:Over de knie
Graphic
Woensdag 20 april 2011
[VBHUHitfUwaaniiiiii mi iniiwwi iwininiii i
Er wordt heel wat afgesukkeld met de knie. Klachten aan dit ingewikkelde en kwetsbare
scharniergewricht ontstaan vaak door sporten (vooral bij voetballers en skiërs), een
verkeersongeluk, een 'verkeerde' beweging óf overbelasting.
Een andere, steeds prominentere oorzaak is overgewicht.
Orthopeden verrichten nu al jaarlijks tienduizenden knieoperaties.
Wat valt er eigenlijk te knutselen aan de knie?
door Paula Koster
Meniscusoperatie
De meniscus (twee in elke knie) is een
van de meest kwestbare structuren van
de knie. Beschadiging kan op elke
leeftijd voorkomen. Scheuren zijn
meestal het gevolg van een draaimo-
ment in de knie waar veel kracht achter
zit. Bij oudere mensen kunnen scheuren
al ontstaan door een klein ongeluk,
zoals door de knieën gaan.
Een meniscusoperatie wordt verricht
via een kijkoperatie en duurt 30 - 45
minuten. De chirurg kan de meniscus
hechten. Soms leidt dit niet tot
voldoende resultaat, vanwege de
plaats van de scheur en de grootte van
de schade. In dat geval zal de chirurg f
de meniscus verwijderen.
De binnenband en
de buitenband
bevinden zich aan de
linker- en rechterkant
van het kniegewricht. Zij
zorgen voor stabiliteit en
voorkomen dat de knie
zijwaarts buigt.
Kruisbanden voorkomen
draaibewegingen en zorgen
ervoor dat het onderbeen
stevig vast blijft zitten aan
het bovenbeen. Daarnaast
voorkomen de kruisbanden
bepaalde draaibewegin
gen tussen het boven- en
onderbeen. De voorste
kruisband is een van
de belangrijkste
banden van de
knie.
Osteosynthese
Bij gecompliceerde botbreuken kunnen
botdelen met platen, pennen, schroeven of
een combinatie daarvan aan elkaar worden
vastgezet. Dit heet osteosynthese. Het
osteosynthesemateriaal kan na verloop van
tijd verschillende soorten pijn veroorzaken,
los gaan zitten of breken. Het kan dan
operatief worden verwijderd.
Kruisbandoperatie
Tijdens sporten (vooral bij contacts porten als
voetbal en hockey) of door een ongeluk
(zoals tegen een paaltje botsen bij het rijden
op de motor) kunnen de kruisbanden in de
knie scheuren. Die wordt daardoor minder
stabiel. Geeft fysiotherapie onvoldoende
resultaat, dan kan de orthopeed de kruis
banden van de knie vervangen.
Kraakbeen
Voorkomt wrijving
Vervormt zonder te beschadigen
Geleidt druk en piekbelastingen
door naar onderliggend bot
Kraakbeen bedekt de uiteinden van de gewricht-
stukken en heeft een glad, veerkrachtig opper
vlak.
Beschadigd kraakbeen herstelt slecht doordat er
geen bloedvaten of zenuwen in zitten. Hierdoor
kan het ook geen pijn registreren. De pijn die
optreedt bij kraakbeenschade komt niet direct
van het kraakbeen, maar via de geïrriteerde
structuren er omheen.
Om kraakbeen te herstellen worden de been
mergcellen gestimuleerd. Losse stukjes kraak
been en beschadigd kraakbeen worden via een
kijkoperatie verwijderd. Vervolgens worden
gaatjes gemaakt in de botlaag onder het kraék-
been. Deze worden door stamcellen in het
lichaam opgevuld met nieuw weefsel dat na
verloop van enkele maanden op kraakbeen lijkt.
buitenband
(laterale band)
Kijkoperatie
Een kijkoperatie maakt een grootschalige ingreep overbodig.
De chirurg kan aandoeningen zien en/of direct behandelen. De
patiënt moet er voor onder narcose, maar lokaal verdoven met
een ruggenprik kan ook. De methode wordt toegepast bij het
behandelen van beschadigd kraakbeen, een gescheurde
meniscus of kniebanden, losse bot- en kraakbeeristukjes in het
kniegewricht en een ontsteking door reuma.
De chirurg maakt kleine sneetjes in de huid. Via het ene sneetje
gaat de arthroscoop, een buisje dat via een camera met een
monitor is verbonden, naar binnen. Via een ander wordt spoel-
vocht afgevoerd. Een derde dient zonodig voor het'inbrengen
van het operatie-instrumentarium in.
Tuberositas transpositie
De knieschijf wordt op zijn plaats gehou
den door de pees van de bovenbeen
spieren. Deze pees zit vast aan het
bovenste deel van het onderbeen, de
tuberositas. Door de bovenbeenspieren
aan te spannen kan het kniegewricht
worden gestrekt. De knieschijf schuift
hierbij omhoog.
Soms schuift de knieschijf niet netjes
over het midden of zakt deze naar de
zijkant. De knieschijf raakt daardoor
ontwricht en dat doet pijn. De orthope
disch chirurg kan het verloop van de
pees veranderen door de aanhechting
van de pees aan het bot van het onder
been te verplaatsen.
Kunstknie
Is het kraakbeen in een
knie ernstig beschadigd
of versleten, dan is een
kunstknie een optie. De
levensduur van een
knieprothese is 10 tot 15
jaar. Daarom wordt de
operatie bij jonge mensen zo lang
mogelijk uitgesteld.
Er zijn twee typen kunstknieën:
Halve knieprothese
Is er alleen slijtage aan de
binnen- of de buitenkant
van de knie, dan plaatst de
chirurg een halve kniepro-
these: alleen de versleten
kant van de knie wordt
vervangen Ook kan. alleen
de knieschijf worden vervan
gen.
Totale knieprothese I
De chirurg zaagt de
versleten gewrichts-
vlakken af en vervangt
ze ter hoogte van het
bovenbeen door een
metalen gedeelte en
ter hoogte van het
scheenbeen door een
hard kunststof
gedeelte. Het plastic
deel wordt met een
metalen steel in het
scheenbeen vastgezet,
met cement.
Tibiakop osteotomie
Door slijtage van het kraakbeen in de
knie ontstaat er op de plek van de
slijtage meer druk tijdens het lopen. Pijn
is het gevolg. De orthopedisch chirurg
kan de druk verminderen door de stand
van het onderbeen te wijzigen.
