Plan Kelders
afhankelijk
van Vogelaar
Bedreigd zeegras moet
221
Dijkverzwaringen
Uitstervend
'Wij speelden altijd bij elkander'
IBL'er Anouk
ziet een zonnige
toekomst!
GASFABRIEK Uitbreiding doorberekend
ÜËGRAI
De Oosterschelde telt nog maar één soort zeegras. Het areaal
daarvan loopt sterk terug. Daarom wordt zeegras dat moet wij
ken voor dijkverzwaringen verplaatst.
donderdag 26 mei 2011
door Lilian Dominicus
KRABBENDIJKE - Als de uitbreiding
van het fruitverwerkingsbedrijf Vo
gelaar Vredehof niet doorgaat, kan
dat gevolgen hebben voor de her
ontwikkeling van het vroegere gas
fabriekterrein in Krabbendijke.
„Vogelaar Vredehof is een bedrijf
met too a 140 mensen in dienst en
daarmee een van de grote spelers
binnen het 'plan Kelders'. Die wil
uitbreiden, maar is nu alles aan
het doorberekenen op haalbaar
heid. Komt Vogelaar er niet uit,
dan is dat wel een kritische fac
tor", zegt wethouder Jaap Sinke
(SGP, ruimtelijke ordening).
Ook is nog onzeker of de twee
bouwmarkten aan de Dorpsstraat,
Doeland en Fixet, hun bedrijven
zullen verplaatsen. „Zij zitten
klem op de huidige locatie, want
ze kunnen er niet uitbreiden.
Maar het is de vraag of ze mee
kunnen vanwege de kosten", legt
Sinke uit.
Bedrijven die zich binnen het her
Anouk de Beer zocht na de havo een hbo-
opleiding rriet internationale mogelijk
heden, economie en talen. Haar decaan
wees haar op de studie International
Business and Languages (IBL). Inmiddels
is ze vierdejaars IBL'er op Hogeschool
Zeeland en studeert ze binnenkort af.
Voordat Anouk voor de HZ koos, bezocht
ze diverse hogescholen. "Op de HZ voelde
ik me meteen op mijn gemak door de
vertrouwde sfeer binnen de school. Ook
werd ik enthousiast van de IBL-variant
die de HZ aanbiedt: IBL-Toerisme. Deze
opleiding lijkt op de reguliere IBL-studie,
alleen komen de aspecten taal, cultuur
en toerisme prominenter aan bod."
Anouk heeft vier leuke jaren achter de
rug. "IBL-Toerisme biedt volop variatie.
Met vakken als marketing, export, alge
mene economie én vakken toegespitst op
toerisme en je persoonlijke vaardigheden.
Het talenonderwijs loopt daar als een
rode draad doorheen.
In het derde jaar studeerde Anouk een
semester op een universiteit in Nice,
Zuid-Frankrijk. "Het was fantastisch en
we hebben veel geleerd; op educatief
en persoonlijk vlak." Anouk bleef hierna
niet lang in Nederland: "Het tweede
semester zat ik in Barcelona voor een
stage bij een bedrijf dat leverancier is
voor beurzen en evenementen in Spanje
en Europa. Dit was compleet anders,
maar net zo leuk!"
Anouk is nu bezig met haar afstudeer
scriptie. "Ik loop stage bij een Duits
bedrijf en onderzoek de reactie van
klanten op hun entree op de Spaanse
markt. Eind deze maand lever ik mijn
scriptie in, dus werk ik nu hard aan de
puntjes op de i." Na haar studie wil
Anouk graag een internationale baan
waar ze haar talen en economische kennis
kan gebruiken. "Met mijn opleiding kan
ik straks alle kanten op, dus ik zie mijn
toekomst letterlijk zonnig in."
Anouk de Beer volgt de opleiding
International Business and Languages
op Hogeschool Zeeland.
door Frank Balkenende
ontwikkelingsplan willen vestigen,
dan wel uitbreiden, moeten grond
aankopen en bijdragen aan de kos
ten voor de ontsluitingsweg. „Voor
de bouwmarkten komen daar nog
de kosten van een geheel nieuw
pand bij", aldus Sinke.
Mochten de bouwmarkten beslui
ten niet te verhuizen, is er geen
man over boord. „Op de plek waar
de bouwmarkten zijn gepland kun
nen ook andere grootschalige be
drijven komen. De C1000 is geen
optie, want als mensen dan voor
hun boodschappen naar het gasfa-
-briekterrein rijden, lopen de win
keltjes in de Dorpsstraat leeg. Een
winkel als de Action daarentegen
is perfect.
Bij de presentatie van de plannen
vorig jaar was er nog een tekort
van een miljoen euro op de uitvoe
ring van de plannen, dat is inmid
dels door herberekeningen en bij
dragen van de bedrijven terugge
bracht tot 750 a 800.000 euro. Het
resterende bedrag kan worden gefi
nancierd uit de gemeentelijke pot
stads- en dorpsvernieuwing.
H. et projectbureau Zeewe
ringen verplaatst mo
menteel vijfhonderd
vierkante meter zeegras
van de dijk tussen Kattendijke en
het Goese Sas naar een nieuwe
plantplek bij Krabbendijke. Vol
gend jaar wordt de zeedijk ver
sterkt. Het klein zeegras dat voor
de dijk ligt, zou dan verloren gaan.
De waterplanten worden als zo
den overgebracht. Gisteren was
een graafmachine met een specia
le schuif bezig stroken zeegras af
te graven. Ze worden per tractor
combinatie naar Krabbendijke ge
bracht. Per schip wordt het
zeegras, dat goed nat wordt gehou
den om afsterving te voorkomen,
naar een inplantplek gebracht. Die
meet zo'n 60 bij 60 meter. De zo
den worden met een kraan neerge
legd. Om te verijdelen dat de
kraan kapseist, zijn op het slik rij
platen gelegd.
De verplaatsing is verplicht op
grond van de Natuurbeschermings
wet. Opdrachtgever is de provin
cie. In 2007, 2008 en 2010 is op de
zelfde manier zeegras verplaats.
Volgend jaar is de zeedijk in de
Abraham Wissepolder bij Sint Phi-
lipslan aan de beurt. Want het
gaat niet goed met dit zoutwater
plantje, dat er bijna net zo uitziet
als gazongras.
De laatste dertig jaar is het zeegras
in de Oosterschelde teruggelopen
van honderden hectares tot enkele
tientallen hectares. Groot Zeegras
komt helemaal niet meer voor in
de Oosterschelde. Er is alleen nog
maar Klein Zeegras te vinden. De
Radboud Universiteit in Nijmegen
begeleidt de verplaatsing van het
zeegras, met name om de mysterie
van de teloorgang van deze familie
zoutwaterplanten op te helderen.
Een duidelijke oorzaak voor
de krimp van het areaal
zeegras in de Oosterschelde
is er namelijk niet, zegt junior-on
derzoeker Wouter Suykerbuyk van
Projectbureau Zeeweringen is
een samenwerkingsverband
van Rijkswaterstaat en wa
terschap Scheldestromen. Het ver
sterkt de steenbekleding van de dij
ken in Zeeland, omdat die niet
meer aan de wettelijke eisen vol
doet. Het gaat in totaal om 325 kilo
meter dijk. De dijkverzwaringen
duren tot 2015. Het projectbureau
onderstreept dat er geen sprake is
van acuut gevaar voor de veilig
heid van Zeeuwen.
Volgend jaar pakt het projectbu
reau de Oosterscheldedijk tussen
Kattendijke en Goese Sas aan.
Daarvoor moet een strook slik
worden afgegraven. Die strook
loopt vanaf de oever zo'n twintig
meter de Oosterschelde in. Het
zeegras dat verder van de dijk ligt,
blijft onaangeroerd. Op de nieuwe
plantplek bij Krabbendijke- wordt
de ontwikkeling van het zeegras
nauwlettend gevolgd.
www.zeeweringen.nl
de Radboud Universiteit. „Er zijn
wel aanwijzingen: rotganzen die
zich in de winter op het zeegras
storten, verminderde toevoer van
zoetwater door de Deltawerken
(Oesterdam en Philipsdam) en ver
plaatsing van zand in de zeearm.
Bij elkaar kan dat de nekslag bete
ken voor zeegras, dat op zichzelf
onder goede omstandigheden
groeit als kool."
Suykerbuyk zegt het met een
slag om de arm, omdat er
geen hard wetenschappelijk
bewijs voor is. Net zomin als voor
het feit dat wadpieren hele zeegras
velden ondermijnen. Toch wordt
het zekere voor het onzekere geno
men. Er wordt op de inplantloca-
tie bij Krabbendijke wel een stevig
fundament van schelpen gestort.
Suykerbuyk: „Er is een flinke kuil
gegraven en daarin zijn schelpen
uit de Oosterschelde gegooid. Wad-
pieren komen daar niet doorheen.
Het zeegras zou het daar moeten
kunnen bolwerken, omdat de bio
logische omstandigheden op die
plek prima zijn voor klein
zeegras."
Het karwei duurt drie weken. Tot
die tijd is het buitendijkse fiets
pad tussen het Goese Sas en Kat
tendijke afgesloten. Gisteren trok
bijna geen fietser zich daar iets
van aan.
bekijk de video op www.pzcjil
Van de 72 soorten zeegras die we
reldwijd voorkomen, staan er tien
op het punt uit te sterven. Nog
eens vijf soorten zijn ernstig be
dreigd. Dat blijkt uit een inventari
satie van de Amerikaanse weten
schapper Frederick Short, meldde
de BBC deze week. Zeegras groeit
op de bodem van oceaner^, maar
ook op slikken, zoals in de Ooster
schelde. Ze vormen een schuil
plaats en broedplek voor tal van
dieren.
door Lilian Dominicus
YERSEKE - Jan (85) en Jo (84) Tol-
hoek-Den Herder uit Yerseke ken
den elkaar al van de lagere school.
„We speelden altijd bij elkander",
vertelt Jo. Natuurlijk was er toen
nog geen sprake van verkering. „Ik
was 18, Jo 16, toen raakte het aan",
zegt Jan. Van trouwen zou het pas
veel later komen, nadat Jan 3,5 jaar
in Nederlands-Indië had gediend.
Na zijn terugkomst trouwden ze.
De eerste paar jaar onderhield Jan
zich als keuterboer, later werd hij
vrachtwagenchauffeur. Twee da
gen geleden vierden ze dat ze 60
jaar zijn getrouwd. Samen met
zoon, twee klein- en vijf achter
kleinkinderen zijn ze uit eten ge
gaan in een Yerseks restaurant.
1
Onderzoeker Wouter Suykerbuyk.
Jan en Jo Tolhoek-den Herder uit Yerseke.
foto Ronald den Dekker
