'Nederlandse
met heel mijn hart'
9 spectrum
Zaterdag 14 mei 2011
Een droomjob? Nou nee, zo wil
Maxima haar werk niet noe
men. Om te beginnen omdat
ze er nooit van heeft ge
droomd dat ze prinses zou
worden. Die mogelijkheid
kwam niet in haar op. Het overkwam haar
gewoon, van het ene op het andere mo
ment door haar jawoord negen jaar gele
den.
Het heeft ook een tijd geduurd voordat
Maxima zich de rol van prinses eigen had
gemaakt, waarbij het belangrijk was 'zich
zelf te blijven. Dat was ook het advies dat
Maxima via de BBC heeft gegeven aan
Kate Middleton, het nieuwste lid van de
Britse koninklijke familie: „Blijf trouw aan
jezelf."
„Wij hebben uw transformatie gezien, hoe
u deel bent gaan uitmaken van het oudste
familiebedrijf van het land, met zestien
miljoen aandeelhouders. U bent geslaagd,
wij hebben een échte prinses gekregen",
aldus de Leidse hoogleraar Ineke Sluiter
een week geleden tegen Maxima op paleis
Het Loo. In een sprankelende toespraak bij
de opening van een tentoonstelling over
het tienjarig verblijf van de Argentijnse in
Nederland, spreekt Sluiter over de symboli
sche waarde van het koningschap, de spe
ciale relatie tussen 'volk' en koningshuis,
het belang van oprechtheid en authentici
teit. „U kon uzelf blijven", meent Sluiter,
die het koningschap een 'coproductie van
de hele maatschappij' noemt: iedereen
speelt zijn rol, de Oranjes en de Nederlan
ders.
Maxima heeft dat goed begrepen, maar het
is niet vanzelf gegaan. Het is een doorlo
pend proces. „Het kost misschien wel een
heel leven om Nederland te leren kennen.
Dat doe je niet in zestien dagen", zei ze al
aan het einde van de kennismakingstour
nee, tien jaar geleden. Twee jaar later ver
duidelijkte ze dat in haar eerste toespraak.
„Ik weet uit eigen ervaring hoe moeilijk
het is als nieuwkomer in een vreemd land
van harte te kunnen zeggen: 'Ja, ik hoor er
bij'. Ik kom uit een Argentijnse familie.
Spaans is mijn moedertaal, ik houd van em-
panadas (Argentijnse snack, red.), ik word
ontroerd door muziek. Ik ben dol op dan
sen en ik let niet zo op de tijd. Ik ben nu
Nederlandse, met heel mijn hart. Pluk van
de Petteflet kan ik nog nauwelijks uitspre
ken en nooit heb ik op Koninginnedag
met de rommel van de zolder op de vrij
markt gestaan."
Dat laatste heeft ze nog steeds niet, maar
Koninginnedag is zonder haar niet meer
hetzelfde, zo laat ook de expositie in Apel
doorn zien. „Het roept veel herinneringen
op", zegt Maxima, die ook kan lachen om
de beelden van haar eerste optredens in
Nederland. Inmiddels heeft ze een 'prachti
ge man en prachtige dochters' en defini
eert ze zichzelf helemaal als Nederlandse,
vertelt ze na een rondgang door de ten-
aJfcc-. -
toonstellingszalen. Ze kijkt met voldoe
ning temg. Er is veel gebeurd, stelt ze vast.
De Amsterdamse wethouder Andrée van
Es, die betrokken was bij Maxima's kennis
making met culturele en maatschappelijke
organisaties, vindt de prinses 'bijna Neder-
landser dan ikzelf. „Maxima sprak niet al
leen heel snel Nederlands, ze heeft zich
het Nederlander zijn ongelooflijk snel en
goed eigen gemaakt", aldus Van Es in een
terugblik.
Dat betekent niet dat de prinses nu vlekke
loos Nederlands spreekt. Wie haar hoort
praten, denkt wel eens dat er na de vliegen
de start met de taal op de rem is getrapt.
De uitspraak van woorden levert nog wel
eens gefronste wenkbrauwen op bij haar
toehoorders en 'die' en 'dat' worden, zoals
bij zoveel 'inburgeraars', regelmatig ver
keerd gebruikt. Aan de andere kant zullen
er weinig nieuwkomers zijn die het hele
repertoire aan Sinterklaasliedjes zo goed
kennen als Maxima, zoals blijkt uit de door
de NOS over de prinses gemaakte film.
Maxima is er al die tijd in geslaagd haar
imago zorgvuldig te bewaken. Kleding
speelt daarbij een belangrijke rol, evenals
de juiste onderwerpselectie en goede advi
seurs, die overigens aan de veeleisende en
soms ongedurige Maxima geen makkelijke
tante hebben. Wat dat betreft, heeft ze ka
raktertrekken gemeen met haar schoonfa
milie. Maxima kan zich ook geen misstap
pen veroorloven. Er wordt dag en nacht
op haar gelet.
Van Es noemt vooral de positieve eigen
schappen van de prinses. „Ze is een heel
goede communicator. Ze is zeer sensitief,
kan goed luisteren, is heel gemotiveerd én
buitengewoon toegankelijk. Daar heeft ze
de harten van veel Nederlanders mee ge
wonnen", aldus Van Es. De betrokkenheid
is echt, maar de toegankelijkheid is betrek
kelijk, zoals de media regelmatig ervaren.
Maxima klaagt wel eens over de eenzijdige
aandacht van de media. Die hebben wel
belangstelling voor het omstreden vakan
tiehuis in Mozambique, maar niet voor be
langrijkere zaken als haar werkzaamheden
op financieel gebied voor VN-secretaris-ge-
neraal Ban Ki-moon.
Maar tegelijkertijd worden media in de re
gel bij die activiteiten buiten de deur ge
houden. De afgelopen dagen was Maxima
bijvoorbeeld in Senegal en Mali, een reis
die pas op het laatste moment werd aange
kondigd. De prinses kan op die manier on
gestoord haar werk doen. Het staat in
schril contrast met vijf, zes jaar geleden
toen nut en noodzaak van microkredieten
onder de aandacht moesten worden ge
bracht en Maxima ook een eigen profiel
moest krijgen. Toen kon er niet genoeg pu
bliciteit zijn.
Ook in Nederland zet ze zich in voor mi
crofinanciering en betere voorlichting aan
scholieren over het omgaan met geld.
Maxima heeft met haar werkzaamheden
in binnen- en buitenland aansluiting ge
vonden bij haar opleiding en voormalige
werk als econoom en bankier. Wat dat be
treft, is ze er zeker in geslaagd 'zichzelf te
blijven.
Dat ze prinses is, helpt wel om deuren te
openen en om meer mensen te helpen,
zegt ze. Maar uiteindelijk wordt Maxima
toch afgerekend op haar kennis en inzet.
Nederlandse exporteurs mogen Maxima
dan volgens een recent onderzoek 'het bes
te vrouwelijke exportsymbool' van Neder
land vinden, de afgelopen jaren zijn haar
internationale activiteiten ook bekriti
seerd. 'Meer Stavoren, minder New York'
is de boodschap die het reislustige prinse
lijk paar van diverse kanten krijgt.
Beeldvorming speelt daarbij een negatieve
rol. Het aantal publieke optredens in eigen
land is vrij constant, maar niet altijd zicht
baar. Een suggestie om meer inzicht te ge
ven in de koninklijke agenda wordt door
het paar echter afgeslagen. Dat roept weer
nieuwe vragen op, aldus Willem-Alexan-
der. Dan moeten de 'gaten' ook worden
verantwoord. Thuis rapporten doornemen
of inlezen voor een werkbezoek, nadat de
kinderen naar bed zijn gebracht, hoe zet je
dat op een publieke agenda?
Tal van werkzaamheden komen helemaal
niet in de publiciteit, zoals het contact met
nabestaanden van het drama in Apeldoorn
en de inzet voor het Oranjefonds, het hu
welijksgeschenk van de Nederlandse bevol
king.
Maar ook de prinsesjes Amalia, Alexia en
Ariane eisen tijd van hun moeder. Die
loopt mee wanneer haar dochters ter gele
genheid van Sint Maarten in Wassenaar
langs de deuren gaan, draait mee in het
rooster als pleinwacht en leert hen netjes
met twee woorden spreken en iemand bij
het handen schudden aan te kijken.
De meisjes moeten ook sparen voor spul
len die ze graag willen hebben. „Amalia
neemt het sparen al heel serieus. Ze krijgt
anderhalve euro zakgeld per week. We
hebben afspraken gemaakt over wat ze
daarmee mag doen. Ik kijk soms samen
met haar op internet om prijzen te vergelij
ken van dingen die ze graag wil hebben.
Zo leert ze keuzes maken", vertelde Maxi
ma in het blad Bank Wereld.
Ze hoopt dat haar dochters rond haar
50ste verjaardag, wanneer ze 17,15 en
14 jaar zijn, nog steeds gezond zijn en
'sterk in hun schoenen staan'. Over haar
eigen dan mogelijk geheel andere rol als
koningin, spreekt ze niet.
reageren?
spectrum@wegener.nl
zie ook mediapagina 39: 'het blijft zakelijk met Maxima'
Foto's van links naar rechts: Prinses Maxima, kroonprins Willem-Alexander en hun kinderen
(vlnr) Alexia, Ariane en Amalia; In de Gouden Koets; Bij de opening van de Modebiennale in
Arnhem in 2009; Tijdens een bespreking over microkrediet in de Bank of Uganda in Kampala
in 2005; Sportief in actie afgelopen Koninginnedag in Weert. foto's ANP
