voor
dierenwelzijn
is een hype'
'Een dierenvriend kan
makkelijk scoren, want
zijn verhaal is a-politiek'
ch, ach, zou ik het
maar weten!", ver
zucht Dekkers. „Ik
blijf hopen dat eindelijk het be
sef doordringt dat er behalve
mensen ook nog dieren zijn die
recht hebben op een goed leven,
en dat de regering nu eindelijk
fatsoenlijk aandacht aan dieren
gaat geven. Maar ik heb te veel
boekjes gelezen, ik weet dat de
mensen de dieren de afgelopen
50.000 jaar nooit, nooit, nooit
de plaats hebben gegeven die ze
verdienen. Het egoïsme of ego
centrisme of hoe je het ook wilt
noemen overwint telkens weer.
De zwakste schakel moet altijd
de tol betalen. Het dier zal om
die reden altijd de lui zijn."
De filosoof en de hoogleraar zijn
optimistischer. „Belangstelling
voor dierenwelzijn blijft", zegt
Eskens. „De filosoof Jean Jac
ques Rousseau begon ermee hal
verwege de achttiende-eeuw.
Mensen gingen de natuur ont
dekken, gingen wandelen en
zonnebaden. Dat was nieuw,
denk maar niet dat Middeleeu
wers met hun handdoekje op
het strand gingen liggen. In die
beweging werd het dier gezien
als soort ideaalwezen: authen
tiek en vrij."
Steeds meer mensen hebben
huisdieren of zijn hobbymatig
met dieren bezig. Dieren zijn be-*
langrijk voor mensen, daarom
blijft dierenwelzijn 'hot', ver
wacht Stassen. Overigens is er
geen eenduidige wetenschappe
lijke definitie voor dierenwel
zijn, zegt de voormalig dieren
arts. „Het is een concept dat je
vanuit drie perspectieven kunt
zien. De eerste is vanuit de pro
ductie: als een dier maar genoeg
groeit of genoeg eieren legt, zal
het welzijn wel goed zijn. Deze
visie is vrij beperkt. Dieren wor
den tegenwoordig zo gefokt, dat
ook als de zorg niet optimaal is,
ze blijven produceren."
Dan heb je mensen die welzijn
vanuit het gevoel van het dier be
naderen. „Hoe ervaart het dier
zijn leven in het hier en nu? Het
derde perspectief is dat van de
natuurlijkheid. Het welzijn zou
het grootst zijn als het dier zo na
tuurlijk mogelijk kan leven. Var
kens moeten dus kunnen wroe
ten en kippen scharrelen."
Wat is daar a-politiek
aan?", vraagt Eskens.
„Het is een kwestie
van afwegen van belangen. Dat is
juist politiek", vindt de filosoof.
„Ik ben er voor om dieren in arti
kel van de Grondwet op te ne
men. Bijvoorbeeld: nertsen zijn
solitaire wezens. Maar in nertsen
fokkerijen moeten ze samenle
ven in grote groepen. Ze worden
gek van elkaar! Op basis van het
recht om niet gedwongen tot een
vereniging te horen zou dat ver
boden moeten worden."
Wat is een dierenvriend, werpt
Stassen op. „Iemand die drie keer
per dag een worst geeft aan zijn
hond waardoor het dier modder
vet wordt?" Dekker stelt dat het
principieel onmogelijk is om een
dierenvriend te zijn. „Niemand
zal ooit zeggen dat-ie een lint-
worm- of hiv-vriend is. En ook
voor je hond moet je af en toe
naar de winkel om wat in stuk
ken gehakte koe te kopen. Je
kunt hoogstens een keuze maken
uit een lijst dieren waar je heel
veel van gaat houden om daar
mee je schuldgevoel tegenover an
dere dieren te compenseren."
