[<s
Tranen komen pas achteraf
media
v
n
Dead poets society
Betty Lamers versloeg jarenlang kleine en grote rampen voor het
NOS Journaal. Ze was al even uit het zicht van de camera en zet nu
definitief een punt achter haar loopbaan,
door Jan van Stipriaan Luïscius foto GPD
TERUGGESPOELD
media@wegener.nl
024-3650570
Zaterdag 23 april 2011
Betty Lamers praat met
verve over de reizen
die ze voor de NOS
ondernam. „Mijn reis
naar Somalië heeft
veel indruk op me ge
maakt. Ik ben daar een tijdje in de
problemen geweest door een club
héél kleine jongetjes met héél gro
te geweren. Dat was erg onhandig.
Ze zaten onder de drugs. Dood of
levend, dat maakte ze niks uit.
„Ook Indonesië, ten tijde van de
opstand tegen president Soeharto,
maakte veel indruk. Net als mijn
reizen naar Suriname. Plaatsen
waar geschiedenis wordt geschre
ven. lapan zou ik interessant vin
den om te verslaan. Hoewel ik nu
cleaire fall-out heel erg eng vind."
De verslaggeefster bereisde de hele
aardbol. „Oorlogen, overstromin
gen, aardbevingen: ik heb veel ge
zien. Mijn hoofd was een diaraam:
als er een nieuwe in komt, valt de
oude eruit. Anders kan het niet.
Dan raak je overspannen. Je moet
dingen kunnen achterlaten. Mijn
eerste confrontatie met ellende
was de enorme kettingbotsing van
tweehonderd auto's bij Zonzeel,
waarbij in november 1990 acht do
den vielen. Ik werkte net een half
jaar bij het NOS Journaal. Mijn ca
meraman zag mijn gezicht en zei:
'Betty, dit is een film. Zet de knop
om. Anders word je knettergek'.
Toen ik later terugkwam op de re
dactie en collega's sloegen een arm
om me heen, barstte ik in huilen
uit. Tijdens je werk komen er geen
tranen. Achteraf pas. Als je in oor
logsgebied loopt, huil je ook niet,
dat gebeurt pas als je thuis bent."
Het was zeker niet allemaal kom
mer en kwel. „Ik heb ook royalty-
verslaggeving gedaan in een tijd
dat daar veel ruimte voor was. Na
elk koninklijk bezoek hadden we
op zondag een uitzending van een
A Intensieve oorlogstraining
Dik tien jaar terug was het gereis
en geren in één klap afgelopen
voor Betty Lamers. „Ik viel om. Paf.
Ik werd ziek en bleek onder meer
een hartprobleem te hebben. Had
ik me nooit gerealiseerd. Dat heb
je als je maar doorgaat en gewoon
niet oplet als er wat met je lijf aan
de hand is."
Lamers stortte zich vervolgens vol
overgave op het opleiden van colle
ga's. Ze deed succesvol lobbywerk
voor intensieve oorlogstraining. „Ik
ben heel fel op calamiteitentrai
ning. Ik wil dat journalisten goedge-
traind op pad gaan, niet dat ze in
oorlogsgebied voor het eerst een
knal horen!
„De trainingen, vijf lange dagen in
München, worden gegeven door
ex-leden van de Britse Special For
ces. Vijf dagen continu trainen:
hoe voorkom je dat je gegijzeld
wordt, wat doe je als je gegijzeld
bent, hoe voorkom je dat je in een
hinderlaag komt, wanneer gaat het
fout en waar gaat het fout? En er
wordt geleerd dat je voor een re
portage je leven nooit moet riske
ren: dan is je reportage er niet."
Reageren?
redactie.media@wegener.nl
In de serie Teruggespoeld staat
wekelijks de spot gericht op
een filmklassieker die op veel
mensen een onuitwisbare
indruk heeft gemaakt.
Denk even diep na. Wie is de John
Keating van jouw schooljeugd of
studietijd? De man of vrouw die
je, net als de hoofdrolspeler in de
film 'Dead poets society', inspireerde tot
grootse daden. Iemand die je stimuleerde
vrij te denken, helemaal los te komen van
de soms verstikkende opvattingen van do
centen of ouders. Ik kan me niet herinne
ren dat ik les kreeg van een figuur a la Kea
ting. Misschien beledig ik nu meneer Ak
kermans van aardrijkskunde om wie ik al
tijd erg moest lachen of meneer Langeweg
die het vak geschiedenis draaglijk maakte.
Dan vergeet ik ook nog mijn leraar Neder
lands, Tom Offermans, die humor koppel-
door Branko Eijssen
de aan diepgang. En mevrouw Franssen -
jawel, ze gaf Frans - was zó aardig, dat ik
die vervelende grammatica alleen al voor
haar onder de knie probeerde te krijgen.
Met alle respect voor deze leraren die mijn
middelbare schooltijd bepaalden, een John
Keating was er niet bij. Misschien bestaan
ze alleen in films. 'Education is what re
mains after one has forgotten everything
he learned in school', zei Albert Einstein
ooit De leerlingen die les kregen van hun
leraar Engels in 'Dead poets society' (1989)
zouden de uitspraak vast hebben betwist.
Keating - gespeeld door Robin Williams -
volgt in 1959 op de deftige kostschool Wei-
ton in de staat Vermont een leraar op die
met pensioen ging. Hij is zelf oud-leerling
van deze hogeschool en hanteert het motto
'carpe diem', pluk de dag. Keating brengt
de jongens de liefde bij voor gedichten le
zen en schrijven. Ze richten daarvoor, net
als in zijn tijd, de club Dead poets society
op. Zijn filosofie 'the purpose of education
is to think for yourself (het doel van oplei-
Robin Williams brengt zijn leerlingen liefde
voor het lezen en schrijven van gedichten bij.
ding is voor jezelf te kunnen denken) valt
slecht bij staf en ouders, maar het maakt
hem populair bij de leerlingen.
Williams, die te boek staat als komiek en in
zijn carrière al veel types speelde, gaat de
serieuze rol prima af. Hij brengt de bood
schap van de film (scenarioschrijver Tom
Schulman krijgt een Oscar voor het script)
kundig over. De nadruk ligt op de ontwik
keling van een groep jongens die Keatings
lessen ter harte neemt Soms met tragische
gevolgen. Zo droomt een van zijn leerlin
gen (Neil) ervan acteur te worden, maar
dat mag niet van zijn vader. Hij schrijft
zich in voor een auditie van een toneelstuk
en krijgt de hoofdrol. Zijn vader legt hem
een verbod op, maar uiteindelijk besluit hij
toch mee te spelen. Zijn vader is woedend
en stuurt hem naar de militaire academie.
Neil is er kapot van en pleegt zelfmoord.
Met de beschuldigende vinger wordt naar
Keating gewezen. Er wordt een onderzoek
ingesteld naar zijn lesmethoden. Uiteinde
lijk volgt ontslag, maar de meerderheid
van de klas gaat op de tafels staan als Kea
ting zijn spullen pakt en de klas uit loopt.
Dat heb ik ook wel eens meegemaakt. Al
leen was de meerderheid toen juist blij dat
de leraar, gefrustreerd geraakt door een le
gertje opstandige pubers, de klas uit ren
de...
half uur. Het was fijn meer tijd te
hebben dan in het NOS Journaal.
We zeiden wel eens: staatsbezoe
ken zijn leuk, tót het moment dat
de koningin komt. Je staat uren
vastgepind. Ik hoor haar nog zeg
gen: 'Mevrouw Lamers, veel succes
met uw filmpje'. Dan dacht ik: als
u wakker wordt morgenochtend,
heb ik de hele nacht gewerkt en
heb ik het filmpje klaar. Ik mocht
soms met het hele gezelschap mee
vliegen, om snel aan het werk te
kunnen in Hilversum. Maar niet
op de achterste rij, want dat was:
'Vrijhouden voor hoedendozen'."
Zoveel gereisd, zoveel nieuws geab
sorbeerd: daar wordt een mens
cynisch van? „Nee hoor, ik ben er
niet cynischer van geworden. Mis
schien omdat ik het altijd interes
sant vond. Dingen zijn altijd weer
anders. Je moet wel een beetje ge
schift zijn voor dit werk, in ieder
geval een enorme passie hebben.
Bij het NOS Journaal wordt loei
hard gewerkt, voor en achter de ca
mera. Vaak moet je er alles voor af
zeggen. En om eerlijk te zijn, voor
heel zware klussen ben ik wel naar
mijn huisarts geweest voor slaap
pillen. Ik kan veel hebben, maar
als ik niet goed slaap, ga ik om."