f
Ongeloof over vinding
tegen resistente bacterie
D
?ft.rmmgmm
Bacteriën
vrijdag 10 juni 2011
zie onze website:binnenland
Superbacteriën ontstaan door
overmatig antibioticagebruik
eskundigen reageren
vol ongeloof op de be
wering van TNO dat
het instituut een oplos
sing heeft gevonden voor het pro
bleem van resistente 'killer'-bacte-
riën. Het instituut beweert met na
tuurlijke ingrediënten resistente
bacteriestammen te kunnen uit
roeien, in de eerste plaats bij vee,
maar later ook bij mensen.
TNO-onderzoekers spreken van
een 'wereldprimeur'. Ze zeggen
dat ze precies in kaart hebben ge
bracht hoe darmbacteriën zich
voortplanten, waar ze op reageren
en waardoor ze gedood worden.
Deze kennis hebben ze losgelaten
op een zogeheten ESBL-bacterie,
die stoffen maakt die de meeste an
tibiotica afbreken.
Met deze kennis zeggen ze een
mengsel van natuurlijke ingrediën
ten te hebben gevonden dat deze
gevaarlijke bacterie doodt. Volgens
directeur Voeding Jan Pieter van
der Lugt is het mengsel inmiddels
uitvoerig getest op zieke kippen,
die daarna weer helemaal opleeft
den. Volgens Van der Lugt kunnen
met deze methode nieuwe geva
ren ten gevolge van multiresisten-
te bacteriën effectief worden be
streden. Over de samenstelling
van het mengsel wil TNO niets
zeggen. Het is in de eerste plaats
bedoeld voor de veehouderij, zo
dat die geen antibiotica meer no
dig heeft.
Overvloedig gebruik van antibioti
ca in de veehouderij is een van de
oorzaken van de snelle uitbreiding
van resistente bacteriën. TNO
denkt dat het twee jaar duurt eer
de vinding kan worden gebruikt.
Patiënten van de EHEC-bacterie
hebben er daarom nog niets aan.
Deskundigen op het gebied van re
sistentie reageren zeer sceptisch
op het nieuws. „Een zeer opportu
nistisch bericht", zegt de Antwerp
se hoogleraar medische microbio
logie Herman Goossens. „Het is ge
heel nieuw voor mij, er is op we
tenschappelijke congressen nooit
over bericht." Volgens Goossens is
de vinding 'compleet irrelevant'
voor de EHEC-bacterie, omdat pa
tiënten daarvan niet met antibioti
ca worden behandeld. „Dus is het
zeer opportunistisch: ze hebben
geld nodig om hun onderzoek te fi
nancieren."
Hoogleraar medische microbiolo
gie Jan Kluytmans van het
VU-MC vindt de bewering dat er
een oplossing is gevonden voor re
sistentie 'onwaarschijnlijk'. „Ik zou
zeggen: eerst zien en dan geloven."
Hij wijst erop dat het ontwikkelen
van een nieuw geneesmiddel vele
jaren duurt. „Zeker als het in de
voedselbereiding of bij humane
therapie gebruikt moet worden, is
naast de werkzaamheid de veilig
heid van middelen een kritisch
punt. Dit vereist uitgebreide en in
gewikkelde studies en ik ken deze
niet van dit product."
Het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieu (RIVM) wil
nog niet reageren, omdat het niet
beschikt, over de gegevens van het
TNO-onderzoek.
Bacteriën zijn eencellige micro-or
ganismen die zich snel kunnen ver
meerderen.
Bacteriën zijn overal aanwezig.
Sommige zijn nooit problematisch,
sommige zijn zelfs nuttig, andere
kunnen voor ziekteverschijnselen
zorgen. Bij de celstofwisseling van
bacteriën kunnen gifstoffen ont
staan die schadelijk kunnen zijn
voor de mens. Er treden dan infec
ties en ziektes op zoals cholera,
pest, tetanus.
Tegen ziekten die door bacteriën
worden veroorzaakt kunnen meest
al antibiotica worden gebruikt. De
ze doden of remmen de groei van
'foute' bacteriën.
Antibiotica werken niet tegen infec
ties die door virussen worden ver
oorzaakt, zoals griep, verkoudheid
of waterpokken.
Het veelvuldig gebruik van antibio
tica kan leiden tot resistenties: bac
teriën zijn niet of minder gevoelig
voor het middel.
In de veehouderij worden veel anti
biotica gebruikt. Als in een stal een
dier ziek is krijgen veelal alle die
ren preventief antibiotica toege
diend. Ook zijn antibiotica groeibe
vorderaars, maar deze toepassing
is sinds enkele jaren verboden in
Nederland.
