zelfvoorzienend energielandschap
zeeland 19
Vakmanschap
in houten vloeren
van het landschap en mogelijkheden voor hernieuwbare energiebronnen
Oldtimers rijden
langs Zierikzee
en Oosterland
woensdag 25 mei 2011
wssmBsasmmm mssmmmsmams
door Ali Pankow
Zierikzee omcirkeld door
windmolens of drie
kwart van de akkers op
het eiland met koolzaad
beplant? „Nee dat soort schrikbeel
den willen we natuurlijk niet",
zegt Sven Stremke, landschapsar
chitect aan de Universiteit van Wa-
geningen. Hij is een van de zes
coaches van 65 studenten die in
het kader van een zogeheten Mas
ter-Atelier onderzoek doen naar
duurzame energie op Schouwen
-Duiveland en Goeree-Overflak-
kee.
„Zij komen van drie verschillende
studierichtingen: Landschapsarchi
tectuur, Culturele Geografie en
Landgebruiksplanning. Het is een
internationaal gezelschap met stu
denten uit meer dan tien landen.
Ik leid de Schouwen-Duiveland
groep samen met mijn collega's
Henk de Haan en Claudia Basta.
De opdracht aan de studenten
luidt: 'Onderzoek hoe Schou
wen-Duiveland binnen 30 jaar zelf
voorzienend kan zijn in duurzame
energie'. De helft van de groep
houdt zich met dit gebied bezig.
De andere helft wijdt zich aan de
zelfde opdracht maar dan gericht
op Goeree-Overflakkee", legt
Stremke uit. Eilanden zijn mooie
gebieden voor dit soort onderzoe
ken naar lange termijn transities,
vindt hij. „Overzichtelijk, een afge
sloten geheel, waar je snel in con
tact komt met de bewoners en uit
de voeten kunt met het invoeren
van innovatie." Volgens de studie-
coach heeft dat alles te maken met
het feit dat samenwerken door de
eeuwen heen hier noodzaak was.
Samenwerking in de strijd tegen
het water noodzaak was. Dat be
paalde ook de identiteit van het ge
bied. Stremke constateert dat de
wens voor het onderzoeken van
mogelijkheden voor de transitie
naar een duurzaam energiesys
teem op Schouwen-Duiveland van
uit de bevolking omhoog is gebor
reld, terwijl op Goeree-Overflak
kee het initiatief door de lokale
overheid is genomen. Daar werd
ingespeeld op het project Mooi Ne
derland, een prijsvraag voor inno
vatieve projecten. Het Ministerie
van Infrastructuur en Milieu stel
de 6,5 miljoen euro beschikbaar
voor projecten die de ruimtelijke
kwaliteit van ons land versterken.
Het naburig eiland kan rekenen
op een bijdrage van 60.000 euro
voor het recreatieproject 'Beleef
het op Goeree-Overflakkee'.
Op Schouwen-Duiveland komen
de ideeën over duurzame energie
met name van het vorig jaar in het
leven geroepen stimuleringsplat
form Transitie-Eiland met Zierik-
zeeënaar Eric Odinot als één van
de immer ijverige voorvechters.
„Met hem hebben wij regelmatig
contact, naast Olaf Griffioen van
de gemeente en met Richard van
Bremen van de provincie Zeeland.
Zij steunen ons met overleg voor
dit studieproject. Het is een mooi
onderzoek voor onze smdenten in
het kader van hun masteroplei-
ding. Na de zomer presenteren we
land er in dertig jaar uit kan gaan
zien en tenslotte inzoomen op de
tails: dijken, slikken, dorpen, delen
van- het landschap.
1\vee studenten, Dirk Harden en
Ruud Tak richten zich specifiek op
de haven van Bommenede en het
slikkengebied in de aangrenzende
omgeving. Harden onderzoekt de
mogelijkheden voor opslag van
energie in water in genoemde ha
ven. Tak bestudeert de kansen
voor ecologisch toerisme in de om
geving van Zonnemaire. „Mensen
zullen ook behoefte krijgen aan
vormen van recreatie die een oase
van rust bieden", meent de jonge
student.
Andere studenten richten zich op
onder meer: het kassencomplex
bij Sirjansland, Brouwershaven,
'Wij hebben hun gevraagd de identiteit van Schouwen-
Duiveland met behulp van duurzame energie te
versterken zonder met voedselproductie te concurreren'.
onze visies over Schouwen-Duive
land en hoe duurzame energie
transitie kan worden aangepakt",
zegt Stremke.
Volgens hem is iedereen inmid
dels wel overtuigd van de nood
zaak van transitie naar een duur
zaam energiesysteem. „De fossiele
brandstoffen en kernenergie raken
op en er zal dus gezocht moeten
worden naar hernieuwbare ener
gie. Daarvoor moet goed worden
bekeken hoe die in het huidige
landschap ingepast kunnen wor
den. In een historisch beschermd
stadsgezicht zoals in Zierikzee wil
je bepaalde ontwikkelingen liever
niet. Zoals zonnepanelen op de da
ken van historische gebouwen.
Maar ook op het platteland moet
gekeken naar de kwaliteit en de be
leving van het landschap. Schou
wen-Duiveland is een gebied met
een hoogwaardige voedselproduc
tie. Dat weegt mee bij de mogelijk
heden die de studenten zullen
schetsen. Wij hebben hun ge
vraagd de identiteit van het eiland
met behulp van duurzame energie
winning te versterken zonder met
voedselproductie te concurreren."
Het Master-Atelier bestaat uit drie
delen: Inventariseren en het ge
bied verkennen; in vier groepen vi
sies ontwikkelen over hoe dit ei-
binnenstad Zierikzee, Renesse, ei
land Stampersplaat, Ouwerkerk in
combinatie met het Salvatorpark,
aquacultuur en op enkele roton
des. „Die zouden tot signaalposten
gemaakt kunnen worden om het
zelfvoorzienend energiebeleid uit
te dragen ook in toeristisch op
zicht", licht de studiecoach toe.
Schouwen-Duiveland als zelfvoor
zienend energielandschap met be
houd van kwaliteit van het land
schap vergt een goed overwogen
mix aan maatregelen, volgens
Stremke. In zijn optiek kan ener
giewinning uit gft en mest daar
een belangrijke rol in spelen, even
als windmolens op zee en uiter
aard ook besparing, want terug
dringen van de energiebehoefte
vormt eveneens een belangrijk on
derdeel van transitie.
Schouwen-Duiveland is verge
lijkbaar met het Deense ei
land Samso. Dat is in tien
jaar tijd zelfvoorzienend geworden
en exporteert nu zelfs energie",
zegt Stremke. Die mogelijkheden
ziet hij ook voor dit eiland in het
verschiet liggen. „Schouwen-Dui
veland kan op termijn energie ver
kopen aan de randstad. Er zal dus
ook een economisch belang ont
staan." Zelf wijdde Stremke des
tijds zijn proefschrift aan energie
landschappen. Volgens hem valt
er veel te Ieren van de energieland
schappen elders. „In elk geval dat
er een goede mix nodig is tussen
private initiatieven, medewerking
vanuit het bedrijfsleven en een
overheid die steun verleent."
Dirk Harden onderzoekt de mogelijkheden voor opslag van energie in wa
ter in de haven,van Bommenede. foto Dirk-Jan Cjeltema
Werkt In Je voordeel
OOSTERLAND - Op initiatief van Ga
rage Gordini uit Oosterland en Au
tobedrijf Ten Rouwelaar uit
Dreischor wordt zondag 29 mei
een oldtimerrit over het eiland ge
houden.
De rit is uitgezet in de omgeving
van Oosterland, Dreischor en Zie
rikzee. De oldtimerrit is 'aange
kleed' met vragen en opdrachten.
Na de rit volgt een uitgebreide bar
becue op het terrein van Autobe
drijf Ten Rouwelaar aan de Nieu-
weweg in Dreischor. Verzamelen
voor de rondrit om 11. uur bij Gara
ge Gordini aan de Sint Joostdijk in
Oosterland. Aanmelden voor de
rit kan via 0111-401361 (Ten Rou
welaar) en 0111-647516 (Gordini).
