Laat de ingenieur van de werken spreken
zaterdag 23 april 2011
W
Veersegatdam
De voltooiing van de Veersegatdam in
1961 ontlokte een zucht van verlichting
in Zeeland, in heel Nederland. Met de
gruwelbeelden van 1953 nog vers in het
geheugen werd er een stevige stap gezet
naar een veiliger deltagebied.
door Jan van Damme
Handhaven
Onder jouw lage wolken
Ruijsdaels luchten van verlangen en geselregens horizontaal,
op jouw hoge kruinen
waar zweepwind koud doet rillen, het wrakhout van geschiedenis fataal.
Over jouw zinken golven,
het door de maan Beheerst getijde dat stroomt en springt, gamalenbroed en energie,
uit jouw machtige delta
diejzuinige mensen schiep miezerend in wisselvalligheid.
Hier ben ik vandaan, ik zal gedogen.
Door jouw schorren
en opgeslibte platen in euforie getrokken lijnen, gestrafte golven
tot jouw kim,
nieuw land, dammen dijken opgeworpen, atletische bruggen, geknipte linten aan
kilometerpalen; niets kado.
Naar jouw landmeters
de afgepaste orde der preciezen, waar de maat meters het maaiveld koesteren in monnikskap.
Uit jouw kelen
taal gewikt en gewogen, zonder liefde, bietenpulp, dromen afgevlakt.
Onontkoombaar haarklovers venijn, NAP, zal ik gelijk zijn?
Adriaan Geuze
(eerste twee coupletten van het gedicht Handhaven)
De zon, het zand, de Noordzee, het Veerse
Meer, de vogels, het asfalt, de hardlopers,
de honden. Alles en iedereen zegt zomer.
En dat op een doordeweekse ochtend in
april, als het graan op de akkers nog nauwe:
lijks het voorjaar kan kleuren.
We staan bovenop de Veersegatdam bij het bronzen
beeld van Carel Kneulman. Wind en water heeft hij het
genoemd. Een plaquette aan de voet van het beeld vertelt
dat de Rijksoverheid deze dam liet bouwen door Aanne
ming Maatschappij Dijkbouw. Acht jaar na de stormramp,
op 27 april 1961, werd het Veerse Gat gedicht. En daarmee
was het eerste van de grote deltawerken een feit.
Een dam? Gezien de begroeiing zou je bijna duin zeggen.
Maar dat is gezichtsbedrog. Lange jaren was de Veersegat
dam een ongenaakbare asfaltdijk, waarop anti-kernener
gie- en anti-kemwapen-activisten hun protesten konden
schilderen. Nu het asfalt is verdwenen onder zand, helm
gras en duinstruweel, is dat feest voorbij. Het is een blon
de dam geworden.
We praten met landschapsarchitect Adriaan Geuze. Zijn
kantoor West 8 is gevestigd aan de Schiehaven in Rotter
dam. „Ik ben verslaafd aan Zeeland", zegt hij. Met zijn ca
tamaran de Honte schiet hij als het even kan over de
Zeeuwse wateren. Maar er is meer. De opa's van beide
3?
