121 brandweer
De brandweer scoort goed, maar wordt
veel te duur. Bezuinigen is het parool,
maar dat is niet zonder gevaar, vindt vei
ligheidsexpert Ben Ale. „We weten niet
wat de gevolgen zullen zijn."
vrijdag 17 juni 2011
Minder geld, minder bh
door Niek Opten beeld Mark Reijntjens
De brandweer ligt
van verschillende
kanten onder
vuur. Vanwege de
penibele finan
ciële situatie waar
in veel gemeenten verkeren, klin
ken overal in het land dezelfde
sombere geluiden: kazernes gaan
dicht, er komen minder mensen
op een wagen, duikteams worden
opgeheven en in sommige geval
len moeten brandweermannen
zelfs ook ambulances gaan bestu
ren. Bovendien moet de bedrijf-
structuur anders, van gemeentelij
ke organisaties naar omvangrijkere
regio's. Daar overheen komt nog
eens een structurele bezuiniging
van 20 procent, maar die zal vol
gens de verantwoordelijken leiden
tot een 'kwaliteitsverbetering'.
Is er dan zo veel mis met onze
■brandweerzorg? Helemaal niet,
zegt Ben Ale, hoogleraar veiligheid
en rampenbestrijding aan de TU
Delft. „De Nederlandse brandweer
functioneert uitstekend. Neder
land kent het laagste aantal slacht
offers bij woningbranden in Euro
pa", zegt Ale. Jaarlijks gaat het om
zo'n negentig doden, 2009 was
een positieve uitschieter met
'slechts' 57 dodelijke slachtoffers,
zo blijkt uit cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Tegenover deze mooie cijfers staat
Wel een enorme kostenstijging:
een verdubbeling in de laatste tien
jaar tot ruim 1,1 miljard euro. Een
commissie onder leiding van Jan
Mans, oud-burgemeester van En
schede, concludeerde vorig jaar dat
ondanks deze toenemende kosten
het aantal slachtoffers niet is afge
nomen. „De conclusie dat er daar
om wel gekort kan worden gaat
nogal ver", vindt Ben Ale. „Mis
schien waren er wel meer slachtof
fers gevallen als al dat geld niet
was besteed. We weten namelijk
niet waarom de kosten zo gigan
tisch zijn gestegen. Is de bestuurlij
ke top steeds groter geworden?
Gaat het om investeringen in het
materieel? Mijns inziens moet je
dat eerst uitzoeken, voordat je gaat
snijden. Maar daarvoor is kenne
lijk geen geld, want het ministerie
lijkt de meeste aanbevelingen over
te gaan nemen."
Een andere conclusie van de com
missie luidt dat door een grotere
zelfredzaamheid van burgers het
aantal branden flink omlaag gaat.
Ale mist ook hierbij de onderbou
wing. „Veel branden worden ver
oorzaakt door mensen die niet zo
zelfredzaam zijn, die bijvoorbeeld
onder invloed van drank of drugs
met een brandende sigaret op bed
gaan liggen. Dat gedrag verander
je-niet zo maar met meer preven
tie. Wees dan eerlijk en zeg tegen
deze mensen: we komen u niet
meer redden."
'Zelfredzaamheid' is ook het pa
rool bij het grotendeels afschaffen
van de automatische brandmeldin
gen bij grote gebouwen. Gebrui
kers en bedrijfshulpverleners moe
ten voordat ze 112 bellen eerst zelf
checken of er daadwerkelijk een
noodsituatie is, zo werd gisteren
bekend. „De grote vraag is of hier
door niet een extra tijdvertraging
'Wees dan eerlijk en zeg
tegen deze mensen: we
komen u niet meer redden'
ontstaat, waardoor de brandweer
later ter plaatse is. Een van de les
sen uit de Schipholbrand was juist
dat we alert moeten zijn op meld-
vertragingen." Ook bij de brand
die Chemie Pack in Moerdijk in de
as legde zou de brandweer niet op
tijd zijn geweest.
De 'ongeremde bezuinigingswoe
de' gaat extra slachtoffers eisen on
der burgers en personeel, stelden
de gezamenlijke vakorganisaties in
de brandweersector vorige maand
in een open brief. Volgens de
brandweertop zullen de bezuini
gingen niet leiden tot een verslech
tering van de veiligheid. Kazernes
gaan alleen dicht als daarmee niet
de wettelijke aanrijtijden worden
overschreven. Een mannetje min
der op een auto is mogelijk, zo
zou in de praktijk zijn gebleken.
Ale durft dat niet te onderschrij
ven. „We weten niet wat de gevol
gen zullen zijn want voor zover ik
weet is dat niet onderzocht. De
commissie Oosting stelde vast dat
bij de vuurwerkramp in Enschede
in eerste instantie te weinig brand
weermensen aanwezig waren.
Daardoor was een grondige inspec
tie van het bedrijfsterrein niet
goed mogelijk."
Dat er bezuinigd wordt op de
brandweer vindt de Delftse hoog
leraar niet per definitie verkeerd.
„Maar dan moet je eerst goed uit
zoeken waarom kosten stijgen en
de vraag beantwoorden waar we
naar toe willen met de brandweer.
Nu gebeurt het omgekeerde. Er
moet bezuinigd worden en daarna
komt er een verhaal bij dat het be
ter wordt."
De brandweer moet terug naar
haar kerntaken, is een veelgehoor-
